Narsistik kişilik bozukluğu, genellikle antisosyal, histrionik ve borderline bozuklukları da içeren B kümesi bozukluklarından biri. Amerikan Psikoloji Derneği'ne göre, NPD üç temel unsuru var. Bunlar sırayla, şişirilmiş bir benlik görüşü, empati eksikliği ve bu benlik görüşünü sürdürmek için stratejik davranışlar. Fakat, narsistik özellikler bir bozukluk olmaksızın da kendini gösterilebilir.
NARSİST EBEVEYNLERİN 10 ÖZELLİĞİ
ÇOCUĞA BAKICI GÖZÜYLE BAKMAK
Normalde bir ebeveynin görevi çocuğa rehberlik etmek, duygusal destek sağlamak ve hayatın zorluklarından korumaktır. Fakat, narsistik bir ebeveynle büyüyen çocuklar, ebeveynlerinin ihtiyaçlarını karşılamak zorunda bırakılabilir. Bu da fiziksel, finansal ya da duygusal destek sağlamak anlamına geliyor. Bu ihtiyaçlar karşısında çocuk, ebeveynine bakıcı rolü üstlenir ve 'ebeveyni ebeveyn yapmak' zorunda kalır.
HAYATLARINA KARIŞIRLAR
Narsistik ebeveynler, çocuklarının sınırlarına saygı göstermezler. Örneğin, arkadaş seçimine müdahale ederler ve bazı insanlarla görüşmelerini yasaklarlar. Çocuklarının hayatlarına doğrudan dahil olurlar. Çocuğun bu müdahalelere karşı çıkması genellikle büyük bir öfkeyle karşılanır.
ÇOCUKLARI ARACI OLARAK KULLANIR
Narsisler, çocuklarını onaylarını kazanmak ve kendilerini iyi hissetmek için bir araç olarak kullanırlar. Çocuklarının başarılarıyla övünerek ya da başkalarını eleştirerek onların onayını talep ederler. Sağlıklı ebeveynler ise bu tür onay arayışını dış kaynaklardan beklemez.
FAVORİ KİŞİLER YARATIRLAR
Narsistik ebeveynler, aile üyeleri arasında 'favori' kişiler yaratır. Bu favoriler, diğer bireylerle kıyaslama ve rekabet ortamı yaratarak çocuklar arasında gerilime sebep olur. Kayırmalar, ödüller ve cezalarla devam eder.
ÖNCELİKLERİ KENDİLERİDİR
Bu kişiler, kendi boş zamanlarını ya da kişisel çıkarlarını çocuklarının ihtiyaçlarının önüne koyabiliyorlar. Çoğu zaman çocuklarının söylediklerine ilgi göstermeyerek kendi günlük krizlerini yaratarak çocuklarının hayatını aksatırlar.
SUÇU BAŞKASINA ATARLAR
Sorumluluk almak yerine hatalarını başkalarına yüklerler. Örneğin, çocuğunu suçlayarak 'Eğer sen olmasaydın hayatım çok daha iyi olurdu' gibi cümleler kurarlar.
ÖZGÜR OLMALARINI İSTEMEZLER
Kontrol altına aldıkları çocuklarının bağımsız olmasını istemezler. Ve bu durumu kendileri için bir tehdit olarak algılarlar. Bu nedenle, çocuklarının özgürleşme çabalarına karşı çıkar ve kontrolü elde tutmak için çeşitli yöntemler kullanırlar.
KENDİ İSTEDİKLERİ MESLEĞİ DAYATIRLAR
Çocuklarını finansal bir araç olarak görürler. Kariyer seçiminde kendi isteklerini dayatırlar. Bu da çocuktaki bireyselliği azaltır.
DIŞLANMIŞLIK HİSSİ YARATIRLAR
Çocuklarını sürekli olarak eleştirerek ya da başarılarını küçümseyerek kendilerini üstün hissetmeye çalışır. Ne kadar çabalarsanız çabalayın, başarılarınız yeterince takdir görmeyebilir ve sürekli olarak dışlanmış hissedebilirsiniz.
UTANDIRILIRLAR
Narsistik ebeveynler, duygusal empati eksikliği nedeniyle çocuklarını sık sık utandırabilir. Çocukların duygusal tepkilerini küçümseyebilir, aşırı tepki verdiklerini söyleyebilir ve destek sunmaktan kaçınabilirler. Çocuğun ihtiyaçlarını bir yük olarak görerek kendilerini ön planda tutarlar.