Geçtiğimiz yaz ayının oldukça kurak geçtiği Edirne'de, üretici buğdayını kuru toprağa ekti. Ekimin hemen ardından gelen mevsimsel yağışlarla yüzü gülen çiftçi, kış ayının kurak ve mevsim normallerinin üstünde sıcaklıklarla geçmesiyle tedirginlik yaşadı. Üretici, büyümeyi desteklemek adına ürününe önlem amaçlı fazla azot gübresi atınca, sıcak havanın da etkisiyle buğdaylar bu kez erken gelişim dönemine girdi ve daha başaklanmadan aşırı büyüdü. Normalinden erken dönemde büyüyüp boylanan buğdayda Edirne'deki bazı tarlalarda hem yatma hem de kökboğaz hastalığı baş gösterdi.
'HAVALARIN ILIMAN GİTMESİ VE ERKEN GÜBRE ATILMASI TETİKLEDİ'
Edirne Ziraat Odası Genel Sekreteri, Yüksek Ziraat Mühendisi Cengiz Küçükduvan, havaların ılıman gitmesi ve aşırı azotlu gübre kullanımının bugünkü durumu tetiklediğini söyledi. Küçükduvan, "Son günlerde yağışların ardından kök boğaz hastalığı ortaya çıktı. Bunun dışında erken ekilen ve sık tohum kullanılan tarlalar ile aralık sonu ocak başı yüksek miktarda azotlu gübre atılan bitkiler, havaların da ılıman gitmesi, kışın olmamasından dolayı çok büyüdü ve aşırı boya gittiği için yatmalar meydana geldi. Buna kökboğaz da eşlik edince yatmalar artmış oluyor. Kökboğaz dediğimiz şey aslında bir bakteriyel hastalık. Toprakta bulunan patojenlerin bitkiye nüfus etmesi ve bunların yağışla, nemle ve sıcakla birlikte ortaya çıkmasıyla bitkinin kök bölgesinde siyah noktalanma göz oluşumu yaparak bitkinin o kısmını çürütmesine yol açar" diye konuştu.
'ÜRÜNÜN ÇÜRÜME RİSKİ VAR'
Buğdayda genel durumun kötü olmadığını kaydeden Küçükduvan, üreticinin yatma durumu ve kökboğazla mücadele etmesi gerektiğinin altını çizdi. Küçükduvan, "Şu an için buğdaylarımız iklim şartlarında aşırı yağışlı bir yıl geçirmiyor, kurak bir kış geçirdik. Buğdaylarımızın durumu genel anlamıyla kötü değil ama dediğimiz gibi erken gübre atılan ve ılıman havayla birlikte buğdaylarımız biraz fazla büyüdü. O yüzden şu anda bazı bölgelerimizde yatmalar mevcut. Eğer yatmalar artarsa, bitki kendisini kaldıramazsa, toprağa değdiği için çürüme riski de var ileriki dönemde" dedi.
'ÖNÜNE GEÇİLMEZSE VERİMİ YÜZDE 50 ETKİLER'
Küçükduvan, üreticinin mutlaka kök boğaz ilaçlamalarını ihmal etmemesi gerektiğini belirterek, "Çiftçilerin özellikle böyle yıllarda kök boğaz ilaçlamalarını ihmal etmemesi gerekiyor. Üreticimiz hastalığı gördükten sonra ilaç atmayı daha çok tercih ediyor. Biz mühendisler olarak koruyucu amaçlı ilaçlamanın yapılmasından yanayız. Eğer hastalık erken dönemde yakalanırsa ve ilaçlama yapılırsa başarılı olunur. Eğer yoğun değilse verimi az etkiler. Eğer çok yoğun şekilde görülür ve önüne geçilmezse, yüzde 50'ye veren verim kayıplarına yol açabilir" diye konuştu. Buğdayın kalsiyum ve silisyum içerikli ürünlerle desteklenmesi gerektiğini de söyleyen Küçükduvan, "Eğer bitki yatma yaptıysa, bitki besleme ürünlerinden özellikle kalsiyum ve silisyumun bitkilere uygulanması gerek. Burada da üreticimiz azot içeriği olmayan ürünlerle tercih edip de uygulama yapması lazım. Zaten bizim bitkimizi yatıran fazla azotlu gübreleme. Biz kalsiyumu da azot içerikli bir kalsiyum atarsak daha çok yatmayı tetikleriz. Yani üreticimiz bu dönemde kök boğaz ilaçlamasını ihmal etmesin, aynı zamanda da kalsiyum ve silisyum içerikli bitki besleme içeriklerini tercih edebilir" ifadelerini kullandı.
'HAVALARIN SICAK GİTMESİ YATMALARA YOL AÇIYOR'
Edirne merkeze bağlı Değirmenyeni köyünde üreticilik yapan Emre Çalış, kış aylarında az yağış aldıkları için hastalıkların görünmeye başladığını söyledi. Çalış, "Ürün şu an için güzel dursa da bazı yerlerde erken dönem hastalıklar görünmeye başladı. Bu durumun önüne geçmek için ilaçlarımızı atıyoruz. Bunun dışında gübrelemelere dikkat etmeye çalışıyoruz. Erken ekim de bu durumlara etki ediyor. Ekim ayında ekilen ile Kasım ayında ekilen buğday arasında büyük fark var şu an. Bunun yanında aralık ve ocak sonunda aşırı gübreleme yapıyor bazı üreticiler, bu sefer aşırı büyümeye neden oluyor üründe. Havalar da sıcak gidince bu sefer yatmalara yol açıyor. Artık önümüzdeki yağışlara bakıyoruz, nisan ayında güzel yağış yaparsa ürün iyi olacaktır diye düşünüyorum" şeklinde konuştu.
