Diyarbakır'ın Çınar ilçesine bağlı Demirölçek Mahallesi yakınlarında yer alan, Roma İmparatorluğu döneminde askeri yerleşim olarak kullanılan Zerzevan Kalesi, şehrin önemli turizm değerleri arasında.
Dünyada bulunan son Mithras tapınağının ortaya çıkarıldığı ve UNESCO Dünya Miras Geçici Listesi'nde yer alan tarihi kalede 2014 yılında başlatılan kazı çalışmaları sürüyor.
Bugüne kadar 60 dönüm alan üzerinde 12-15 metre yüksekliğinde ve 1200 metre uzunluğunda sur kalıntısı, 21 metre yüksekliğinde gözetleme ve savunma kulesi, kilise, yönetim binası, konutlar, tahıl ve silah depoları, kaya mezarları, su kanalları ile 54 su sarnıcı, yer altı kilisesi, 400 kişinin sığacağı yer altı sığınağı, konutlar ve gizli geçitler, milattan sonra 4. yüzyılda Hristiyanlığın benimsenmesiyle önemini kaybeden, dönemin Mithras dinine ait yer altı tapınağı ve birçok eser gün ışığına çıkarıldı.
Bu yıl başlayan kazılarda da Mithras Tapınağı'na gizli dini tören ve ayinler için gelen davetlilerin konakladığı alana ulaşıldı.
"HER ÜLKEDEN KUTSAL ALANI GÖRMEYE GELEN VAR"
Mithras kutsal alanının 2017'de tesadüfen bulunduğuna değinen Kazı Başkanı Doç. Dr. Aytaç Coşkun, bu bölgede kazılara başladıklarında Mithras inancına ait bir yapının olduğunu bilmediklerini ifade etti.
Coşkun, bunun çok önemli bir keşif olduğuna işaret ederek, şöyle dedi:
"Çünkü Roma İmparatorluğu'nun Doğu sınırındaki ilk kutsal alan. Dünyada bulunan son Mithras kutsal alanı. Mithras, Roma İmparatorluğu'nun ezoterik ve gizem inancıdır. Tören ve ayinleri gizlidir. Bütün bu gizli tören ve ayinler Zerzevan Kalesi'nde yer altındaki yapı ve tapınaklarda gerçekleştiriliyor. Kazılarda yılın belirli dönemlerinde Roma İmparatorluğu'nun farklı yerlerinden gelen ve ezoterik inanca mensup 'Mithras'çıların kaldıkları yerleri bulduk. Kazıları bu alanda sürdürüyoruz. Çalışmaları bilim dünyasına sunacağız."
Buradaki kazılarla, hakkında hiçbir yazılı belge olmayan bu gizemli inançla ilgili bilgilere ulaşıp, bunları bilim dünyasına sunduklarını dile geçiren Coşkun, konaklama yapılan alandaki çalışmaları ise yıl sonuna kadar tamamlamayı planladıklarını aktardı.
"1900 yıllık Mithras kutsal alanında Roma İmparatorluğu'nun farklı noktalarından gelerek gizli tören ve ayinlere katılan Mithras'çıların konakladıkları yerleri bulmanın heyecanını yaşıyoruz" diyen Coşkun, Zerzevan Kalesi'nde en çok merak edilen bu alanda çalışmaları yoğunlaştırdıklarını belirtti.
Coşkun, "Amerika, İngiltere, İsviçre, Japonya, Rusya başta olmak üzere her ülkeden Mithras kutsal alanını görmeye gelenler var. Buraya gelen ziyaretçiler Roma İmparatorluğu sınırları içerisindeki en eski ezoterik inancın yaşandığı bölgeyi görmeye geliyorlar. Bölgenin ve ülkenin turizmi açısından bu çok önemli" diye konuştu.
