Türkiye, Çin ve Birleşik Arap Emirlikleri'ndeki (BAE) bankalar, ABD'nin ikincil yaptırımları nedeniyle işlemlerde daha temkinli davranmaya başladıkça, Rus petrol şirketlerine yapılan ham petrol ve yakıt ödemelerinde birkaç aya varan gecikmeler yaşanabiliyor.
Ödemelerdeki gecikmeler Rusya'nın gelirlerini azaltıp düzensiz hâle getirerek ABD'nin yaptırım hedeflerine ulaşmasını sağlıyor. Bu hedeflere göre, ABD Rusya'ya giden para akışını keserek onu Ukrayna'daki savaştan dolayı cezalandırmayı isterken, bir yandan da küresel enerji akışını kesintiye uğratmaktan kaçınıyor.
TÜRKİYE,ÇİN VE BAE'DEKİ BANKALAR ABD YAPTIRIMINA UYUYOR
Sekiz bankacılık ve ticaret kaynağının verdiği bilgiye göre Türkiye, Çin ve BAE'deki bazı bankalar son haftalarda yaptırımlara uyum gerekliliklerini artırarak Moskova'ya yapılan para transferlerinin gecikmesine ve hatta reddedilmesine neden oldu.
ABD'nin ikincil yaptırımlarına karşı temkinli olan bankalar, müşterilerinden ABD'nin SDN (Özel Belirlenmiş Vatandaşlar) listesindeki hiçbir kişi veya kuruluşun işleme alınan anlaşmaya dahil olmadığına veya gerçekleştirilen ödemeden fayda sağlamadığına dair yazılı garanti istemeye başladı.
Kaynaklar, konunun hassasiyeti ve medyaya konuşmalarına izin verilmemesi nedeniyle isimlerinin açıklanmasını istemediler.
İki kaynak, BAE'de First Abu Dhabi Bank (FAB) ve Dubai Islamic Bank'in (DIB) Rus mallarının ticaretiyle bağlantılı bazı hesapları askıya aldığını belirtti.
ZİRAAT BANKASI VE VAKIFBANK ÖDEMELERİ ALIYOR
Dört kaynağın verdiği bilgiye göre, Türkiye'den Ziraat Bankası ve Vakıfbank, BAE'nin Mashreq bankası ve Çin bankaları ICBC ve Bank of China ödemeleri hâlâ işleme koyuyor fakat bu işlemlerin tamamlanması haftalar ya da aylar sürüyor.
Mashreq bankası soruları yanıt vermeyeceğini ifade ederken, Ziraat Bankası, Vakıfbank, BAE'nin FAB ve DIB bankaları ve Çin'in ICBC ve Bank of China bankaları sorulara henüz yanıt vermedi.
Kremlin Sözcüsü Dmitry Peskov ise Çin'deki bankaların ödemeleri yavaşlattığına dair haberler sorulduğunda ödeme sorunlarının var olduğunu belirtti.
Peskov, "Elbette ABD ve Avrupa Birliği'nin Çin üzerindeki benzersiz baskısı devam ediyor" dedi ve ekledi:
"Bu durum, elbette bazı sorunlar yaratıyor fakat (Çin ile) ticari ve ekonomik ilişkilerimizin daha da gelişmesinin önünde bir engel olamaz" dedi.
ABD'NİN YAPTIRIM KARARNAMESİ
Batılı devletler, Rusya- Ukrayna savaşının ardından Rusya'ya çok sayıda yaptırım uyguladı.
Bununla beraber Rus petrolünün ticareti, Batı'nın dayattığı varil başına 60 dolarlık fiyat tavanının altında satıldığı sürece yasa dışı değil.
Rus petrol ihracatı ve ödemeleri savaşın ilk aylarında sekteye uğramış fakat daha sonra Rusya'nın petrol ticaretini Avrupa'dan Asya ve Afrika'ya yönlendirmesiyle normalleşmişti.
Bir ticaret kaynağı, "Bankalar ve şirketler ABD'nin ikincil yaptırım tehdidinin gerçek olduğunu anladıktan sonra sorunlar Aralık ayından itibaren tekrar başladı" dedi.
ABD Hazinesi, 22 Aralık 2023'te yayımladığı bir kararnameyle fiyat tavanı yaptırımını ihlal eden yabancı bankalara yaptırım uygulayabileceği uyarısında bulunmuştu.
