Dünya Yaban Hayatı Fonu'nun bir raporuna göre, insanlar her hafta yaklaşık 5 gram plastik tüketiyor. Bu miktar bir kredi kartı ağırlığına eşdeğer. Yıllık bazda ise bu, 260 gram gibi endişe verici bir seviyeye ulaşıyor. Mikroplastikler ve nanoplastikler, organlara yerleşerek iltihaplanmalara yol açabiliyor ve bazı durumlarda kanser gibi ölümcül hastalıklara neden olabiliyor.
Akciğer riskini artırıyor
Kaliforniya Üniversitesi'nden araştırmacıların Aralık 2024’te yayımladığı bir rapor, mikroplastiklerin insan üreme, sindirim ve solunum sistemlerine ciddi zararlar verdiğini ortaya koydu. Mikroplastiklerin bağırsak mukus tabakasını bozarak kolon kanseri riskini artırabileceği belirtilirken, solunan mikroplastiklerin akciğer dokularına zarar vererek akciğer kanserine yol açabileceği de vurgulandı.
Araştırmalar ayrıca, mikroplastiklerin hormon bozucu kimyasallar taşıdığını ve bu durumun özellikle meme ve prostat kanserine neden olabileceği konusunda uyarıyor. Plastik kaplarda saklanan yiyecekler, tek kullanımlık plastik şişeler ve siyah plastik mutfak eşyaları, mikroplastik maruziyetini artıran önemli faktörlerden.
Plastik ambalajlar ve kanser bağlantısı
Araştırmalar ayrıca, mikroplastiklerin hormon bozucu kimyasallar taşıdığını ve bu durumun özellikle meme ve prostat kanserine neden olabileceği konusunda uyarıyor. Plastik kaplarda saklanan yiyecekler, tek kullanımlık plastik şişeler ve siyah plastik mutfak eşyaları, mikroplastik maruziyetini artıran önemli faktörlerden.
Lancet dergisinde yayımlanan bir çalışmada, prostat kanseri hastalarından alınan doku örneklerinde mikroplastikler tespit edildi. Polistiren gibi tek kullanımlık gıda ambalajlarında bulunan plastiklerin, tümör gelişimiyle ilişkili olabileceği kaydedildi. Özellikle paket servis gıdaların bu riski artırdığına dikkat çekiliyor.
Uzmanlar, mikroplastiklere maruz kalmayı azaltmak için evlerde hava kalitesinin iyileştirilmesi gerektiğini belirtiyor. Yüksek kaliteli hava filtreleri kullanmak, düzenli temizlik yapmak ve plastik kapların kullanımını sınırlamak alınabilecek önlemler arasında. Ayrıca, yiyecek ve içecekleri plastik kaplarda saklamaktan kaçınılması öneriliyor.