Demir eksikliği dünyada en çok görülen anemi yani kansızlık türüdür. Özellikle az gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde demir eksikliğine bağlı anemi oranı yüksektir. Peki, kansızlık nedir? Kansızlığın nedenleri, belirtileri ve tedavisi hakkında bilmeniz gerekenler haberimizde...

KANSIZLIK (ANEMİ) NEDİR?

Anemi, vücudun dokularına yeterli oksijen taşımak için yeterince sağlıklı kırmızı kan hücrelerinin olmadığı bir durumdur. Hemoglobin kırmızı kan hücrelerinin ana parçasıdır ve oksijeni bağlar. Çok az veya anormal kırmızı kan hücreniz varsa veya hemoglobininiz anormal veya düşükse, vücudunuzdaki hücreler yeterince oksijen almayacaktır.

Anemi (Kansızlık), kandaki hemoglobin miktarının erişkin erkeklerde 13 g/dL, kadınlarda ise 12 g/dL değerlerinin altına düşmesi durumudur ve pek çok önemli sağlık sorununa neden olabilir. 6 ay ile 6 yaş arası çocuklarda 11 g/dL'nin, 6-14 yaşlarda 12 g/dL’nin altı kansızlık olarak kabul edilir.

Anemi yorgun ve zayıf hissetmenize neden olabilir. Her birinin kendine özgü nedeni olan birçok anemi türü vardır. Anemi geçici veya uzun süreli olabilir ve hafif ila şiddetli arasında değişebilir.

KANSIZLIK BELİRTİLERİ

Anemi belirtileri ve semptomları aneminin nedenine bağlı olarak değişir. Şunları içerebilir:

- Yorgunluk
- Zayıflık
- Soluk veya sarımsı cilt
- Düzensiz kalp atışı
- Nefes darlığı
- Baş dönmesi
- Göğüs ağrısı
- Soğuk eller ve ayaklar
- Baş ağrısı
- Konsantrasyon bozukluğu
- Ellerde ve ayaklarda uyuşma
- Sinirlilik hali
- Kulakların uğuldaması
- Dudaklarda çatlaklar ve ağız kenarında yaralar
- Tırnakların çabuk kırılması,
- Saçlarda dökülme

Aneminin ilk dönemlerinde belirtiler çok hafif olabilir. Ancak anemi kötüleştikçe semptomlar da kötüleşir.

KANSIZLIK NEDENLERİ

Kanda yeterince kırmızı kan hücresi olmadığında anemi oluşur. Bu durum şu durumlarda olabilir:

- Vücudun yeterince alyuvar yapmaması

- Kanama, kırmızı kan hücrelerini değiştirilebildiğinden daha hızlı kaybetmenize neden olur.

- Vücudun kırmızı kan hücrelerini yok etmesi

[old_news_related_template title="Vitamin eksikliği nasıl anlaşılır? Vitamin eksikliği tedavisi..." desc="Vitaminler, tüm hücrelerin sağlığı ve normal işleyişi için hayati öneme sahip organik besinlerdir. Peki vitamin eksikliğinin belirtileri nelerdir, vitamin eksikliği nasıl anlaşılır? Vitamin eksikliği nasıl giderilir? " image="https://sozcuo01.sozcucdn.com/wp-content/uploads/2018/05/iecrop/vitaminler-sozcu.com__16_9_1526628491.jpg" link="https://www.sozcu.com.tr/2018/saglik/vitamin-eksikligi-nasil-anlasilir-vitamin-eksikligi-tedavisi-2414780/"]

ANEMİ TÜRLERİ VE NEDENLERİ

Farklı anemi türleri ve nedenleri şunlardır:

Demir eksikliği anemisi

Bu, dünya çapında en yaygın anemi türüdür. Demir eksikliği anemisine vücudunuzdaki demir eksikliği neden olur. Kemik iliğinizin hemoglobin yapmak için demire ihtiyacı vardır. Yeterince demir olmadan, vücudunuz kırmızı kan hücreleri için yeterli hemoglobini üretemez.

