Doğru seçilmiş gıdaların, beynin çalışma hızını ve zihinsel performansı ciddi şekilde etkileyeceği uzun zamandır biliniyor. Uzmanlara göre tek başına "mucize gıda" olmasa da genel beslenme düzeni odaklanmayı artırıyor; hafızayı koruyor ve yaşa bağlı zihinsel yavaşlamayı geciktiriyor.
Ukrayna merkezli haber sitesi TSN'nin derlediği bilgilere göre sebze, meyve, bakliyat, tam tahıl, sağlıklı yağlar ve bitkisel/deniz ürünleri proteini ağırlıklı bir diyet; hem beyni hem de kalp-damar sistemini aynı anda koruyor.
BEYNİ GÜÇLENDİREN 15 BESİN
Diyetisyen Joe Williams'ın açıkladığı beyni daha verimli çalıştıran 15 besin arasında şunlar yer alıyor:
1) Tam Tahıllar
Tam buğday ekmeği, bulgur, kahverengi pirinç gibi besinler düşük glisemik indeksleri sayesinde beyne düzenli glikoz akışı sağlar. Bu da daha uzun odaklanma süresi demektir.
2) Yağlı Balıklar
Somon, uskumru, alabalık ve sardalya; omega-3 yağ asitleri sayesinde hafıza ve öğrenme süreçlerinde kritik rol oynar. Omega-3 eksikliği, demans riskini artıran faktörlerden biri.
Balık tüketmeyenler içinse keten tohumu, çiya (chia), ceviz veya alg bazlı takviyeler öneriliyor.
3) Yaban Mersini ve Koyu Renkli Diğer Meyveler
Antosiyanin içeriği sayesinde iltihabı azaltır, kısa süreli hafızayı destekler. Böğürtlen ve mor sebzelerde de benzer etki görülür.
4) Domates
İçerdiği antioksidan likopen, beyin hücrelerini oksidatif stresten korur. Zeytinyağıyla tüketildiğinde daha iyi emilir.
5) Yumurta ve B Vitamini Kaynakları
B6, B12 ve folat; beyin damarlarına zarar verebilen homosistein seviyelerini düşürür. Yumurta aynı zamanda kolin içerir; bu da hafızada görevli asetilkolin üretimini destekler.
6) Kuşburnu, Siyah Frenk Üzümü ve C Vitamini Zenginleri
C vitamini; enerji, stres yönetimi ve bilişsel performans için önemli. Narenciye, kırmızı biber ve brokoli de güçlü kaynaklar.
7) Kabak Çekirdeği
Çinko, magnezyum, B vitaminleri ve triptofan içerir. Bu kombinasyon hem hafızayı hem de ruh halini iyileştirir.
8) Brokoli ve Diğer Turpgiller
Brokoli, kognitif fonksiyonları destekleyen K vitamini bakımından zengindir. Lahana, karnabahar ve Brüksel lahanası da benzer etki gösterir.
9) Adaçayı
Araştırmalar adaçayının hafıza ve odaklanmayı güçlendirebileceğini gösteriyor. Genelde yağı kullanılsa da taze yaprak da faydalı.
10) Kuruyemişler
Özellikle ceviz, E vitamini sayesinde yaşa bağlı zihinsel gerilemeyi yavaşlatabilir.
11) Biberiye
Beyin hücrelerini yaşlanmaya bağlı hasarlardan koruduğu düşünülüyor. Etkilerin kesinleşmesi için daha fazla araştırmaya ihtiyaç var.
12) Zerdeçal
Kurkumin; serotonin ve dopamin seviyelerini etkileyebilir, ruh halini iyileştirebilir. Hafif depresyon belirtilerini azaltmaya yardımcı olduğu düşünülüyor.
13) Bitter Çikolata
Yüksek kakao oranı içerdiği flavanoller sayesinde beyne giden kan akışını artırabilir. Özellikle yaşlı bireylerde etkileri daha belirgin.
14) Yeşil Çay
Polifenoller, beyin yaşlanmasını yavaşlatabilir. Günde 2–3 bardak yeşil çay, demans riskinin daha düşük olmasıyla ilişkilendiriliyor.
15) Kahve
Kafein uyanıklığı artırır; hafıza, odaklanma ve tepki hızını geçici olarak güçlendirir. Adenozini baskılayıp dopamin seviyesini artırarak etkisini gösterir.
