Çin'de konut satışları hızla gerilerken, hükümetin emlak piyasasına dair verilerin paylaşımını kısıtlaması dikkat çekiyor. Uzmanlar, bu adımın derinleşen krizin hane halkı serveti ve bankacılık sistemi üzerindeki etkilerini perdelemeyi amaçladığını belirtiyor.
Çin'de emlak balonu, 1998'de konut dağıtımının devlet eliyle yapılmasından özel mülkiyete geçirilmesiyle başladı. Kırsaldan kentlere yaklaşık 500 milyon kişinin göçü ve devlet bankalarının bol kredi sağlaması inşaat sektörünü körükledi.
70'TEN FAZLA İNŞAAT FİRMASI İFLAS ETTİ
Aileler birikimlerini dairelere yatırırken konut spekülasyonu orta sınıf zenginliğinin ana aracı haline geldi. 2020'de geliştiricilerin borçlanmasını sınırlayan üç kırmızı çizgi düzenlemeleri kırılma noktası oldu. Evergrande ve Country Garden dahil 70'ten fazla inşaat şirketi iflas etti veya devlet destekli kurtarmaya ihtiyaç duydu.
Barclays'e göre konut değerlerindeki düşüşle 18 trilyon doların üzerinde hane halkı serveti yok oldu. İnşaat faaliyetlerindeki gerileme Çin'in ekonomik büyümesini hedeflerin altına çekti; bir dönem GSYİH'nin dörtte birini oluşturan emlak sektörü artık büyümeyi aşağı çeken bir unsur haline geldi. Pekin ve Şanghay gibi birinci kademe şehirlerde fiyatlar zirveden yüzde 10 gerilerken, Çengdu ve Dongguan gibi ikinci ve üçüncü kademe şehirlerde değer kaybı yüzde 30'a ulaştı.
20-35 YAŞ GRUBUNUN AZALMASI TALEBİ KALICI OLARAK ZAYIFLATIYOR
Yarım kalan projeler ve boş konutlar milyonlarca haneyi negatif öz sermaye durumuna sürükledi. Küçük şehirlerde 3 ila 5 yıla denk satılamamış konut stoku bulunuyor. Çin nüfusu 1,41 milyardan gerileyerek uzun yıllar sonra düşüşe geçti; 20-35 yaş grubunun küçülmesi talebi kalıcı olarak zayıflatıyor.
Pekin yönetimi yeni spekülatif balon oluşmaması için geniş çaplı kurtarma paketlerinden kaçınıyor. Yetkililer fiyatların kontrollü düşmesine izin vererek uzun vadeli yapısal dönüşümü hedefliyor. Mortgage faiz sübvansiyonları ve vergi indirimleri gibi sınırlı destekler gündemde. Analistler, Çin konut piyasasında durgunluk veya negatif büyümenin 10 yıl daha sürebileceğini belirtiyor.
