Toros Dağları'nın yüksek rakımlarında yetişen andız ağaçlarının kozalakları, uzun ve zahmetli bir süreç sonunda sağlıklı ve lezzetli bir pekmeze dönüşüyor. Antalya'nın Akseki ilçesine bağlı dağ köylerinde toplanan andız kozalakları, bölgedeki aileler için önemli bir gelir kaynağı sağlıyor.
Yaz aylarında olgunlaşmadan toplanan kozalaklar, kadınların imece usulü bir araya gelerek yürüttüğü bir çalışmayla kırılıyor. Günler süren bu emek sonunda hazırlanan andız pekmezinin kilosu, yaklaşık 200-250 TL arasında alıcı buluyor.
"SABAH 3'TE KALKIYORUZ"
Kuyucak Mahallesi’nde andız pekmezi üreten Fatma Duran, hazırlık sürecinin zorluğunu ve detaylarını anlatıyor. Andız kozalaklarını topladıktan sonra kırma makinesinde parçalayarak şırahanede iki gün boyunca suda beklettiklerini belirten Duran, “Pekmez yapımı kolay değil. Bir gün öncesinden tüm hazırlıkları yapmamız gerekiyor.
Sabahın erken saatlerinde, saat 03.00’te kalkıyoruz ve hazırladığımız tavaları ateşe yerleştiriyoruz. Tavalardaki şırayı yaklaşık 120 derecede kaynatıyoruz,” diyor.
Yaklaşık 15 saat süren kaynatma işlemi sonunda pekmezin kıvamını sürekli takip ettiklerini belirten Duran, her 5 kilo kozalağın yalnızca 1 kilosunun pekmeze dönüştüğünü ifade ediyor. Yılda ortalama 2 ton andız pekmezi ürettiklerini söyleyen Duran, bu geleneksel lezzetin sofralara ulaşması için harcanan emeğe dikkat çekiyor.
PEKMEZ YAPILIRKEN TOPRAK KULLANILIYOR
Pekmez yapılırken özel bir toprak kullanılıyor. Pekmez toprağı çoğunlukla Toros Dağları bölgesinde dağların tektonik hareketlerle kırılması sonucu görünür hale gelen bir fosil tortusudur. Bu tortu tabakasının oluşumunun 250 milyon yıldan daha öncesine dayandığı öngörülüyor.
