Japonya'nın Kyoda haber ajansının aktardığına göre İran, 29 Kasım'da Cenevre’de İngiltere, Fransa, Almanya ve Avrupa Birliği ile nükleer görüşmeler yapmayı planlıyor.
Kyodo’nun haberine göre İran hükümeti, Başkan Masoud Pezeshkian liderliğinde, ABD'nin seçilmiş Başkanı Donald Trump’ın göreve başlamasından önce Birleşik Krallık, Almanya, Fransa ve AB ile nükleer çıkmaza bir çözüm bulmayı hedefliyor.
Görüşmelerin, İran ile Batı arasındaki derin anlaşmazlıkların çözümüne yönelik önemli bir diplomatik fırsat olarak görülmesi bekleniyor.
BU URANYUM 'FAZLA ZENGİN'
Kasım ayında İran, Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (IAEA) ile nükleer faaliyetlerine ilişkin görüşmeler gerçekleştirdi. Tahran, programının barışçıl amaçlarla yürütüldüğünü savundu.
Ancak, Batılı ülkeler İran’ın uranyum zenginleştirme çalışmalarını askeri bir nükleer kapasite geliştirmek için kullanabileceğinden endişe duyuyor.
Uranyumu nükleer silah üretmek için yeterli olacak miktara yakın olan yüzde 60 seviyesine kadar zenginleştiren İran, batılı ülkelerin bir yaptırım paketi hazırlamasına sebep oldu. İran'ın dini lideri Ayetullah Hamaney 9 Mayıs'ta, "İran'ın varlığının tehdit edilmesi halinde nükleer doktrinini güncelleyeceğini" söylemişti.
Görüşmeler, IAEA’nın İran’da tespit edilen nükleer materyallerle ilgili sorularına yanıt arama çabasının bir parçası olarak yapıldı. İran, IAEA’nın şeffaflık taleplerine zaman zaman kısıtlamalar getirirdi. IAEA yetkililerin bazı nükleer tesisleri ziyaret etmesine izin verilmedi.
Buna rağmen İran, Kasım ayındaki görüşmelerde, zenginleştirilmiş uranyumun askeri amaçlı olmadığını vurguladı. Ancak IAEA, İran’ın geçmişte nükleer silahlarla ilgili araştırma yaptığına dair kanıtların varlığını öne sürdü. IAEA Başkanı Rafael Grossi, "Sorulara net yanıtlar verilmediği sürece program üzerindeki şüpheler giderilemez," dedi.
TRUMP'TAN ÖNCE SON ÇAĞRI
Görüşmeler, ABD Başkanı seçilen Donald Trump'ın koltuğuna oturacağı 20 Ocak'tan önce gerçekleşecek. Trump'ın büyük desteğini alan İsrail, İran’ın nükleer silah geliştirmesine karşı askeri müdahale tehdidinde bulundu. ABD yaptırımları sıkılaştırmayı sürdürürken, Trump döneminde bu yaptırımların daha da büyümesi olası görünüyor.
İran ise diplomatik çözüm çağrısı yaparak, ekonomik baskıların anlaşmazlıkları artırdığını savundu. 29 Kasım'da gerçekleşecek görüşmeler, İran'ın gelecek Trump döneminden önce barışçıl bir çözüme ulaşma çabası olarak değerlendirildi.
