Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Temmuz-Eylül 2024 dönemini kapsayan üçüncü çeyrek ekonomik büyüme rakamlarını açıkladı.

Buna göre, GSYH 2024 yılı üçüncü çeyrek ilk tahmini; zincirlenmiş hacim endeksi olarak, bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 2,1 arttı. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış GSYH zincirlenmiş hacim endeksi ise bir önceki çeyreğe göre yüzde 0,2 azaldı. 

Uzmanların beklentisi üçüncü çeyrekte yüzde 0,2 daralma ve yıllık bazda 2,5 büyüme yönündeydi.

EKONOMİ ÜST ÜSTE 2 ÇEYREK KÜÇÜLDÜ

Bu yılın 2. çeyreğinde yüzde 2,5 olarak açıklanan büyüme verisi yüzde 2,4'e revize edilirken ikinci çeyrek için açıklanan yüzde 0,1’lik çeyreklik büyüme verisi ise yüzde 0,2 daralma olarak revize edildi.

İkinci çeyrek verilerine yapılan revize ile Türkiye ekonomisi iki çeyrektir üst üste küçüldü.

Faiz artışları ve parasal sıkılaşma büyüme ivmesinin yavaşlamasına neden oldu.

SANAYİ SEKTÖRÜ DARALDI, EN HIZLI İNŞAAT BÜYÜDÜ

GSYH'yi oluşturan faaliyetler incelendiğinde; 2024 yılı üçüncü çeyreğinde bir önceki yıla göre zincirlenmiş hacim endeksi olarak; inşaat yüzde 9,2, finans ve sigorta faaliyetleri yüzde 6,2, tarım sektörü yüzde 4,6, gayrimenkul faaliyetleri yüzde 2,5, ürün üzerindeki vergiler eksi sübvansiyonlar yüzde 2,3, bilgi ve iletişim faaliyetleri yüzde 2,2, kamu yönetimi, eğitim, insan sağlığı ve sosyal hizmet faaliyetleri yüzde 1,9 ve hizmetler yüzde 1,4 arttı.

Diğer hizmet faaliyetleri yüzde 2,4, sanayi sektörü yüzde 2,2, mesleki, idari ve destek hizmet faaliyetleri ise yüzde 0,3 azaldı.

HANEHALKI TÜKETİMİ ARTTII

Yerleşik hanehalklarının nihai tüketim harcamaları 2024 yılının üçüncü çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre zincirlenmiş hacim endeksi olarak yüzde 3,1 arttı. Devletin nihai tüketim harcamaları yüzde 0,9, gayrisafi sabit sermaye oluşumu ise yüzde 0,8 azaldı.

Mal ve hizmet ihracatı, 2024 yılının üçüncü çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre zincirlenmiş hacim endeksi olarak yüzde 0,8 artarken ithalatı yüzde 9,6 azaldı.

İşgücü ödemeleri, 3. çeyrekte yüzde 76,3 arttı. İşgücü ödemelerinin Gayrisafi Katma Değer içerisindeki payı yüzde 36,4 oldu. Geçen yıl aynı dönemde yüzde 31,9'du.

EMEĞİN GSYH’DEN ALDIĞI PAY 4 PUAN AZALDI

İşgücü ödemeleri, 2024 yılının üçüncü çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 76,3 arttı. Net işletme artığı/karma gelir yüzde 45,7 arttı.

İşgücü ödemelerinin cari fiyatlarla Gayrisafi Katma Değer içerisindeki payı yılın üçüncü çeyreğinde yüzde 40,4 iken, bu oran üçüncü çeyrekte yüzde 36,4 oldu. Net işletme artığı/karma gelirin payı ise yüzde 38'den yüzde 45,1'e yükseldi.

'TEKNİK RESESYONA GİRDİK'

Ekonomist Haluk Bürümcekçi "Büyüme trendinin gücüne ilişkin göstergeler belirgin zayıflamaya işaret etti... Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış GSYH zincirlenmiş hacim endeksi bir önceki çeyreğe göre yüzde 0,2 azalış göstererek büyüme eğiliminin belirgin zayıfladığına işaret etti. İkinci çeyrek değişimi de yüzde 0,2 azalış olarak revize edildiğinden teknik tanımı ile resesyona girmiş olduk" dedi.

"Son çeyrekte çeyrekten çeyreğe yatay seyir olması durumunda yıllık büyüme yüzde 2,9 gerçekleşecek. Bu doğrultuda, bu yıl için yüzde 3.0 olan büyüme beklentimizde risklerin dengeli olduğunu düşünüyoruz."