Bu tür anemi birçok gebe kadında görülür. Ayrıca ağır adet kanaması, ülser, kanser gibi bazı kan kaybından ve bazı ataktan gelen ağrı kesicilerin, özellikle de aspirinin düzenli kullanımından kaynaklanır.

Vitamin eksikliği anemisi

Demirin yanı sıra vücudunuzun yeterli sağlıklı kırmızı kan hücresi üretmek için folat ve B12 vitaminine ihtiyacı vardır. Bu ve diğer önemli besin maddelerinden yoksun bir diyet, azalmış alyuvar hücresi üretimine neden olabilir.

Ek olarak, bazı insanlar yeterli B-12 tüketebilirler, ancak vücutları vitaminleri işleyemez. Bu da pernisiyöz anemi olarak bilinen vitamin eksikliği anemisine yol açabilir.

Kronik hastalık anemisi

Bazı hastalıklar (kanser, HIV / AIDS, romatoid artrit, böbrek hastalığı, Crohn hastalığı ve diğer kronik inflamatuar hastalıklar gibi) kırmızı kan hücrelerinin üretimini engelleyebilir.

Aşırı kansızlık

Bu nadir hayatı tehdit eden anemi, vücudunuz yeterli kırmızı kan hücresi üretmediğinde ortaya çıkar. Aplastik aneminin nedenleri arasında enfeksiyonlar, bazı ilaçlar, otoimmün hastalıklar ve toksik kimyasallara maruziyet yer alır.

Kemik iliği hastalığına bağlı anemi

Lösemi ve miyelofibroz gibi çeşitli hastalıklar kemik iliğinizdeki kan üretimini etkileyerek anemiye neden olabilir. Bu tür kanser ve kanser benzeri bozuklukların etkileri yaşamı tehdit eder.

Hemolitik anemiler

Bu grup anemi, kırmızı kan hücrelerinin kemik iliğinden daha hızlı yok edildiğinde gelişir. Bazı kan hastalıkları kırmızı kan hücresi tahribatını artırır. Hemolitik bir anemi genetik olabilir ya da daha sonra gelişebilir.

Orak hücre anemisi

Bu kalıtsal ve bazen ciddi durum kalıtsal bir hemolitik anemidir. Bu, kırmızı kan hücrelerini anormal hilal (orak) şekli almaya zorlayan kusurlu bir hemoglobin formundan kaynaklanır. Bu düzensiz kan hücreleri erken ölür ve sonuçta kronik bir alyuvar kıtlığı yaşanır.

Diğer anemiler

Talasemi ve malaryal anemi gibi diğer anemi formları vardır.

KANSIZLIK TEDAVİSİ

Anemi tedavisi nedene bağlıdır.

Demir eksikliği anemisi: Bu tür anemi tedavisi genellikle demir takviyeleri almak ve diyetinizde değişiklikler yapmaktan oluşur. Demir eksikliğinin altta yatan nedeni kan kaybıysa (menstrüasyon dışında) kanamanın kaynağı tespit edilmeli ve durdurulmalıdır.

Vitamin eksikliği anemisi: Folik asit ve B-12 eksikliği tedavisi, diyet takviyeleri içerir ve bu besinleri diyetinizde artırır. Sindirim sisteminiz, yediğiniz yiyeceklerden B12 vitamini emiliminde sorun yaşıyorsa, B12 vitamini takviyelerine ihtiyacınız olabilir. İlk başta, her gün takviyeleri alabilirsiniz.

Kronik anemi: Bu tür anemi için özel bir tedavi yoktur. Doktorlar altta yatan hastalığın tedavisine odaklanır. Semptomlar şiddetlenirse, kan transfüzyonu veya normalde böbrekleriniz tarafından üretilen bir hormon olan sentetik eritropoetin enjeksiyonu, alyuvar üretimini hızlandırmaya ve yorgunluğu azaltmaya yardımcı olabilir.

