İtalya’nın Napoli yakınlarındaki Campi Flegrei süpervolkanı, son altı ayda kaydedilen 3 binden fazla küçük deprem ve günlük 5 bin tona varan karbondioksit salımıyla magmanın yüzeye yaklaştığını gösteriyor; uzmanlar, bu olağanüstü hareketliliğin milyonlarca insanı etkileyebilecek ani bir patlamanın habercisi olabileceği uyarısında bulunuyor.
SON ALTI AYDA 3 BİN DEPREM OLDU
Mayıs ayında meydana gelen 4,4 büyüklüğündeki sarsıntı, bölgenin son 40 yılda yaşadığı en güçlü deprem olarak kaydedildi. Buna ek olarak, son altı ayda 3 binden fazla küçük deprem (tremor) ölçüldü. Uzmanlar, patlama öncesinde artan sismik faaliyetin magma basıncını gösterdiğine ve üstteki kayaları zayıflatarak magmanın yükselmesini kolaylaştırdığına dikkat çekiyor.
Jeologlar, volkanın gaz çıkış hızındaki artışı da endişe verici buluyor. İtalya Ulusal Jeofizik ve Volkanoloji Enstitüsü (INGV), Campi Flegrei’den günde 4–5 bin ton karbondioksit salındığını bildiriyor. Gaz miktarındaki bu sıçrama, magmanın yüzeye yaklaştığının güçlü bir göstergesi olarak değerlendiriliyor.
INGV verilerine göre magma, yer yüzeyinin yalnızca birkaç mil altında bulunuyor; bu sığ derinlik baskıyı daha da tehlikeli hâle getiriyor. Önde gelen volkanolog Christopher R. J. Kilburn, gaz çıkışlarının magma hareketiyle mi yoksa kayaç etkileşimleriyle mi bağlantılı olduğunun ayırt edilmesinin hayati önem taşıdığını vurguluyor.
YOLLAR KAPANABİLİR, ENERJİ KESİLEBİLİR
Yaklaşık dört milyon kişinin yaşadığı Napoli metropolü, Campi Flegrei patlarsa lav akıntıları, kül bulutları ve sıcak gaz akımlarıyla büyük yıkım riski altında. Yolların, enerji ve su hatlarının kesilmesi bölgeyi kaosa sürükleyebilir.
Napoli Federico II Üniversitesi’nden yüksek lisans öğrencisi Gianmarco Buono liderliğindeki yeni çalışma, Solfatara kraterinden salınan karbondioksitin yüzde 80’inin doğrudan magmadan kaynaklandığını ortaya koydu. Bu bulgu, magmanın yukarı doğru hareket ettiğine işaret ediyor; kalan yüzde 20 ise kayaçlarla kimyasal tepkimeler sonucu oluşuyor.
AVRUPA TAMAMEN FELÇ OLABİLİR
2005’ten bu yana bölgede “bradisizm” denilen, zeminin yavaşça yükselip alçaldığı süreç izleniyor. Pozzuoli kentinde zemin bu evrede 1,4 metre kadar yükseldi. Araştırmacılar, kaya tabakasının eğilmeden çatlamaya geçtiğini belirleyerek “Rüptür olasılığı belirgin şekilde artıyor” değerlendirmesini yaptı.
Uyarı işaretlerinin artması üzerine yetkililer 2012’de volkanın alarm seviyesini yeşilden sarıya çıkardı ve geniş çaplı tahliye planları hazırladı. Ancak 40 bin yıl önceki devasa patlamayla küresel iklimi değiştiren Campi Flegrei’nin benzer şiddette bir çıkış yapması durumunda, kül bulutlarının tüm Avrupa’yı kaplayıp uçuşları durdurması, tarımı ve enerji altyapısını felç etmesi bekleniyor.
