Bir yıl önceye kadar Busan’da mutlu bir öğretmenlik hayatı sürdüren Lee Ga-eun, şimdiyse sekiz yaşındaki oğlunun sarılmalarıyla teselli bulmaya çalışıyor.

Mart ayında, öğrencilerinden biri ona, kendi yüzünün bir başkasının çıplak bedenine monte edildiği bir fotoğraf gösterdi. Deepfake teknolojisiyle oluşturulan bu görüntü, yaklaşık 1.200 üyesi olan bir Telegram kanalında yayıldı. Etiketler arasında "öğretmeni rezil et" ifadesi bulunuyordu.

BBC muhabiri Hyojung Kim ile konuşan Ga-eun, adının gizli kalmasını isteyen öğretmenlerden biri. Fotoğrafın öğrencileri tarafından görüldüğüne inanıyor. "Bana baktıklarında, acaba fotoğrafı gördüler mi, beni incelemek için mi bakıyorlar diye düşünüyorum. Gözlerinin içine bakamıyorum, ders anlatamıyorum" diyor.

Yaşadığı travma nedeniyle yedi aydır raporlu. Ga-eun, "Çocukluğumdan beri öğretmen olmak istiyordum. Şimdi ise depresyon ve kaygı yüzünden günde beş ilaç içiyorum. Kendimi hala çok çaresiz hissediyorum, işime dönmem zaman alacak." diye konuştu.

Benzer bir olayı, Gyeonggi’de bir ortaokulda İngilizce öğretmeni olan Park Sehee yaşadı. Fotoğrafları, öğrencileriyle iletişim kurduğu bir mesajlaşma uygulamasından alınarak internetteki bir platforma yüklendi.

Görsellerde, yüzü ve tanımadığı bir erkeğin yüzü, cinsel ilişkiye giren iki maymunun bedenine monte edilmişti. Fotoğrafın altına "Park Sehee oğluyla birlikte" yazılmıştı.

Görüntüyü gördüğü anda nefes almakta zorlandı. "Geceleri uyanıp yastığımı yumrukluyordum. Öfkemi kontrol edemiyordum. Çaresizdim. Oğlumun bile bu işe karıştırılmış olması dayanılmazdı" dedi.

Sehee, öğrencileriyle güçlü bir bağ kurmuştu. Onları suçlamak istemedi, eğer suçlu olan kişi ortaya çıkarsa polise gitmeyeceğini söyledi.

Ancak hiç kimse konuşmadı. Polis ise soruşturmayı delil yetersizliği nedeniyle kapattı. Görüntüleri internette yaya kişi hala yakalanamadı.

DEEPFAKE SUÇLARI ARTIYOR

Deepfake, gerçek insanların suratlarını yapay zeka yoluyla kopyalayarak, bunları başka görüntülerin üzerine empoze etmek anlamına geliyor.

Deepfake görüntüler kimi zaman sadece şaka, hatta bazen eğitim amacıyla kullanılsa da teknoloji özellikle dolandırıcılar ve müstehcen içerik üreticileri tarafından çok tercih ediliyor. Bunun yanında yapay zekanın yaptığı görüntüleri üretmek son derece kolay.

Kore’de deepfake kullanılarak üretilen müstehcen içeriklerin sayısı giderek artıyor. Eylül ayında yapılan bir araştırmaya göre, 500’den fazla okul ve üniversite bu tür içeriklerin hedefi oldu.

Ağustos 2024’te yapılan bir ankette, öğretmen ve öğrencilerin yasa dışı şekilde deepfake ile manipüle edilmiş görsellerine dair 2 bin 492 vaka kaydedildi.

Mağdurlar arasında ilkokul, ortaokul, lise ve hatta anaokulu öğrencileri var. Toplamda 517 kişi etkilendi. 204’ü öğretmen, 304’ü öğrenci ve geri kalanı okul çalışanlarıydı.

'ÖĞRETMENİNİ AŞAĞILA'

Resmî şikayette bulunmayanların sayısı yüksek olsa da rapor edilen vakalar hızla artıyor. 2021’de polise bildirilen deepfake içerikli cinsel suç vakası sayısı 156 iken, 2024’te bu rakam 1.202’ye çıktı.

