YÜKSEK fiyatlar ve düşen alım gücünün ardından en temel harcamalar bile kredi kartıyla yapılmaya başlandı. Yemek ve market harcamaları için kartlı ödemeler geçen yıla kıyasla yüzde 100’ün üzerinde artarak gerçek gıda enflasyonunu da gözler önüne serdi. Ekonomi yönetimi, yüksek enflasyonun nedenleri arasında gördüğü kredi kartı harcamalarını kısmak istemesi en temel harcamaların bile kartla yapılması dar gelirli kesimi zor durumda bırakacak. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) verilerine göre şubat ayında enflasyon yüzde 67.07, gıda enflasyonu ise 71.12 olarak açıklandı. Bireysel kredi kartı harcamaları da birçok temel harcama kaleminde geçen yılın aynı ayına kıyasla enflasyonun çok üzerinde büyüdü.
1.3 TRİLYONU AŞTI
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) verilerine göre vatandaşın bireysel kredi kartı borcu 8 Mart haftasında 1.3 trilyon lira eşiğini aştı. Kart borçları 519.6 milyar lira seviyesinde olduğu 10 Mart 2023’e kıyasla yüzde 153.9 artarak 8 Mart’ta 1 trilyon 319 milyar liraya ulaştı. Merkez Bankası’nın (TCMB) verilerine göre yemek harcamaları için yapılan kartlı ödemeler, 10 Mart 2023 haftasında 6 milyar lira iken, 8 Mart 2024 haftasında 14.6 milyar lirayı aşarak bir yılda yüzde 141.20 yükseldi. Market ve alışveriş merkezlerinde yapılan haftalık kartlı harcamalar ise bir yılda 21 milyar liradan, yüzde 109’luk artışla 8 Mart haftasında 44.2 milyar liraya ulaştı. TCMB’nin ‘Finansal İstikrar Raporu’na göre bireysel kredi kartlarının payı, 2020’den önce yüzde 20’nin altında olmasına rağmen 2023’ün üçüncü çeyreğinde yüzde 38’e kadar yükseldi.
Akaryakıtta yüzde 152’lik artış
■ Geçen yılki seçimlerin ardından benzin ve motorindeki zam yağmurunun etkisiyle akaryakıt istasyonlarındaki kartlı harcamalar da patladı. Cumhurbaşkanlığı seçiminin ikinci turundan bu yana benzin yüzde 104, motorin ise yüzde 116 zamlandı. İkiye katlayan fiyatların etkisiyle akaryakıt istasyonlarındaki kartlı harcamalar yüzde 152 artarak 8 Mart haftasında 15.9 milyar liraya yükseldi. Giyim ve aksesuarda ise 10 Mart 2023 haftasında 7.7 milyar lira olan kartlı harcama büyüklüğü, 8 Mart 2024 haftasında yüzde 117.6 artışla 16.8 milyar liraya ulaştı.
