KARABORSAYI KÖRÜKLÜYOR
Kaçakçılık operasyonlarında sahte alkolden sonra en çok ele geçirilen ikinci maddenin yasa dışı uyuşturucular olduğu kayıtlara geçti. Bu durum, Türkiye'de yasal alkollü içkilere erişimdeki zorluğun, kaçak ve karaborsayı körüklediği şeklinde değerlendiriliyor.
Devletin Alkol Politikalarını İzleme Platformu raporları yayınlandı. Buna göre,
dünya çapında alkollü içecekler pazar büyüklüğü 2020 yılında 1.58 trilyon dolar iken, bu rakamın 2024 yılında 1.75 trilyon dolar olacağı tahmin ediliyor. Türkiye’nin 2020 yılında dünya pazarındaki payının yüzde 0,12 ile 88,2 milyar dolar olduğu belirtiliyor. Türkiye’de alkollü içecek sektörünün kapasite kullanım oranlarında bira sektörü yüzde 57,5 ile başı çekiyor. Şarap sektörü yüzde 46,6 ve Distile Alkollü İçkiler Sektörü (doğal fermantasyon ile elde edilen) ise yüzde 29,6’da.
TÜRKİYE AZ ALKOL TÜKETEN ÜLKELER ARASINDA
Dünyada kişi başına saf alkol tüketimi incelemesinde Türkiye’nin alt sıralarda yer alan bir ülke olduğu belirtiliyor. Toplam tüketim sıralamasında Türkiye 191 ülkede 136’ncı sırada, bira, şarap ve distile alkollü içkiler açısından da son sıralarda yer alan ülkeler arasında olduğu görülüyor. Türkiye’de kişi başına yılda bir şişe rakı ya da şarap veya iki kutu bira tüketildiği düşünülüyor. Dünya Sağlık Örgütü’nün verileri Türkiye’nin çok düşük alkol tüketen ülkeler grubunda olduğunu gösteriyor
TIBBİ ALKOL ARZI 5 KAT FAZLA
Raporda, Türkiye’de 2019 yılında evsel kullanım alkol arzının normalde sıfıra yakın olması gerekirken 2,3 milyon litre olduğunun kayıtlara geçtiği belirtiliyor. 2019 yılı tıbbi kullanım alkolü arzı ise yaklaşık 1,5 milyon litre olması gerekirken bunun da 7,7 milyon litre olarak gerçekleştiği görülüyor.
BİR YILIK ÖTV KAYBI 1.5 MİLYAR TL
Bu verilerin, söz konusu üretim tiplerine yönelik talep patlaması olduğunun kanıtı olarak gösterilirken, kaçak üretim ve ÖTV kaybının sadece 2019 yılında üretilen damıtılmış alkolü içecek miktarında 20 milyon litre. 2019 yılında kaçak üretimden kaynaklanan ÖTV kaybının ise 1.5 milyar TL olarak gerçekleştiği belirtiliyor.
İNTERNETTE TARİFLER VERİLİYOR
Türkiye’de son 10 yılda yaşanan nüfus artışlarına paralel etil alkol piyasasında da önemli miktarda artış gözleniyor. İnternet ortamındaki incelemelerde evlerdeki kaçak alkol yapımına dair tarif çokluğuna dikkat çekiliyor
ÜÇ AYDA BEŞ ÖLÜ, 257 BİN LİTRE KAÇAK ALKOL
Devletin Alkol Politikalarını İzleme Platformu bu sene Nisan-Haziran aylarındaki alkol hareketlerini yayınladı. Rapora göre kaçak alkol bağlantılı ölüm sayısı 5. Ele geçirilen kaçak alkol miktarı: 257 bin 584 litre. Kaçakçılığa bağlı hastaneye 3 kişi yatırıldı. Operasyonlarda hakkında soruşturma açılan kişi sayısı 876. En çok ele geçirilen ikinci ürün, uyuşturucu. Türkiye'nin kişi başına alkol tüketimi dünya sıralaması 47’nci. Toplam operasyon sayısı 127.
İllere göre operasyon sayısı: Muğla 11,Ankara 10, Antalya ve Tekirdağ 8’er, Gaziantep 7, İstanbul 6, Aydın 5 ve Adana, Denizli ve Edirne 4.
HALK SAĞLIĞINA YÖNELİK EN BÜYÜK TEHDİT
Devletin Alkol Politikalarını İzleme Platformu’nun resmi sitesinden yapılan açıklamada şu değerlendirmeye yer verildi:
- Yasal düzenlemeye tabi alkollü içeceklerin kendi başına zararsız olmadığı doğrudur, ancak sahte alkol ve yasa dışı uyuşturucularla karşılaştırıldığında, yasa dışı madde olmalarının yanı sıra uzun vadede çok daha büyük risk ve sağlık tehlikesi oluştururlar. Bu kadar açık bir nedensel ilişki göz önüne alındığında, politika yapıcıların neden düzenlemeye tabi alkollü içeceklere erişimi bu kadar zorlaştırdığını anlamak zor.
Halk sağlığına yönelik en büyük tehdit uyuşturucu kullanımı ve sahte alkolün karaborsasıdır. Düzenlemeye tabi alkollü içecekler gibi daha az zararlı alternatiflere erişimin kolaylaştırılması, bu suç unsurlarının her ikisinin de tercih edilmesinin caydırılmasına yardımcı olacaktır. Bu şekilde Türkiye, kolluk operasyonlarıyla değil, hak temelli ve liberal kamu politikalarıyla başarıya ulaşabilir.
2023 DADI DEVLET ENDEKSİ'NDE DE TÜRKİYE İLK SIRADA
Açıklamanın devamında şunlar kaydedildi:
- Bu yılın Mayıs ayında 2023 Dadı Devlet Endeksi (NSI) de yayınlandı. NSI, yaşam tarzı ekonomisti Christopher Snowdon liderliğindeki İngiltere merkezli bir düşünce kuruluşu olan Ekonomik İşler Enstitüsü tarafından yayınlanan bir endeks. Yaşam tarzı ve tüketim politikalarına yönelik devlet müdahalelerini ölçer ve karşılaştırır. Özgürlük Araştırmaları Derneği'nin katkılarıyla bu yıl endekse Türkiye de dahil oldu ve adeta listenin başında yer aldı. Türkiye, 30 Avrupa ülkesi arasında 4 kategoriden üçünde birinci olarak belirlendi ve en yüksek genel puana sahip oldu.
- Ancak NSI'da birinci olmak, Türkiye'nin 30 Avrupa ülkesi arasında en “dadı” devlet, yani yediğimiz, içtiğimize en çok müdahale eden devlet olduğunu gösteriyor. Türkiye, listede açık ara en düşük ortalama alkol tüketimine sahip olmasına rağmen alkol satışlarında üst sıradaki yerini korudu. Ayrıca listede kişi başına saf alkol tüketiminin Türkiye'den çok daha yüksek olduğu ancak dadı devlet endeksi açısından Türkiye'ye göre daha düşük puanlara sahip ülkeler de var. Dolayısıyla bu noktada Türkiye'deki tüketim politikalarının istenmeyen somut sonuçlarını ortaya çıkarıyoruz.
