*** Okuyacağınız haber The Guardian'dan Jon Henley'in kaleme aldığı yazının derlemesidir.
Romanya, ormanları ve ormancılık endüstrisi sayesinde ülke ekonomisine etkili katkı sağlayan Avrupa ülkeleri arasında yer alıyor. Ülkenin Ormancılık Araştırma Enstitüsü, bu katkıyı artıran çalışmalara imza atarken siyasilerin "ayı krizleri" ile başa çıkmaya olanak sağlayacak yeni yasa sözü vermesi kameraların biranda yetkililere dönmesine neden oldu.
Enstitünün Karpat dağlarındaki 25 ilçede yaptığı çalışma sonuçlarının ise siyasilerin elini güçlendireceğe benziyor. Ormanlardaki ayı dışkıları ve ayı tüylerinden alınan örneklerden DNA analizi yapıldı. Bu ilk kez uygulanan bir yöntemdi. Ayak izleri ve gözleme dayanan eski çalışmalarda ayı nüfusu 8 binden azdı. Ancak DNA analizi ile bu rakamın 2 katına yakın bir ayı nüfusunun olduğu belirlendi.
SON 20 YILDA 26 KİŞİ ÖLDÜ
Çevre bakanlığı rakamlarına göre, ayılar Romanya'da son 20 yılda 26 kişiyi öldürdü ve 274 kişiyi ağır yaraladı, en son kayda geçen ölüm ise geçtiğimiz temmuz ayında popüler bir Karpat patikasında parçalanarak öldürülen 19 yaşındaki bir yürüyüşçüydü.
Hükümet 2023'te ayı gözlemlerini bildiren 7 bin 500'den fazla acil durum çağrısı alındığını kaydetti. Avrupa Birliği'nde koruma altındaki türlerden olan boz ayıların Romanya'daki bazı parlamenterlere göre "aşırı nüfus" nedeniyle saldırılarda artışa yol açtığı savunuluyor. Bu iddia çevreciler tarafından tartışılıyor; çalışmaların odak noktasının ayıları insan topluluklarından uzak tutarak bazı "ayıları" hedef alan bir önleme çalışmasına kaydırılması gerektiği vurgulanıyor.
ALMANYA'NIN SEYAHAT UYARISINDA 'AYI' DETAYI
Almanya Dışişleri Bakanlığı geçen hafta Romanya seyahat tavsiyelerini güncelledi ve ayıların giderek daha fazla yerleşim alanlarına ve yollara girdiğini ve bunun da “insanlarla tehlikeli karşılaşmalara” yol açtığını belirtti. Seyahat edenleri yerel uyarılara uymaya çağırdı.
Enstitünün geçen hafta sonu yayınlanan ve 2022'den bu yana üç yıl boyunca toplanan yaklaşık 24 bin örneğin analizine dayanan çalışması, Romanya'da 10 bin 419 ila 12 bin 770 arasında ayının yaşadığı sonucuna vardı. Bu, Rusya dışındaki Avrupa'nın en büyük boz ayı popülasyonudur.
AB İLE ÇEVRE BAKANI KARŞI KARŞIYA
Dünya Yaban Hayatı Fonu (WWF) Romanya, genetik çalışmaların genellikle çok daha kısa bir sürede tamamlandığını söyleyerek enstitünün yöntemlerini sorguladı ancak enstitü anketin %95 doğru olduğunu söyledi.
Öte yandan Rumen çevre bakanı Mircea Fechet, ayıların koruma statüsünün kaldırması için Avrupa Komisyonu'na baskı yapacağını söyledi. AB'nin yaşam alanları direktifi, hayvanın yalnızca istisnai durumlarda ve son çare olarak öldürülmesine izin veriyor.
Fechet yerel medyaya, "Müdahale etmeliyiz," dedi. "Uzmanlar, optimum ayı popülasyonunun yaklaşık 4 bin olduğunu söylüyor."
BELEDİYE BAŞKANINA DA 'ÖLDÜRME' YETKİSİ
Ayrıca, yerel yetkililerin mevcut "kademeli müdahale" sistemini atlatmalarına izin veren bir yasa çıkarmayı vaat etti - bu sistem belediye başkanlarını önce bir ayıyı korkutmaya veya yakalayıp başka bir yere taşımaya zorluyor - ve bunun yerine gerekirse hayvanı doğrudan öldürmelerini sağlıyor.
Mevcut yöntemlerin "şimdiye kadar etkisiz olduğu"nu söyleyen Fechet, şunları ekledi:
- Şu anda kamuoyunun görüşüne sunulan önerimin bu trajedilere son vereceğini umuyorum. İnsan hayatı her şeyden önce gelir.
AYLILARIN %25'İ İTLAF EDİLDİ
Öte yandan Slovakya'da bu ay ayı itlafı yapıldı. 59 yaşındaki bir adamın parçalanarak öldürülmesinin ardından tahmini bin 300 ayıya sahip bölgede nüfusun yaklaşık dörtte biri olan 350 boz ayın itlaf edildi. Geçen yıl iki kişi ayılar tarafından saldırıya uğrayarak yaşamını yitirmişti.
Ülkenin popülist başbakanı Robert Fico, "Slovakyalılar, insanların ormana gitmekten korktuğu ve insanların ayılar için yem olduğu bir ülkede yaşayamazlar" dedi.
