1 Ocak'tan itibaren uygulanmaya başlanacak düzenleme ile internet üzerinden yapılacak alışverişte (e-ticaret) ürün ayıplı mal olarak değerlendirilmedikçe, alışverişten vazgeçme, kargoyu teslim almama durumunda cayma hakkını kullanacak tüketici, kargo iade ücretini kendi ödeyecek.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre ekim ayı itibarıyla evden internete erişim imkanı olan hanelerin oranı yüzde 95,5 seviyesine çıktı. 16-74 yaş grubundaki bireylerin internet kullanım oranı yüzde 87,1 oldu
2022 yılının ekim ayı ile 2023'ün ekim ayını kapsayan 12 aylık süreçte internet üzerinden özel kullanım amacıyla mal veya hizmet satın alma ya da sipariş verme (e-ticaret) oranı ise yüzde 49,5 oldu. Cinsiyete göre internet üzerinden mal veya hizmet satın alma ya da sipariş verme oranı erkeklerde 52,4 kadınlarda yüzde 46,6 olarak kaydedildi.
SORUN YAŞAYANLARIN ORANI YÜZDE 27
2023 yılının ilk 3 ayında internet üzerinden mal veya hizmet satın alan ya da sipariş veren bireylerin yüzde 75,5'i giyim, ayakkabı ve aksesuar aldı.
2023 yılının haziran, temmuz ve ağustos aylarında web sitesi veya mobil uygulama üzerinden yaptığı satın alma işleminde sorunla karşılaşan bireylerin oranı yüzde 27,1 oldu. En fazla karşılaşılan sorunlar sırasıyla yüzde 13,6 ile teslimatın belirtilenden daha yavaş olması ve yüzde 11,1 ile yanlış veya hasarlı mal, hizmet teslimi oldu.
İADEDE KARGO ÜCRETİNİ TÜKETİCİ ÖDEYECEK
İnternet üzerinden alışverişin son yıllarda artmasıyla kargo şubelerindeki iade işlemlerinde yaşanan sorunların çözümü için ürünlerin iade sürecinde değişiklik yapıldı. İnternetten alınan ürünlerin iadesinin, tüketiciler tarafından karşılanacağı düzenleme, 1 Ocak'tan itibaren uygulanmaya başlayacak.
Ticaret Bakanlığı'nın 'Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik' kararı ile tüketici satın aldığı ürüne ilişkin, teslim tarihinden itibaren 14 gün içerisinde cayma hakkını kullanabilecek.
DOLANDIRICI MESAJLARINA DİKKAT
Tüketici, iade masrafını karşılamakla yükümlü olacak. Malın ayıplı olması durumunda tüketici iadeye ilişkin masraflardan sorumlu tutulmayacak. Tüketicinin talep etmesi halinde iade masrafı, kendisine iade edilecek mal veya hizmet bedeli ile teslimat masraflarından mahsup edilecek.
Tüketiciler Birliği Antalya Şube Başkanı Neşet Gündüz, "Yılbaşından sonra kargo bedelini, ürün ayıplı mal olmadıkça tüketici ödeyecek. Kargoyu teslim almama, alışverişten vazgeçme durumunda şirket, kargo ücreti için tahsil davası açabilir. Bu uygulama dolandırıcıların ekmeğine yağ sürüyor. Daha önce tüketicileri dolandıran, kötü niyetli kişilerce kargo şirketi adıyla gönderilen mesajlara daha sık rastlanabilir. Tüketiciler kötü niyetli kişilerce gönderilen aldatmaca mesajlara dikkat etmeli" diye konuştu.
BAKANLIKTAN AÇIKLAMA GELDİ
Konuyla ilgili Ticaret Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada şu ifadelere yer verildi;
*Bazı basın yayın organlarında ve sosyal medya paylaşımlarında; 1 Ocak 2024 tarihinden itibaren uygulanmaya başlanacak düzenleme ile internet üzerinden yapılacak alışverişlerde satılan malın ayıplı olması dışında cayma hakkını kullanan tüketicilerin malın iadesine ilişkin kargo ücretini ödemek zorunda olduklarına ilişkin haber ve içeriklere yer verilmiştir.
*Elektronik ticaret işlemlerinin ve dolayısıyla mesafeli sözleşme hacminin büyümesi neticesinde oluşan yeni satış ve pazarlama tekniklerine karşı daha etkin bir tüketici koruma sisteminin oluşturulması ve mevcut tüketici mevzuatımıza kaynaklık teşkil eden Avrupa Birliği Direktifleri düzenlemelerine ve 1 Nisan 2202 tarihli ve 31796 sayılı resmi gazetede yayımlanan Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun İle Kat Mülkiyeti Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile yapılan değişikliklere uyum sağlanması amaçları ile Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliğinde 23.08.2022 tarihli ve 31932 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan düzenlemeler ile bazı hususlarda değişiklikler yapılmıştır.
*Anılan düzenlemelerden, cayma hakkı kullanımında iade masraflarının ön bilgilendirmede belirtilmek ve ilk teslim masraflarını aşmamak kaydıyla tüketici tarafından da karşılanabileceğine dair düzenlemenin uygulanması 04/11/2023 tarih ve 32359 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Yönetmelik değişikliği ile 1/1/2025 tarihine kadar ertelenmiş olup, söz konusu haberler gerçek dışıdır.
*Söz konusu düzenlemelerin uygulanmaya başlayacağı tarih olan 1/1/2025’e kadar mesafeli sözleşmelerde cayma hakkı kullanımında kargo iade bedelini satıcı karşılamakla yükümlü olup, tüketicilerin iade kargo ücretlerini ödemesi kesinlikle söz konusu değildir.
*Başta e-ticaret olmak üzere, mesafeli sözleşmelerde cayma hakkını kullanan tüketicilerden iade kargo ücretini talep veya tahsil eden satıcılar için 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun uyarınca 2023 yılı için 1.371 TL idari para cezası uygulanacak olup, söz konusu ceza tutarı 1 Ocak 2024 tarihinden itibaren yeniden değerleme oranında
artırılmak suretiyle uygulanacaktır.
