Venedik Lagünü'nde yer alan ve bir zamanlar sadece yaz aylarında ortaya çıkan Bacan adası, artık kalıcı bir yapıya dönüştü. MOSE sel bariyerinin etkisiyle dört yıldır sular altında kalmayan bu yeni ada, zengin bir ekosisteme ev sahipliği yapıyor. Ancak bilim insanları, bu durumun Venedik’in kırılgan ekosistemi üzerindeki etkileri konusunda ikiye bölünmüş durumda.
YAZ AYLARINDA ORTAYA ÇIKAN ADA KALICI HAL ALDI
Bacan, Venedik’in güneyindeki Castello semtinden gelen yerel halk için yaz aylarında bir kaçış noktasıydı. Fakat kışın şiddetli dalgalar adayı tamamen yok ediyordu. 2020 yılından itibaren adanın sular altında kalmaması, MOSE sel bariyerinin bu dönüşümde oynadığı kritik rolü gözler önüne seriyor. Bariyer, yüksek su seviyelerini önleyerek Bacan’ın kumlarının yıkanmasını engelliyor.
Bacan, bugün 250 metre uzunluğunda ve 10 metre genişliğinde bir alana yayılan bir ekosistem sunuyor. Ada, samphire ve saz gibi bataklık bitkileri, yerel çiçekler ve tuz toleransı yüksek tamarisk ağaçlarıyla kaplı. Bu bitkiler, toprağı sabitleyerek adanın daha da güçlenmesine katkı sağlıyor.
BİLİM İNSANLARI FİKİR AYRILIĞINDA
MOSE bariyerinin etkilerini inceleyen mühendis Giovanni Cecconi, adanın kalıcılığını insan müdahalesi ile doğanın uyumlu bir şekilde çalışmasının bir göstergesi olarak değerlendiriyor. Ancak Padua Üniversitesi’nden Profesör Andrea D’Alpos, Bacan’ın oluşumunun yalnızca MOSE’ye bağlanamayacağını belirtiyor. D’Alpos’a göre, adanın gelişimi çok daha karmaşık süreçlerin bir sonucu ve bu ada her zaman kalıcı olmayabilir.
Bacan’daki yeni ekosistem umut verici görünse de, bazı uzmanlar MOSE’nin uzun vadede Venedik’in çevresel dengesi üzerinde olumsuz etkileri olabileceği görüşünde. MOSE, kış dalgalarının tuz bataklıklarına çökeltme yapmasını engelliyor. Bu da bataklıkların küçülmesine ve erozyona karşı daha savunmasız hale gelmesine yol açabilir.
TUZ BATAKLIKLARININ ÖNEMİ NE?
Tuz bataklıkları, sadece Venedik’in su baskınlarına karşı doğal bir tampon görevi görmekle kalmıyor, aynı zamanda biyolojik çeşitliliğin korunması ve karbon emisyonlarının azaltılmasında kritik bir rol oynuyor. Yapılan araştırmalara göre, bu bataklıklar bir ormandan 30 kat daha fazla karbondioksit emebiliyor.
2020’de devreye alınan MOSE bariyeri, Venedik’in artan sel risklerine karşı bir çözüm olarak görülüyor. Ancak, uzmanlar bariyerin sadece dalgalardan koruma sağlamakla kalmayıp, lagünün doğal döngülerini de değiştirdiğini vurguluyor. Tarih boyunca su yönetimi hatalarıyla daralan lagün ekosistemi, MOSE’nin etkileriyle daha fazla tehdit altında kalabilir.
Bugün bir ekosisteme ev sahipliği yapan Bacan’ın geleceği belirsizliğini koruyor. MOSE sayesinde kazandığı kalıcılığın, uzun vadede devam edip etmeyeceği bilim insanları tarafından tartışılıyor. Ancak, bu ada hem doğanın hem de insan müdahalesinin kesiştiği bir örnek olarak Venedik’in karmaşık ekosisteminin bir parçası haline gelmiş durumda.
