Pekin'in Trump yönetimiyle yapıcı ilişkiler geliştirme umudu, Trump'ın tarifeleriyle berteraf oldu. Washington'a yapılan üst düzey ziyaretler, sonuçsuz kaldı. Beyaz Saray'ın kapıları, Çin'e kapatıldı.
Trump’ın bu hafta açıkladığı, Çin ihracatını hedef alan yüzde 34’lük ek gümrük vergileri, Pekin'de endişe yarattı. Çin ilk kez tüm Amerikan ürünlerine misilleme yaptı, nadir toprak elementlerinin ihracatını sınırladı ve kimya şirketi DuPont’a yönelik bir rekabet soruşturması başlattı.
Trump sosyal medyada “Çin yanlış oynadı, paniklediler. Bu, yapabilecekleri en büyük hata” diyerek gerilimi daha da tırmandırdı. İki dünya devi arasındaki iletişimsizlik sürüyor.
UMUTLAR SUYA DÜŞTÜ
Yetkililer yakın vadede müzakere olasılığının düşük olduğunu söylüyor. Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, Trump’ın yemin törenine özel temsilci göndermişti. Ancak bu, iki taraf arasındaki son üst düzey ziyaret oldu.
Trump’ın ilk konuşmasında Çin'e yalnızca Panama Kanalı üzerinden yüklenmişti. Bu da Pekin’de iyimser bir hava yaratmıştı.
Ancak haftalar geçtikçe Trump, Çinli yetkililerin iletişim kurma girişimleri yanıtsız kaldı. Dışişleri Bakanı Wang Yi, Trump’ın güvenlik danışmanı Mike Waltz’la görüşmek istedi ama randevu alamadı.
Pekin, Trump hükümetiyle temas kuramayınca beklemeyi tercih etti. Ancak Trump yönetimi iki kez yüzde 10’luk vergi artırımı yaptı. Her ne kadar Çin bu artışlara temkinli cevap verse de, bu hafta gelen yüzde 34’lük artış, Çin’i hazırlıksız yakaladı.
ÇİN SAVUNMADA
Peterson Enstitüsü’ne göre ABD’nin Çin mallarına uyguladığı ortalama vergi oranı yüzde 76’ya yükseldi. Bu oran Trump’ın ilk ticaret savaşından önce yüzde 3’tü.
Pekin’de bir ekonomist bu adımı “stratejik kopuş ilanı” olarak tanımladı. Bazı Çinli danışmanlar, yönetimin bu baskıyla müzakere yürütecek güce sahip olup olmadığını sorguluyor. Brookings Enstitüsü’nden Ryan Hass, “Trump gündemi belirliyor. Pekin ise tamamen savunmada” dedi.
Çin şimdiye kadar Trump’a doğrudan yanıt vermekten kaçındı. Ancak Çin'in sessizliği daha büyük misillemelere gebe olabilir. Uzmanlara göre Şi Cinping, zayıf görünmek istemiyor. Trump bir görüşme sinyali verdi ama Çin liderinin kısa vadede ABD’ye gitmesi beklenmiyor.
TÜM İLETİŞİM KESİLDİ
Çin’in mali düşünce kuruluşları, Trump’ın vergi kararlarının Çin ihracatını yarı yarıya düşüreceğini söylüyor. Pekin, 2018’deki gibi dolaylı iletişim yolları da kuramıyor. Çin’in Washington Büyükelçisi Şie Feng, Trump’a yakın isimlerle temasa çalıştı ama başarılı olamadı.
Çin şimdi TikTok gibi konularda manevra alanını korumaya çalışıyor. Çinli yetkililer ABD’li yöneticilere, TikTok’un algoritmasıyla ilgili herhangi bir satışa karşı olduklarını açıkça ifade etti. Şimdilik müzakere masası yok. Pekin, görüşmeler için ABD tarafının geri adım atmasını bekliyor. Trump’ın son vergi adımı sonrası piyasalarda büyük düşüş yaşandı. En sert kayıplar ise ABD borsalarında görüldü. Şimdilik, ABD-Çin ilişkilerinde direksiyonda olan taraf Pekin değil.
