Hülya K. ORUÇOĞLU

Türkiye, her yeni günü yüksek enflasyonun gölgesinde karşılarken, maliye tedbirleri açısından asıl kırılma Mart 2024’teki yerel seçimlerin sonrasına bırakıldı. Dar gelirli, seçimlerin ardından daha vahim bir ekonomik krizin yükünü üstlenecek. Ekonomi politikaları hakkında değerlendirmelerde bulunan Vergi Uzmanı Dr. Ozan Bingöl, yerel seçime kadar anestezik boyutu yüksek dolaylı vergi artışlarıyla devam edileceğini belirterek, “Asıl sıkı maliye tedbirleri seçim sonrasında olacak. Canımız fena yanacak, zamları iliklerimize kadar hissedeceğiz. En büyük mali tedbir olarak, çalışan maaşlarının artışındaki sınırlamalar karşımıza çıkacak” dedi. “Bütçedeki delik büyük diyeceğim ama ortada bütçe falan kalmamış” ifadelerini kullanan  Bingöl, “Orta Vadeli Program’a (OVP) göre önümüzdeki dört yılda toplanması hedeflenen vergi 32.5 trilyon lira, hedeflenen bütçe açığı 7.9 trilyon lira, ödenmesi hedeflenen faiz gideri ise 6 trilyon lira. Bizler daha çok vergi ödeyeceğiz, onlar daha çok harcama yapacaklar ama kime, nasıl, hangi ölçülerle” diye konuştu.



OVP, EN GÜÇLÜ SİNYAL

Önümüzdeki süreçte tüketici kredilerinde Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi, harçlar, ek gayrimenkul ve bazı Özel Tüketim Vergi (ÖTV) kalemlerinde artışlar olabileceğine dikkat çeken Bingöl, “Çünkü OVP’ye göre bu yıl sonundaki bütçe açığı yaklaşık 1.6 trilyon lira olarak öngörülüyor. Bu kadar büyük açık rakam; vergi artışlarının devam edeceğinin en güçlü sinyali” açıklamasını yaptı. Emeklilere verilen sözlere karşın maaşlarda talep edilen düzenlemenin yapılmaması ile ilgili de Bingöl, “Yapılacak artışın bütçede bir karşılığı var mıdır wdiye bakmadan söz verilemez. Bu bütçe hakkının ve Meclis’in yok sayılması” dedi.

Akaryakıt vergi oldu, Hazine’nin kasasına aktı


Akaryakıttaki vergi artışının iki yılda yüzde 700’ü bulduğunu belirten Ozan Bingöl, “Akaryakıt vergi olup Hazine’nin kasasına aktı. Akaryakıttaki ÖTV’den bu yılın ilk sekiz ayında 75 milyar 921 milyon lira tahsil edildi. 2022’de akaryakıt ve doğalgazdan tahsil edilen ÖTV tutarına ilk sekiz ayda ulaştık. Önümüzdeki günler de yeni artışlara gebedir. Akaryakıtın ÖTV dahil tutarı üzerinden alınan KDV’nin de 35 milyar liranın üzerinde bir tutara tekabül ettiğine göre akaryakıt üzerinden 8 ayda ödediğimiz vergi 110 milyar lirayı aştı” diye konuştu.

Vergi ve harçlarda en az yüzde 55 artışa hazır olun


“Eylül ve ekimde enflasyon ‘0’ dahi gelse 2023 yılı Yeniden Değerleme Oranı (YDO) yüzde 55’in üzerinde olacak” ifadelerini kullanan Bingöl, “Bu da 2024’te vergi, harç ve cezalara en iyimser tahmin ile yüzde 55’in üzerinde zam demek. Yüksek YDO ile vergi ve cezalarını artırmak, 2023’ün yüksek enflasyonunun bir kısmını 2024’e sürüklemek sonucunu da doğuracak. Örneğin 2022’de üç yıl ve üzeri bir pasaport harcı 1.478,30 TL idi, 2023’te 4.943,50 TL’ye çıktı. 2024’te en iyimser tahminle yaklaşık 7.645 lira olacak” dedi.


Sıra emekliye gelince hesap yapmayı hatırlıyorlar


Sosyal yardım niteliği olmadan, doğalgazın bir ay ücretsiz verildiğini anımsatan Ozan Bingöl, “Maliyet 40 milyar lira. Hiçbir kanuni dayanağı olmadan ve bütçede tek kuruş ödeneği olmadan Kur Korumalı Mevduat uygulamasını hayata soktular. Sadece 2022 yılı maliyeti 200 milyar TL’nin üzerinde. Bu yıl bunun yükünü Merkez Bankası’na devredip veri karartması yaptılar. Muhtemel yük 1 trilyon lira civarında olacak. Hesapsız harcama sonucu doğuran giderleri görünce iktidarın hesap ve kitap yapma işini, öğrenciye vergisiz cep telefonu vaadinde ve emekliye  yapılacak zamda aklına getirdiği anlaşılıyor” dedi.