Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nde (BMGK) Cezayir'in sunduğu Gazze'de acilen ateşkes talep edilen, sivillere yönelik her türlü saldırıyı kınayan ve zorla yerinden edilmeye karşı çıkan karar tasarısı oylamaya sunuldu.
15 üyeli BMGK'da ABD'nin veto ettiği karar tasarısı için İngiltere "çekimser" oy kullanırken, 13 ülke "evet" oyu verdi.
ABD'nin BM Daimi Temsilcisi Linda Thomas-Greenfield, oylama öncesinde yaptığı açıklamada, ABD'nin İsrail, Hamas, Mısır ve Katar'la esirlerin serbest bırakılması için müzakereler yürüttüğünü anımsatarak, bu alanda anlaşma sağlanması halinde çatışmalara da 6 haftalık ara verileceğini bildirdi.
Greenfield, diplomasinin zaman aldığını ve sahadaki gerçeklerin göz ardı edilmemesi gerektiğini belirterek, Cezayir'in karar tasarısının yürütülen müzakereleri olumsuz etkileyeceğini dile getirdi.
ABD'nin yeni karar tasarısı sunduğunu bildiren Greenfield, "Doğru zamanda, doğru şekilde hareket edelim" dedi.
BM Genel Merkezi önünde ABD Başkanı Joe Biden ve İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu maskesi takan iki kişi kararı protesto etti.
ABD VE İNGİLTERE'DEN AÇIKLAMA
Greenfield, BM Güvenlik Konseyi'nde Cezayir'in Gazze'de acilen ateşkes talep edilen karar tasarısını veto ettikten sonra basına açıklamalarda bulundu.
ABD'nin veto kararının İsrail'in Refah'a saldırısını nasıl etkileyeceğinin sorulması üzerine Greenfield, "ABD Başkanı ve Dışişleri Bakanı mevcut durumda Refah'a saldırı gerçekleşmemesi gerektiğini çok açık bir şekilde dile getirdi" dedi.
Greenfield, İsrail'e bu konuda baskı uygulamaya devam edeceklerini belirtti.
İsrail'e askeri yardımın koşullandırılmasıyla ilgili ise Greenfield, bu konuda detaylı bilgi paylaşamayacağını kaydederek, "Ancak şunu söyleyebilirim ki İsrail'e her gün baskı uyguluyoruz" açıklamasında bulundu.
Cezayir'in Gazze'de acilen ateşkes talep edilen karar tasarısını desteklememe nedenine de değinen Greenfield, karar tasarısında ateşkes ile esirlerin serbest bırakılması arasında bağlantı kurulmamasını eleştirdi.
Greenfield, bunun Hamas'a "karşılığında hiçbir şey" sağlamadan istediğini vereceğini belirterek, "Esirler serbest bırakılmazsa çatışma sürer" değerlendirmesinde bulundu.
Ateşkes talebi için çekimser oy kullanan İngiltere'nin BM Daimi Temsilcisi Barbara Woodward da, "Bu karar tasarısında yapıldığı gibi sadece ateşkes çağrısında bulunmak, buna ulaşmayı sağlamayacaktır" değerlendirmesinde bulundu.
Woodward, söz konusu karar tasarısının esirlerin serbest bırakılması için yürütülen müzakerelere zarar vereceğini savunarak, "Çatışmanın durmasının yolu tüm esirlerin serbest bırakılması" ifadelerini kullandı.
“TARİH, BMGK’YI ÇOK SERT YARGILAYACAK”
Filistin'in BM Daimi Temsilcisi Riyad Mansur, savaş suçları, insanlığa karşı suçlar ve soykırım işleyenlerin hesap vermesi için çabalarından vazgeçmeyeceklerini belirterek, "Tarih, BM Güvenlik Konseyini çok sert yargılayacak" dedi.