Aşırı kansızlık: Bu anemi tedavisi kırmızı kan hücrelerinin seviyelerini artırmak için kan transfüzyonu içerebilir. Kemik iliğinizde sorun varsa ve sağlıklı kan hücresi yapamıyorsa kemik iliği nakiline ihtiyacınız olabilir.

Kemik iliği hastalığına bağlı anemi: Bu çeşitli hastalıkların tedavisi, ilaç, kemoterapi veya kemik iliği transplantasyonunu içerebilir.

Hemolitik anemiler: Hemolitik anemi tedavisi, şüpheli ilaçları önlemeyi, ilgili enfeksiyonları tedavi etmeyi ve bağışıklık sisteminizi baskılayan ilaçları almayı içerir; bu da kırmızı kan hücrelerine saldırabilir. Aneminizin şiddetine bağlı olarak, bir kan transfüzyonu veya plazmaferezi gerekli olabilir. Plazmaferez bir tür kan filtreleme prosedürüdür. Bazı durumlarda dalağın çıkarılması yardımcı olabilir.

Orak hücre anemisi: Bu anemi tedavisi, ağrıyı azaltmak ve komplikasyonları önlemek için oksijen, ağrı kesici ilaçlar, oral ve intravenöz sıvıların uygulanmasını içerebilir. Doktorlar ayrıca kan transfüzyonu, folik asit takviyeleri ve antibiyotik önerebilir. Kemik iliği nakli bazı durumlarda etkili bir tedavi olabilir. Hidroksiüre adı verilen bir kanser ilacı (Droxia, Hydrea) ayrıca orak hücre anemisini tedavi etmek için kullanılır.

Talasemi: Bu anemi, kan transfüzyonu, folik asit takviyesi, ilaç tedavisi, dalağın çıkarılması (splenektomi) veya kan ve kemik iliği kök hücre transplantasyonu ile tedavi edilebilir.

KANSIZLIĞI ÖNLEMEK İÇİN

Vitamin açısından zengin bir diyet yiyin

Birçok anemi türü önlenemez. Ancak demir eksikliği anemisi ve vitamin eksikliği anemileri dahil olmak üzere, çeşitli vitaminler ve besin maddeleri içeren bir diyetle önlenebilir.

Demir

Demir açısından zengin gıdalar arasında sığır eti ve diğer etler, fasulye, mercimek, demir takviyeli tahıllar, koyu yeşil yapraklı sebzeler ve kurutulmuş meyveler bulunur.

Folat

Bu besin ve sentetik form folik asit, meyve ve meyve suları, koyu yeşil yapraklı sebzeler, yeşil bezelye, barbunya, yer fıstığı ve ekmek, tahıl, makarna ve pirinç gibi zenginleştirilmiş tahıl ürünlerinde bulunabilir.

B12 vitamini

B-12 vitamini açısından zengin besinler arasında et, süt ürünleri ve güçlendirilmiş tahıl ve soya ürünleri bulunur.

C vitamini

C vitamini açısından zengin besinler narenciye ve meyve suları, biber, brokoli, domates, kavun ve çilek içerir. Bu maddeler demir emilimini artırmaya yardımcı olur.

Bir multivitamin düşünün

Yediğiniz besinlerden yeterli vitamin almanızla ilgili endişeleriniz varsa, doktorunuza bir multivitaminin sizin için uygun olup olmadığını danışabilirsiniz.

[old_news_related_template title="Erkeklerde kansızlık neyin habercisi?" desc="Kansızlık genellikle kadınlarda görülen bir sorundur. Erkeklerde seyrek rastlansa da kanser sinyali olabilir. Bu nedenle yetişkin bir erkekte demir eksikliği varsa mutlaka mide ve bağırsak kanserleri yönünden incelenmesi gerekir…" image="https://sozcuo01.sozcucdn.com/wp-content/uploads/2018/04/iecrop/versiyon-1_16_9_1524278727.jpg" link="https://www.sozcu.com.tr/hayatim/yasam-haberleri/erkeklerde-kansizlik-neyin-habercisi/"]