‘Arkasına bakmayan önünü göremez’. Kim söylemiş bunu?

Önemli değil, ama hazır gündemdeyken şu hurda teşviki işinde ikinci pencereyi de açıp, biraz gerilere bakalım...

* * *

Geçen haftadan küçük bir hatırlama ile başlayalım... Son hurda teşviki 20 yaş üzerindeki araçlara yine 1600 cc’ye kadar olan yeni otomobiller için 2003’te 3 bin 500 TL’lik, 2004’te ise 4 bin 500 TL’lik ÖTV indirim desteği sağlanmıştı.…

14 yıl sonra yaş 16’ya çekildi. Yani 4 yaş daha genç araçlara, niteliklerine göre 10 bin liraya ‘kadar’ uygulanabilecek. Üstelik bu kez traktör ve motosiklet hariç, otomobil, panelvan, minibüs, otobüs, kamyonet ve kamyonları kapsayacak. Çekici konusu ise hâlâ net değil. Ve bugün de 1600 cc’ye kadar motor hacmine sahip sıfır araç şartıyla yararlandırılacak. Şimdi, o hurda indirimi ile bugünü karşılaştıralım, karşılaştıralım ki vatandaş lehine ‘dağ ne doğuruyor’ görelim.

* * *

2003 yılı sonu. Bir Toyota bayiden içeri girip, iki aracı mercek altına alacağız...

İlki Yaris. Klimalı, giriş versiyonu. 1.0 lt benzinli motora sahip Terra AC modeli. Manuel vitesli. Türkiye’ye giriş fiyatı 13 bin 818 lira. ÖTV’si yüzde 27, bu da 3 bin 779 lira eder. İkisinin toplamı 17 bin 778 lira. Buna bir de (dünyada sadece bize nasip olan(!) en ‘yerli ve milli’ sistemimiz ‘vergili fiyat üzerinden vergilendirme’ ile) 3 bin 200 liralık yüzde 18 oranında KDV de eklenince, fiyatı 20 bin 978’e yükseliyor. Bandrol, ruhsat ve plaka masrafları ile, 21 bin 321 liralık satış fiyatıyla listeleniyor.…

İkinci aracımız ise Avensis 1.6 benzinli motora sahip Comfort donanımlı giriş versiyonu. 26 bin 737 liralık giriş fiyatına yüzde 27, yani 7 bin 267 liralık ÖTV ekleyince 34 bin 185 liraya ulaşıyor... (Şimdi, bir takım ukala troller hemen hesap makinalarını çıkarıp ‘sen daha toplama çıkarmayı beceremiyorsun’ heyecanına kapılmasın, küsurat yazmıyorum. Rakamlar listedeki, küsuratsız halleridir haberiniz ola). 34 bin 185’e yüzde 18 KDV ile 6 bin 153 lira daha ekliyoruz. Bandrol, ruhsat ve plaka masrafları ile sonuç 40 bin 818 lira.

* * *

Geldik 2018 yılı şubat ayının ikinci haftasına. Yine bir Toyota bayisinden içeri girip, iki aracı mercek altına alıyoruz.

İlki Yaris. Giriş seviyesi. 1,0 lt. benzinli motora sahip Life versiyonu. 37 bin 422 lira vergisiz fiyatı. 16 bin 840 liralık yüzde 45 ÖTV ile 54 bin 262’ye, 9 bin 767 liralık KDV’yi ekliyoruz, bandrol, plaka ve ruhsat masrafı ile 64 bin 750 liraya satılıyor. İkinci aracımız ise yine Avensis. 1.6 Advance donanımlı giriş seviyesi. 60 bin 422 lira vergisiz fiyatı. 30 bin 378 liralık yüzde 50 ÖTV ile 91 bin 134’e, 16 bin 404 liralık KDV de ekleniyor, bandrol, plaka ve ruhsat ile 108 bin 600 liraya müşteriye ulaşıyor...

* * *

Bu hesabı Corolla, Hilux veya Verso ile de  yapabilirsiniz. Üstelik sadece Toyota markası özelinde değil, 14 yılda varlığını sürdüren tüm marka ve modellerle aynı sonuçlara ulaşabilirsiniz. Hatta bazı markalar  (Mercedes-Benz Türk gibi) fiyat listelerini bu şekilde ayrıntılı sunuyor...

* * *

Geldik bunca rakamdan sonra dikkat edilmesi gereken noktaya...

Bu nokta, ne araçların vergisiz fiyatları ne ÖTV, ne onun da üzerinden alınan KDV, ne de tüketiciye ulaştırılan nihai fiyatlar...

* * *

Görüldüğü üzere 2003-2004 yılları arasındaki ortalama 4 bin liralık hurda teşviki ile o yıllarda satın alınan A segmenti bir aracın ÖTV’si tamamen karşılanırken, D segmenti bir araçta da ÖTV’nin neredeyse yarısından fazlasına denk geliyor. Üstelik bunu 20 yaşında veya daha büyük bir araç ile yapabiliyorsunuz…

Bugün ise sadece 16 yaşında ve tüm ‘kriterleri karşılayan’ bir araç ile en fazla 10 bin lira hurda indirimi alabiliyorsunuz. 10 bin liranın tamamını bile aldığınızı düşünürsek, A segmentinde ÖTV’nin aşağı yukarı yarısı ederken, D segmentinde üçte birine bile denk gelmediğini göreceksiniz.…

İşte aradaki fark bu kadar basit...

* * *

Bas bas bağırıp, sanki her ‘hurdaya’ 10 bin lira verilecekmiş algısı yaratılma çalışılması da cabası. Üstelik 10 bin liradan faydalanmak için hurdaya çıkarabileceğiniz 16 yaşında ‘yürüyen’ bir otomobili, değil 10 bin, 20 bin hatta 30 bine bulmak mümkün bile değilken...

* * *

Bu hurda indiriminden kimin, neresinden, ne kadar faydalanacağını bilmem ama vatandaş cephesinde ‘dağın fare bile doğuramayacağı’ bügünden açık ve net öngörülebilir...…

* * *

Bu “Ali Cengiz oyunu”na bir de yorum yazdırmayın bana...