Fransa, çevre ve insan sağlığı üzerindeki etkileri nedeniyle uzun süredir tartışılan perfloroalkil ve polifloroalkil maddelere (PFAS) karşı kapsamlı bir yasak sürecini resmen başlatıyor. “Sonsuz kimyasallar” olarak adlandırılan bu maddelerin, belirli ürün gruplarında kullanımına 1 Ocak itibarıyla izin verilmeyecek.
TEFLON TAVALAR YASAKLANIYOR
Fransa Resmi Gazetesi’nde yayımlanan kararnameye göre, aşırı derecede PFAS içerdikleri gerekçesiyle teflon tavaların kullanımı 1 Ocak’tan itibaren yasaklanacak. Avrupa Birliği’nde 2020 yılından bu yana teflonla ilgili kısıtlamalar bulunmasına rağmen, milyonlarca tüketici bu ürünleri kullanmaya devam ediyordu. Yeni düzenleme ile Fransa, bu alanda en sert adımı atan ülkelerden biri oldu.
BU ÜRÜNLER YASAK KAPSAMINA GİRİYOR
Karar yalnızca mutfak ürünleriyle sınırlı değil. 1 Ocak’tan itibaren tekstil ürünleri, ayakkabılar, kozmetik ürünleri ve kayak mumu gibi birçok tüketim malında da PFAS kullanımı yasaklanacak. Düzenleme; Fransa’da üretilen, satışa sunulan, ithal edilen ve ihraç edilen yeni ürünleri kapsıyor.
Yasak tüm sektörleri kapsamıyor. Ordu ve savunma alanında kullanılan özel güvenlik ekipmanları ile stratejik ürünler, güvenlik gerekçesiyle düzenleme dışında bırakıldı.
STOKLAR İÇİN GEÇİŞ SÜRECİ
1 Ocak 2026’dan önce üretilmiş ve stoklarda bulunan PFAS içeren ürünler için firmalara 12 aylık geçiş süresi tanındı. Bu süre içinde mevcut stokların piyasadan çekilmesine izin verilecek.
"DİREKT VÜCUDA GİRİYOR"
Uzmanlara göre, teflon tavaların yüzeyi çizildiğinde içerdikleri kimyasallar ortaya çıkıyor ve yemekle birlikte doğrudan vücuda alınabiliyor. Yapışmazlık sağlayan bazı PFAS türevlerinin tiroid bezinin işleyişini bozabileceğine dair güçlü bilimsel kanıtlar bulunuyor.
Araştırmalar, PFAS ailesine ait perflorooktanoik asidin (PFOA) vücutta birikerek karaciğer, böbrek, bağışıklık sistemi ve üreme sağlığı üzerinde olumsuz etkilere yol açabildiğini ortaya koyuyor. PFOA’nın anne sütüyle beslenen bebekler için de risk oluşturabileceği belirtildi.
TÜRKİYE'YE DE GELİR Mİ?
Fransa’nın bu kararı, gözleri Türkiye’ye çevirdi. Türkiye’de PFAS kullanımına yönelik kapsamlı bir yasak henüz bulunmuyor ancak Avrupa Birliği’nde bu alandaki düzenlemelerin sıkılaşması, Türkiye’de üretilen ve AB’ye ihraç edilen ürünler açısından dolaylı bir baskı oluşturuyor. Uzmanlara göre, AB uyum süreci kapsamında Türkiye’de de benzer kısıtlamaların önümüzdeki yıllarda gündeme gelmesi sürpriz olmayacak.
