Yapay zekâ teknolojileri hayatın her alanına hızla girerken, bu dönüşümün görünmeyen bedeli giderek daha fazla tartışma konusu oluyor. Son araştırmalar, yapay zekânın yalnızca enerji tüketimiyle değil, küresel su kaynakları üzerindeki etkisiyle de ciddi bir çevresel tehdit haline geldiğini ortaya koydu.
SU TÜKETİMİNDE ALARM VEREN RAKAMLAR
Amsterdam VU Üniversitesi’nden araştırmacı Alex de Vries-Gao’nun hazırladığı ve akademik dergi Patterns’ta yayımlanan rapora göre, yapay zekâ sistemlerinin 2025 yılı itibarıyla tükettiği toplam su miktarı 765 milyar litreye ulaştı. Bu rakam, dünya genelindeki yıllık şişelenmiş su tüketiminin tamamını aşarak dikkat çekici bir eşik olarak değerlendiriliyor.
SADECE SOĞUTMA DEĞİL, DOLAYLI TÜKETİM DE DEVASA
Araştırmada belirtilen su tüketimi yalnızca veri merkezlerindeki işlemcilerin soğutulmasında kullanılan suyla sınırlı değil. Aynı zamanda bu sistemlere enerji sağlayan elektrik üretimi sırasında harcanan dolaylı su miktarı da hesaba katılıyor. Uzmanlara göre bu durum, yapay zekânın çevresel etkisinin sanılandan çok daha büyük olabileceğini gösteriyor.
KARBON SALIMI MEGAKENTLERİ GERİDE BIRAKTI
Raporda yer alan verilere göre, yapay zekâ sistemlerinin yıllık karbondioksit salımı 80 milyon tona kadar çıkmış durumda. Bu miktar, yaklaşık 8,5 milyon nüfuslu New York gibi büyük bir metropolün toplam emisyonunu dahi aşmış durumda. Teknoloji şirketlerinin temiz enerji hedeflerine rağmen, artan talep çevresel yükü büyütmeye devam ediyor.
BİTCOIN MADENCİLİĞİNİ BİLE GEÇTİ
Yapay zekâya bağlı enerji ihtiyacının 23 Gigawatt seviyesine ulaştığı belirtiliyor. Bu rakam, 2024 yılında Bitcoin madenciliğinin toplam enerji tüketimini geride bırakmış durumda. Uluslararası Enerji Ajansı’nın (IEA) verileri de bu artışın sürdürülebilir olmadığını ortaya koyuyor.
VERİ MERKEZLERİ ŞEHİRLER KADAR ELEKTRİK HARCIYOR
IEA’ya göre, günümüzde inşa edilen büyük ölçekli yapay zekâ veri merkezlerinin her biri yaklaşık 2 milyon hanenin tüketimine eş değer elektrik kullanıyor. Küresel veri merkezi enerji kullanımında ABD yüzde 45 ile ilk sırada yer alırken, Çin yüzde 25, Avrupa ise yüzde 15 paya sahip.
ŞEFFAFLIK TARTIŞMASI BÜYÜYOR
Uzmanlar, teknoloji şirketlerinin çevresel raporlarında yapay zekâya özgü enerji ve su tüketimini net şekilde ayırmamasının ciddi bir şeffaflık sorunu yarattığına dikkat çekiyor. Özellikle su kullanım verimliliği verilerindeki eksiklikler, dijitalleşmenin su kıtlığı üzerindeki gerçek etkisinin henüz tam olarak görülemediğini ortaya koyuyor.
