Kökeni Farsça’dan gelir, üstat kelimesinden türemiştir. Türk Dil Kurumu’na göre anlamı bol. Bir zanaati gereği gibi öğrenmiş olan, kendi başına yapabilen... Zanaat öğreticisi... Zanaatçılar için unvan... Becerikli... Osmanlı’da saraydaki cariye ve hizmetlilerin kıdemlisi. Yani usta...
Usta deyince, Mimar Sinan ve onun ‘benim ustalık eserim’ dediği Selimiye Camii gelir akla...
Ahilik geleneğinde bir zamanlar ustalar önemliymiş. Ahi birlikleri usta, kalfa, çırak ve müşteri ilişkilerini düzenlermiş. Pabucu dama atılmak sözü oradan kalma. Birliğin kararı ile işini iyi yapmayan ustanın pabucu gerçekten dama atılır, pabucu dama atılan usta artık usta sayılmazmış.
2010 yılından bu yana devam eden Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın desteklediği bir envanter projesi var: Türkiye’nin Ustaları... 13 yılda envantere giren ustalarımızın sayısını görseniz ağlarsınız! 85 milyonda hepi topu bin 316! Tescilli ustalarımızın yüzde 71’ini ise kadınlar oluşturuyor.
Ahilik kalmadı, ustalık-çıraklık azaldı, sınavla ustalık belgesi alınıyor artık!
Yine de ustalık aranan şey bizde.
Google’da 122 milyon kez usta aramış Türk milleti!
İki ay önce biz de çok aradık... Rezervuar bozuldu, şirinlik falan yaparak randevu aldık sözde bir ustadan. Geldi, ‘komple değişmesi gerek’ dedi, değiştirdi. O gitti, arıza aynen duruyor. Telefon ettik olmadı diye. Yapacağım bir şey yok, hem çok meşgulüm gelemem dedi! Mecburen yeni bir usta aradık. Başkası geldi, değişen parçanın aslında ‘çıkma’ olduğunu söyledi! Bizim eski sözde bozuk parçayı onarıp taktı. İki usta da parayı peşin aldı tabi.
Kimi kime şikayet edeceksin ki deyip sineye çektik usta işi kazığı.
Bu arada en çok kullanılan 1000 soyadı listesinin 238’inci sırası Usta’ların. 50 bin Usta var...
Siyasetin en ünlü ustası AKP’de! “Vatandaşımıza efendi olmaya değil, hizmetkar olmaya geldik” sözleriyle başlayan Usta’nın Hikayesi belgeselinde anlatılan Erdoğan.
Atasözlerimiz de var. En ünlüsü ise durumu anlatıyor: Ustamın adı Hıdır, elimden gelen budur!
Görünürde her bir şeyimizin ustası var. Muslukçunun da ustası var, sanal inek icat eden Tosuncuk gibi malı götürmenin de. Geçenlerde yazmıştım, taklit ustalığında elimize su dökemez kimse.
Bakmayın her konuda ustaymış gibi rol yapmalara. Aslında usta yokmuş bizde!
Türkiye Müteahhitler Birliği Başkanı Erdal Eren açıklamış: Deprem bölgesindeki kalıcı konutlar hükümetin hedeflediği süre içinde bitebilemez! Çünkü usta yok bizde. Kalıcı konutları yapacak iş gücü Türkiye’de yok...
Anlaşılan meslek liseleri deyince akla hep imam hatip geldiğinden taş üstüne taş koyacak, ilk depremde yıkılmayacak binaları yapacak usta işini, ‘nasıl olsa ustanın kralı bizde’ diyerek boşvermişiz!
Bu işlere çözüm arayan var mı bilmem ama, memleketinden kaçıp gelen Suriyeli’den, parayı basıp vatandaşlık alan Iraklı’dan, İranlıdan seçmen devşirdiğiniz, bizde kalmadığı için Bulgaristan’dan saman, Afganistan’dan çoban, Somali’den toprak aldığınız gibi usta ithal edersiniz belki.
Yoksa deprem bölgesine yapılması gereken milyon tane konut ustanın söz verdiği gibi imamlarımızın duasıyla bile bitmez bir yılda!