Gazze, yaşamak için çırpınan halkın hikâyesi...
Makûs talihi hiç değişmedi:
Mısırlılar/Ramses, Hiksoslar, Filistinliler, Asurlular, Babiller, Persler, Büyük İskender,
Romalılar, Yahudiler, Müslümanlar (Haşim’in Gazzesi), Haçlılar/ Tapınak Şövalyeleri,
Selahattin Eyyûbi, Memlûklar, Aslan Yürekli Richard, Moğollar, Osmanlılar, N. Bonapart, Kavalalı Mehmet Ali Paşa, İngilizler, Mısırlılar girdi...
Ve:
22 Aralık 1948 İsrail girdi.
28 Ağustos 1953 İsrail girdi.
2 Kasım 1956 İsrail girdi.
6 Haziran 1967 İsrail girdi. (27 yıllık işgal dönemi.)
28 Eylül 2000 İsrail bombaladı.
25 Haziran 2006 İsrail bombaladı.
27 Aralık 2008 İsrail bombaladı.
22 Kasım 2009 İsrail bombaladı.
9 Ocak 2010 İsrail bombaladı.
14 Kasım 2012 İsrail bombaladı.
8 Temmuz 2014 İsrail bombaladı.
7 Ekim 2023 İsrail bombaladı ve ardından girdi.
Gazze, neredeyse son 70 yıldır dünyanın en büyük açık hava hapishanesi!
Niye böyle?
★★★
Parantez açmalıyım:
Gazze’de, (Hüseyinîler-Naşaşibiler veya Şavalar-Suraniler gibi) rakip aileler arasında bile kıyasıya nüfuz mücadelesi var...
Keza: Müslüman-Hıristiyan Arap milliyetçilerin (BAAS) birleşik mücadelesi var...
Peki:
Gazze’nin başına bunca istilanın-işgalin gelmesinin, Filistinlilerin bile bölünmesinin-birleşmesinin gözden kaçan ana sebebi var:
Coğrafi/ jeostratejik-jeopolitik konumunun çok önemli olması...
Hedeflere ulaşmak için kritik bir bölge Gazze...
Evet, coğrafya stratejinin anası...
Bu nedenle, -başta denizci halkların olmak üzere- imparatorlukların kavşağındaki Gazze, tarihler boyunca hep göz önündeki güzide bir yerdi.
Gazze’nin bulunduğu Doğu Akdeniz çanağı, tarihin her döneminde zenginlik ve refahın kaynağı oldu. Ortadoğu’nun zenginliklerinin ticaret yoluyla başta Avrupa olmak üzere dünyaya aktarıldığı çok önemli bir coğrafyadan bahsediyoruz. (Ki göçmen kuşların bile sığınağıdır Gazze vadisi...)
Gazze demek, ticaretin kontrolü demek. Sahiden bölgedeki barışın Gazze’yi bir Hong Kong yapması güçlü bir ihtimaldir. İsrail aşırıları, Filistin halkının zenginliğini istemiyor mu? Soru, aslında yanıttır: İstemiyorlar kuşkusuz.
★★★
Şu konuda sanırım hemfikiriz:
Başta Netanyahu olmak üzere aşırılık taraftarları Filistin ile hiç anlaşma yanlısı değil.
Sormak zorundayız; ya Hamas?
MOSSAD’ın -milliyetçilere sosyalistlere karşı olduğu için- 1987’de Hamas’ın kuruluşuna örtülü izin vermesini tartışmayacak mıyız?
Hamas’ın Gazze’den attığı ilk füzenin tarihi 10 Şubat 2002. Yıllardır abluka altındaki Gazze’den 20 yıldır atılan füzeler nereden geliyor? Hamas, 7 Ekim 2023 tarihli saldırısında sadece 20 dakika içinde Gazze’den İsrail’e 5 binden fazla roket attı. Her bir roket 100 bin dolar. Bu paranın kaynağı ne? Bunu sağlayanların amacı ne? Sorgulamayalım mı? Yaşanan sadece din savaşı mı?
Bakın:
1990’lar sürecinde barış rüzgârları esti; J. Chirac, B. Clinton, N. Mandela gibi liderler Gazze’yi ziyaret etti. Ne zaman ki 2000’ler başında Doğu Akdeniz’de petrol ve doğalgaz yatakları keşfedildi, savaş başladı! (Hatırlayınız: OPEC ambargosuna/ dünya petrol krizine 1973 Arap-İsrail Savaşı sebep olmadı mı?)
Hamas’ın ilk füze atış tarihine bir daha bakın, 2002...
İsrail’in yıllar sonra bombalama tarihi serisi başlangıcına bir daha bakın, 2000...
Hamas’ın son saldırısı Türkiye’nin bölgedeki ticari işbirliğine de büyük darbe vurduğundan kimse niçin söz etmiyor? Erdoğan 20 Eylül 2023’te New York’ta ilk kez Netanyahu ile yan yana geldi. Karşılıklı ziyaretler yapılacaktı. Hepsi bir çırpıda bitti...
Savaşın ekonomi-politiği göz ardı edilmemeli...