Fizyokrasi, 18. yüzyılın ortalarında Fransa'da doğmuş bir ekonomik teoridir. Bu teorinin en önemli temsilcileri François Quesnay ve Anne-Robert-Jacques Turgot'tur. Quesnay, 1758 yılında yayımlanan "Tableau Économique" adlı eseriyle fizyokrasi düşüncesini sistematik hale getirmiştir.
Bu düşünce okulu, dönemin merkantilist ekonomik politikalara bir tepki olarak doğmuştur. Merkantilizm, devletin ticaret ve sanayi üzerindeki kontrolünü savunan bir yaklaşımdı; buna karşın fizyokratlar, ekonominin doğal kanunlara göre işlediğini ve devletin müdahalesinin bu kanunları bozduğunu iddia etmiştir.
FİZYOKRATLARIN TEMEL İLKELERİ NELERDİR?
Fizyokratların düşüncelerini anlamak için, onların temel ilkelerine göz atmak gerekir:
Fizyokratlar, tarımı ekonominin temel taşı olarak görmüşlerdir. Onlara göre, yalnızca tarım faaliyetleri "net ürün" yaratır ve bu nedenle tarım, diğer tüm ekonomik faaliyetlerden daha değerlidir.
Fizyokratlar, ekonominin doğal kanunlar çerçevesinde işlemesi gerektiğine inanmışlardır. Bu nedenle, devletin ekonomiye müdahale etmemesi gerektiğini savunmuşlardır.
Fizyokratlar, devletin rolünün sadece kamu düzenini sağlamak ve doğal kanunların işlemesini engellememek olduğunu düşünmüşlerdir. Ekonomik faaliyetlerin serbestçe akmasına izin verilmelidir.
Fizyokratlar, vergilerin yalnızca tarım üretimi üzerinden alınması gerektiğini savunmuşlardır. Onlara göre, yalnızca tarım ekonomik anlamda değer yaratır, bu nedenle vergilendirilmeli ve diğer sektörler vergi yükünden muaf tutulmalıdır.
FİZYOKRASİNİN ETKİLERİ VE ELEŞTİRİLERİ
Fizyokrasi, Fransa ve diğer Avrupa ülkelerinde kısa bir süre etkili olmuş olsa da, zamanla yerini diğer ekonomik teorilere bırakmıştır. Fizyokratların düşünceleri, özellikle sanayi devrimi sonrası değişen ekonomik yapılarla eleştirilmiştir.
Tarımın tek değer yaratan faaliyet olduğunu savunmaları, sanayi ve hizmet sektörlerinin önem kazanmasıyla geçerliliğini yitirmiştir. Ayrıca, fizyokratların devletin ekonomiye müdahale etmemesi gerektiğine dair görüşleri, modern ekonomilerdeki karma ekonomi modelleri ile çelişmektedir.
FİZYOKRASİNİN GÜNÜMÜZE ETKİLERİ NELERDİR?
Her ne kadar fizyokrasi teorisi günümüzde uygulanmıyor olsa da, bu düşünce okulunun ekonomik düşünce tarihinde önemli bir yeri vardır. Fizyokratlar, ekonominin doğal kanunlarla yönetilmesi gerektiğini savunarak, serbest piyasa ekonomisinin temelini atmışlardır. Ayrıca, tarımın ve doğal kaynakların sürdürülebilir kullanımı konusunda da önemli fikirler öne sürmüşlerdir.
