GSYH 2023 yılı üçüncü çeyrek ilk tahmini; zincirlenmiş hacim endeksi olarak, bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 5,9 arttı. Reuters anketinde, üçüncü çeyrekte yıllık büyüme beklentisi yüzde 5,6 olmuştu.
2023'ün Ocak-Eylül döneminde yıllık bazda büyüme yüzde 4,7 oldu.
EN YÜKSEK BÜYÜME İNŞAATTA
GSYH'yi oluşturan faaliyetler incelendiğinde; 2023 yılı üçüncü çeyreğinde bir önceki yıla göre zincirlenmiş hacim endeksi olarak; inşaat yüzde 8,1, sanayi yüzde 5,7, finans ve sigorta faaliyetleri yüzde 5,1, hizmetler yüzde 4,3, kamu yönetimi, eğitim, insan sağlığı ve sosyal hizmet faaliyetleri yüzde 3,6, gayrimenkul faaliyetleri yüzde 2,7, diğer hizmet faaliyetleri yüzde 2,2, bilgi ve iletişim faaliyetleri yüzde 1,7 ve tarım sektörü yüzde 0,3 artarken mesleki, idari ve destek hizmet faaliyetleri yüzde 2,5 azaldı. Ürün üzerindeki vergiler eksi sübvansiyonlar ise yüzde 16,5 arttı.
6 Şubat depremleri sonrasında başlayan yeniden inşa faaliyetleri, inşaat sektöründeki hızlı büyümede etkili oldu.
ÇEYREKLİK BÜYÜME YÜZDE 0,3
Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış GSYH zincirlenmiş hacim endeksi, bir önceki çeyreğe göre yüzde 0,3 arttı. Takvim etkisinden arındırılmış GSYH zincirlenmiş hacim endeksi, 2023 yılı üçüncü çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 5,1 arttı.
Üçüncü çeyrekte bir önceki çeyreğe göre tarım yüzde 0,6, sanayi yüzde 2,0 büyürken, inşaat yüzde 1,3, hizmetler sektörü yüzde 1,4 oranında küçüldü.
Üretim yöntemiyle Gayrisafi Yurt İçi Hasıla tahmini, 2023 yılının üçüncü çeyreğinde cari fiyatlarla bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 79,8 artarak 7 trilyon 681 milyar 432 milyon TL oldu. GSYH'nin üçüncü çeyrek değeri cari fiyatlarla ABD doları bazında 295 milyar 815 milyon olarak gerçekleşti.
GSYH'nin son dört çeyreklik toplam değeri cari fiyatlarla 1 trilyon 75,7 milyar dolar oldu.
ÖZEL TÜKETİMDE YÜZDE 11,2'LİK ARTIŞ
Yerleşik hanehalklarının nihai tüketim harcamaları 2023 yılının üçüncü çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre zincirlenmiş hacim endeksi olarak yüzde 11,2 arttı. Devletin nihai tüketim harcamaları yüzde 5,3, gayrisafi sabit sermaye oluşumu ise yüzde 14,7 arttı.
Mal ve hizmet ithalatı, 2023 yılının üçüncü çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre zincirlenmiş hacim endeksi olarak yüzde 14,5, ihracatı ise yüzde 1,1 arttı.
İşgücü ödemeleri, 2023 yılının üçüncü çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 117,2 arttı. Net işletme artığı/karma gelir yüzde 50,7 arttı.
İşgücü ödemelerinin cari fiyatlarla Gayrisafi Katma Değer içerisindeki payı geçen yılın üçüncü çeyreğinde yüzde 26,1 iken, bu oran 2023 yılında yüzde 32,2 oldu. Net işletme artığı/karma gelirin payı ise yüzde 55,0 iken yüzde 47,0 oldu.
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, büyümede daha dengeli bir kompozisyona doğru yol almakta olduklarını belirterek "Yılın ilk yarısına göre iç talebin büyümeye verdiği katkı 8,8 puandan 7,3 puana gerilerken, net dış talebin negatif katkısı 4,9 puandan 2,6 puana düştü. Bir önceki çeyreğe göre özel tüketim daralırken, yatırım ve ihracat artış gösterdi" dedi.
