Kıtalararası uçuşlarda yolcuların sıkça harita ekranında gördüğü Kuzey Kutbu rotaları artık sıradan hale geldi. Grönland, Alaska ve Arktik üzerinden geçen uçuşlar hem zaman hem yakıt tasarrufu sağlasa da dünyanın en güneyindeki Antarktika için aynı durum geçerli değil. Peki uçaklar neden Antarktika'nın üzerinden neredeyse hiç uçmuyor? Uzmanlara göre bunun dört temel nedeni bulunuyor.

COĞRAFYA VE ROTA AVANTAJI YOK

Uçaklar düz haritalarda görüldüğü gibi doğrusal değil, dünyanın küresel yapısına göre en kısa yol olan ortodromik rotalar üzerinden uçar. Kuzey Yarımküre'de New York-Tokyo, Londra-Hong Kong gibi büyük şehirler arasındaki en kısa mesafe doğal olarak Arktik bölgeden geçiyor.

Güney Yarımküre'de ise durum farklı. Sidney, Santiago, Johannesburg gibi şehirler arasında en kısa rotalar çoğunlukla okyanus üzerinden geçiyor. Antarktika üzerinden uçmak çoğu rota için herhangi bir avantaj sağlamıyor.

TALEP YOK EKONOMİK GEREKÇE YOK

Arktik bölge; Kuzey Amerika, Avrupa ve Asya gibi dünyanın en büyük ekonomik merkezlerinin ortasında yer alıyor. Bu nedenle hava sahası yoğun şekilde kullanılıyor.

Antarktika'da ise sürekli yaşayan nüfus, şehirler ve ticari merkezler yok. Bu da düzenli uçuşlar için talep oluşmaması anlamına geliyor. Havayolları, ekonomik karşılığı olmayan bir rota için yüksek risk ve maliyet almak istemiyor.

ACİL İNİŞ YAPILACAK HAVAALANI YOK

Modern havacılık, ETOPS adı verilen katı güvenlik kurallarıyla yönetiliyor. Bu kurallar, uçağın en yakın uygun havaalanından ne kadar uzaklaşabileceğini belirliyor.

Arktik bölgede Alaska, Kanada, İzlanda ve Norveç'te sertifikalı yedek havaalanları bulunuyor. Antarktika'da ise sivil uçakların iniş yapabileceği hiçbir sertifikalı havalimanı yok. Mevcut pistler bilimsel araştırma üslerine ait buz pistleri ve hava koşullarına bağlı. Bir motor arızası ya da kabin basıncı sorunu yaşanırsa uçağın inecek yeri bulunmuyor.

AŞIRI SERT İKLİM KOŞULLARI

Antarktika, dünyanın en soğuk ve en rüzgarlı kıtası. -60 derecenin altına inen sıcaklıklar yakıtın donma riskini artırıyor. Bölgede yeterli meteoroloji istasyonu olmaması da hava tahminlerini son derece güvensiz hale getiriyor.

Ayrıca Güney Kutbu'nda aylarca süren kutup gecesi, olası bir kaza durumunda arama-kurtarma çalışmalarını neredeyse imkansız kılıyor. Arktik'te ise okyanusların etkisiyle koşullar görece daha ılımlı ve hava durumu altyapısı yıllardır geliştiriliyor.

ACI BİR HATIRLATMA...

Her ne kadar Antarktika'nın üzerinden düzenli uçuş yapılmasa da, bazı uzun menzilli seferler kıtanın kenarına yakın geçerek yolculara buzulların uçtan görüntüsünü sunabiliyor ancak bu uçuşlar bile iç bölgelere girmiyor.

1979'da Air New Zealand'a ait bir turistik uçağın Antarktika'daki Erebus Dağı'na çarpması ve 257 kişinin hayatını kaybetmesi, kıta üzerindeki uçuşların ne kadar riskli olduğunu acı şekilde hatırlatan en önemli olaylardan biri olarak tarihe geçti. Bu facianın ardından Antarktika üzerindeki turistik uçuşlara büyük ölçüde son verildi.