Mansur, savaş suçları, insanlığa karşı suçlar ve soykırım işleyenlerin hesap vermesi için çabalarından vazgeçmeyeceklerini belirterek, İsrail'in değil Filistinli kadın, çocuk ve erkeklerin korunması gerektiğini ifade etti.
“HATALI KARARLAR BÖLGE VE DÜNYAYI ETKİLEYECEK”
Cezayir'in BM Daimi Temsilcisi Amar Bendjama ise uluslararası toplumun acilen ateşkes çağrılarına cevap vermesi gerektiğini belirtti.
Bendjama, "Bu çağrıları engelleyenler, politikaları ve hesaplarını gözden geçirmeli. Bugünün hatalı kararları yarın bölgeyi ve dünyayı etkileyecek. Maliyeti, şiddet ve istikrarsızlık olacak" diye konuştu.
“İSRAİL’İN OPERASYONLARI SON BULMALI
Fransa'nın BM Daimi Temsilcisi Nicholas de Riviere ise sivilleri korumak için ateşkes ve insani yardım erişiminin acilen sağlanması gerektiğinin altını çizerek, "Gazze'deki insani durum ve can kaybı kabul edilemez. İsrail'in operasyonları son bulmalı" değerlendirmesinde bulundu.
Çin'in BM Daimi Temsilcisi Zhang Jun da ABD'nin vetosunun yanlış mesaj verdiğini ve Gazze'yi daha derin krize ittiğini söyledi.
BM Güvenlik Konseyinin uluslararası düzeni muhafaza etmek için ateşkes çağrısında bulunması gerektiğini vurgulayan Zhang, "Uluslararası toplum, adaleti sağlamalı ve Filistinlilere yaşam hakkı vermeli" dedi.
CEZAYİR'İN SUNDUĞU TASARI
Cezayir tarafından sunulan karar tasarısında, Gazze'de acilen insani ateşkes sağlanması talep ediliyordu.
Sivillere yönelik her türlü saldırının kınandığı tasarıda, aynı zamanda Filistin halkının zorla yerinden edilmesine karşı çıkılıyordu.
Karar tasarısında, tüm taraflara uluslararası insancıl hukuka uyma çağrısı yapılırken, Gazze'nin tüm bölgelerine engelsiz insani yardım gerçekleşmesi talep ediliyordu.
Tüm esirlerin serbest bırakılması talep edilen karar tasarısında, Uluslararası Adalet Divanının İsrail'e yönelik 26 Ocak'ta aldığı ihtiyati tedbir kararlarına da atıfta bulunuluyordu.
ABD'DEN TASARI GİRİŞİMİ
Öte yandan ABD'nin yeni bir tasarı hazırladığı öğrenildi.
Tasarıda, "mevcut koşullarda Refah'a yönelik kara saldırısının, sivillere büyük zarar vereceği ve yerlerinden edilmelerine yol açacağı" konusunda uyarı yapılıyor.
Bunun çok ciddi bölgesel ve güvenlik sorunlarına yol açacağı uyarısına yer verilen karar tasarısında, "Mevcut koşullarda bu saldırı gerçekleşmemeli" ifadesi kullanılıyor.
ABD'nin tasarısında ilk kez "ateşkes" ifadesi kullanılarak, "Gazze'de tüm esirlerin serbest bırakılması halinde uygulanabilecek en kısa sürede geçici bir ateşkese destek veriyoruz" mesajı veriliyor.
ABD, ÖNCEDEN DE VETO ETTİ
ABD daha önce 16, 18 ve 25 Ekim 2023 ile 8 Aralık 2023'te BMGK'de Gazze'ye ilişkin sunulan karar tasarılarını veto etmişti.
ABD, BM Genel Kurulu'nda 13 Aralık 2023'te 153 ülkenin "evet" oyu kullandığı Gazze'de acilen insani ateşkes talebinde bulunulan karar tasarısı için de "hayır" oyu kullanan 10 ülkeden biri olmuştu.
