Türkiye’de sınırlı üretildiği için kilosu 20 bin liraya kadar alıcı bulan yüksek kaliteli bal, son yıllarda en çok sahtecilik yapılan ürünlerin başında geliyor. Uzmanlar, vatandaşların gerçek balı “renk, koku veya akışkanlıkla” ayırt etmeye çalışmasının büyük yanılgı olduğunu söyleyerek, asıl kontrol edilmesi gereken noktanın kavanoz üzerindeki resmi etiketler ve doğrulama kodları olduğunu vurguladı.
DIŞ GÖRÜNÜŞE BAKMAK HİÇBİR ŞEY İFADE ETMİYOR
Gıda güvenliği uzmanı, pahalı bal alırken dış görünüşe bakmanın hiçbir şey ifade etmediğini söylerken, “Bir balın gerçek olup olmadığını gözle, kokuyla ya da kıvamıyla anlamak mümkün değildir. Gerçek bal, ancak analiz raporuyla doğrulanır. Bu rapora ulaşmanın tek yolu, kavanozun üzerindeki seri numarası ve QR kodudur” dedi.
Uzmanlara göre son yıllarda piyasada, özellikle yüksek fiyatlı balların “etiketsiz” veya “sahte QR kodlu” versiyonları çoğaldı. Bu nedenle tüketicinin dikkat etmesi gereken temel noktalar var.
KAVANOZDA BULUNMASI GEREKENLER
- Kooperatif veya resmi üretici etiketi
- Benzersiz seri numarası
- Telefonla okutulabilen QR doğrulama kodu
- Laboratuvar analiz raporuna yönlendiren link veya doğrulama ekranı
- Tarih, lot numarası ve üretici bilgisi
Uzmanlar, “Anzer usulü”, “yayla balı tadında” gibi ifadelerin tüketiciyi yanıltmak için kullanıldığını, hiçbir bilimsel geçerliliği olmadığını da belirtti.
RENK VE KIVAM ALDATMASIN
Uzmanlar, balın görüntüsüne bakarak sahte olup olmadığının anlaşılamayacağını hatırlatırken şu ifadelere yer verdi:
“Gerçek bal farklı yıllarda farklı renklerde olabilir. Donabilir, donmayabilir. Koyu ya da açık olabilir. Bunların hiçbiri sahte veya gerçek göstergesi değildir. Tüketici sadece kavanoz üzerindeki doğrulama etiketine bakmalıdır.”
Karaca, özellikle yüksek fiyatlı bal satın alan kişilerin “güvendiği üretici” söylemine kapılmadan mutlaka seri numarasını kontrol etmesi gerektiğini vurguladı.
TEK GÜVENİLİR YÖNTEM DOĞRULAMA KODU
Uzmanlara göre gerçek premium balın sınırlı üretilmesi, sahtecilerin iştahını kabartıyor. Bu nedenle piyasada görünen uygun fiyatlı ürünlerin büyük çoğunluğu gerçek üretimle hiçbir bağlantısı olmayan karışım ballarından oluşuyor.
Uzmanlar, bu konuda son kez uyarırken, “Kilosu 20 bin liralık bir bal alıyorsanız, ilk bakmanız gereken yer kavanozdaki QR kodudur. Kod çalışmıyorsa, balın gerçekliği yoktur” dedi.