2024 sonunda yayımlanan polis verilerine göre, tutuklanan 682 kişinin 548’i reşit değildi. Yaklaşık 100’ü ise 10 ila 14 yaş arasındaydı. Bu yaş grubundaki çocuklar, ülkedeki yasalar gereği yargılanamıyor ve cezalandırılamıyor.

Öğretmenler, yetkililerin yeterince hızlı hareket etmediğini düşünüyor. Incheon’daki bir lisede öğretmenlik yapan Jihee, X platformunda "öğretmeni aşağıla" etiketiyle paylaşılan kendisini andıran fotoğrafları görünce şok oldu.

Jihee, polise gitti ancak herhangi bir işlem yapılmadı. Bunun üzerine kendi araştırmasını yürüttü. Görsellerin hangi sınıfta çekildiğini anlamaya çalıştı. Oturma düzenlerini tek tek inceledi ve üçüncü sınıftan bir öğrenciden şüphelendi.

Jihee, "Ben mağdurken, delil toplamak için bu görüntülere defalarca bakmak zorunda kaldım. Bu çok acı vericiydi." diye konuştu.

10 sayfalık bir rapor sundu, bunun üzerine polis soruşturma başlattı. Ancak yeterli kanıt bulunamadı. Yine de şüpheli öğrenci, başka bir öğretmeni hedef alan bir olay nedeniyle suçlandı.

ÖĞRETMENLERE KAÇIŞ YOK

Öğretmenlerin mağdur olması durumunda bile, genellikle ders vermeye devam etmeleri bekleniyor. Suçlanan öğrenci ise ancak velisinin izniyle uzaktan eğitim alabiliyor.

Ga-eun gibi bazı öğretmenler sağlık raporu alarak uzak kalmayı tercih ediyor. Ancak bir haftadan uzun süre izin almak istediklerinde okul komitesinden onay almak zorundalar.

Başvurular reddedildiğinde, yıllık izin haklarını kullanmak zorunda kalıyorlar. Başka bir okula geçiş yapmaları ise ancak mart ayındaki rutin tayin döneminde mümkün olabiliyor.

Busan Eğitim Müdürlüğü’nden Kim Soon-mi, "Öğretmenlerin saldırgan öğrenciyle derhal ayrı tutulmasına yönelik bir yasa ya da rehber yok.

Sadece, bir öğrencinin 'başkalarının eğitim hakkını olumsuz etkilediği' durumlarda sınıfın arka sırasına alınabileceği belirtiliyor" diyor.

ÖĞRENCİLER 'ŞAKA' OLARAK GÖRÜYOR

Deepfake suçlarının etkileri konusunda öğrencilerin bilinçsiz olduğu görülüyor. Aralık ayında, Eğitim Bakanlığı’nın yaptığı bir ankete göre, ortaokul ve lise öğrencilerinin yüzde 54’ü bu suçların işlenme sebebini "sadece eğlence amaçlı" olarak değerlendirdi.

Ga-eun, bu düşünce tarzının ciddi bir problem olduğunu söylüyor. Geçen yıl, bir öğrencinin kadın öğretmenlerin tuvaletine gizli kamera yerleştirdiği bir olay yaşandığını hatırlatıyor.

Derste bazı öğrencilerin kasıtlı olarak kendisini diğer öğrencilere itmeye çalıştığını, cinsel içerikli şakalar yaptıklarını anlatıyor.

Uyarılara rağmen, öğrenciler bu davranışlarını savunuyor. "Şaka yaptıklarını söylüyorlar. Bunu bir suç olarak görmüyorlar" diyor. 16 yaşındaki Yu Ji-woo, bir arkadaşının deepfake içerikli fotoğraflarının paylaşıldığını öğrendiğinde şaşkınlığa uğramış. "Bu konuda ülke çapında bir eğitim verilmesini beklerdim ama yok" diyor.

Eğitim Bakanlığı’ndan Chung Il-sun, deepfake suçlarını "çok ciddi bir mesele" olarak gördüklerini belirtiyor. "Okullara ve komitelere, bu suçları işleyen öğrencilere karşı taviz verilmemesi ve sert önlemler alınması gerektiğini bildirdik" diyor.

Bakanlık, öğrencilere bunun bir şaka olmadığını, bir suç olduğunu anlatmak için farkındalık kampanyaları düzenlemeye başladı. Ancak kampanyalar, öğrencilerin bu teknolojileri kullanarak yarattığı görüntülerin önüne geçemiyor.