Dünyada 2024 yılında başta ABD olmak üzere birçok ülkede, tarihlerinde "kritik dönemeçler" olması öngörülen seçimler düzenlenecek.
Dünya, 2024'e İsrail'in Gazze'ye yönelik saldırılarının ve neredeyse iki yılı bulan Rusya-Ukrayna savaşının gölgesinde girerken, yeni yılda yapılacak seçimlerle iki büyük güç ABD ve Rusya'nın yeni liderleri belli olacak.
2024'te ABD'deki başkanlık seçiminin yanı sıra Rusya'da devlet başkanı ve Pakistan'da genel seçimler düzenlenecek; Tayvan, Finlandiya ve El Salvador'da halk sandık başına gidecek.
Romanya, Slovakya ve Litvanya 2024 yılında devlet başkanı seçimleri için oy kullanılacak ülkeler arasında bulunuyor.
DÜNYANIN TAKİP EDECEĞİ SEÇİM
ABD'de Demokrat Partiden Başkan Joe Biden'ın yanı sıra yazar Marianne Williamson ve Robert F. Kennedy Jr'ın aday adayı olduğu duyurulurken, Cumhuriyetçi Partiden eski ABD Başkanı Donald Trump, Florida Valisi Ron DeSantis, ABD'nin eski BM Daimi Temsilcisi Nikki Haley, girişimci Vivek Ramaswamy ve eski New Jersey Valisi Chris Christie aday adayı konumunda.
ABD'de 60. başkanlık seçimleri, Kasım 2024'te yapılacak. Demokrat Partinin muhtemel adayının, ABD Başkanı Joe Biden olması beklenirken, Kasım 2024'te ikinci kez dört yıllık dönem için göreve gelmesi halinde 81 yaşındaki Biden, başkanlık seçimini kazanan en yaşlı Amerikalı olacak.
ABD'de 10-14 Kasım 2023'te yapılan kamuoyu yoklaması, 81 yaşındaki Biden'ın, İsrail'in Gazze Şeridi'ne saldırılarının başladığı 7 Ekim'den bu yana oylarının düştüğünü gösterdi. Biden'ın ilk kez eski ABD Başkanı Trump'tan daha az oy aldığı görünen ankete göre Trump, tüm seçmenlerin yüzde 46'sının oyunu alarak, yüzde 44'te kalan Biden'ın 2 puan önüne geçti.
ABD'de yapılan bir başka ankette ise seçmenlerin yarıdan fazlası, 2024'teki başkanlık seçimlerinde ABD Başkanı Joe Biden ile eski Başkan Donald Trump'ın aday olmasını istemediğini belirtti.
RUSYA'DA RAKİPSİZ LİDER
Rusya'da devlet başkanı seçimi 17 Mart 2024'te yapılacak. Devlet Başkanı Vladimir Putin, 2024'te düzenlenecek seçimde bağımsız aday olmasıyla ilgili belgeleri Merkez Seçim Komisyonuna teslim ederek resmen başvuruda bulundu. Putin'in yeniden devlet başkanı olmasına kesin gözüyle bakılıyor.
Rusya'da yapılan anayasal reformla 71 yaşındaki Putin, mevcut görev süresinin 2024'te dolmasının ardından tekrar seçilebiliyor. Putin böylece iki kez 6 yıllık dönem için daha başkanlık yapma hakkına sahip olacak. Bu da Rusya Devlet Başkanı'nın iki dönem art arda seçilmesi halinde 2036 yılına kadar daha iktidarda kalması anlamına geliyor.
Putin'in karşısında yarışacak adayların başvuru süreci ise devam ediyor. Rus muhalif Aleksey Navalnıy, destekçilerini Putin dışında herhangi birine oy vermeye çağırıyor.
Rusya'da bir önceki devlet başkanı seçimi 18 Mart 2018'de yapılmıştı. Putin oyların yüzde 76,69'unu alarak 4. kez devlet başkanı seçilmişti.
PAKİSTAN'DA TARTIŞMALI SEÇİM
Pakistan'da genel seçimlerin 8 Şubat 2024'te yapılması planlanıyor. Yaklaşık 127 milyon seçmenin bulunduğu ülkede genel seçimlerde, gelecek 5 yıl için ülkeyi yönetecek yeni hükümet belirlenecek.
Pakistan Müslüman Ligi-Navaz (PML-N) lideri Navaz Şerif, Pakistan Halk Partisi (PPP) lideri Bilaval Butto Zerdari, Pakistan Adalet Hareket Partisi (PTI) lideri Gohar Han, Pakistan İslam Uleması Cemiyeti Partisinin (JUI-F) lideri Mevlana Fazlur Rehman ve Cemaat-i İslami Partisi lideri Siracül Hak aday olacaklarını açıkladı.
Pakistan'da geçici hükümet Başbakanı Anvarul Hak Kakar'ın, yolsuzluk davasından hüküm giyen ve 5 Ağustos 2023'te tutuklanan cezaevindeki eski Başbakan İmran Han olmadan da "özgür ve adil genel seçimlerin" mümkün olabileceğini söylemesi ülkede tartışmaya yol açmıştı.
GÖZLER ÇİN-TAYVAN GERİLİMİNDE
Çin ile egemenlik ihtilafı içindeki Tayvan'da da 2024'te liderlik seçimleri yapılacak.
Tayvan'da 13 Ocak 2024'te düzenlenecek seçimler için DPP'den Tayvan Başkan Yardımcısı Lai Ching-te, ana muhalefetteki Milliyetçi Partiden (Koumintang/KMT) Yeni Taipei Belediye Başkanı Hou Yu-ih ve Pekin çizgisindeki Tayvan Halk Partisinden (TPP) Genel Başkan Ko Wen-je, adaylıklarını açıkladı.
Ayrıca uluslararası endüstriyel imalat şirketi Hon Hai/Foxconn Grubu'nun kurucusu, iş insanı Terry Gou da bağımsız aday olduğunu duyurdu.
Liderlik seçimlerinde partilerin Çin ile egemenlik ihtilafındaki tutumu seçmen davranışı açısından belirleyici rol oynuyor. Ana kara ile Tayvan arasında son yıllarda artan gerilim, seçmenleri Pekin ile iyi ilişkiler kurmayı savunan Koumintang ve Çin yanlısı olarak bilinen TPP'den çok adanın fiili bağımsızlığının korunmasını savunan DPP'ye yakınlaştırıyor. Seçimleri DPP'nin kazanması halinde ise Çin ile gerilimli ilişkilerin süreceği öngörülüyor.
