YÖK’ün, yeni yurt dışı denklik kriterleri yurt dışında burslu okuyan on binlerce Türk öğrencinin üniversite diplomasını riske attı. YKS’ye 2 ay kala yurt dışı diploma denkliği için ‘uluslararası sıralamalarda ilk bin’ ve ‘Türkiye’de YKS’ ye girme şartı’ getirildi. İlk 50 bin ile 300 binden öğrenci alan tıp, diş hekimliği, eczacılık, mühendislik, eğitim fakültelerini yurt dışında okuyacaklara diploma denkliği için önce Türkiye’de bu bölümleri kazanması istendi. Dünya sıralamalarında en az 3’ünde ilk 400’e giren üniversitelerdekilere ise Seviye Yeterlilik ve Belirleme Sistemi uygulanıp denklik verileceği belirtilse de garanti edilmedi.

TÜRKLERE DENKLİK SOPASI

Dünya başarı sıralamalarında ARWO, QS World, CWTS Leiden ve THE Word’ü ölçü alan YÖK’ün listesindeki 4 sıralamaya sadece İTÜ ve Hacettepe girebiliyor. ‘İlk binde en az 2 uluslararası araştırma sıralamasına girme’ şartını ise 11 üniversite tutturdu. Türkiye’deki 208 üniversiteden 197’si dünya sıralamalarında ilk binde yok. YÖK’ün yurt dışındaki öğrencilerden istediği ilk bin şartını, Türkiye’deki üniversiteler taşımıyor. Buna rağmen yurt dışındaki Türk öğrencilerin diploması, Türkiye’de geçersiz sayılabilecek.

ÇANKAYA’YA DENKLİK VAR GAZİ, DOKUZ EYLÜL’E YOK!

İlk bin üniversite için ‘akademik yayın sayısı’ kriteri var. THE 2024’te Çankaya Üniversitesi, yılda 349 makale yazıp, 25 bin 482 atıf alan Prof. Dr. Dumitru Baleanu sayesinde dünya sıralamasında ilk bine girdi. Marmara, Ege, Dokuz Eylül, Gazi, İÜ, Çukurova gibi birçok köklü üniversite, ilk binde yok. Diploma denkliği için YÖK’ün aradığı, ‘dünya sıralaması’ şartının güvenilirliği tartışmalı.

SAHTECİLİK ÜÇGENİNE ÖDÜL!

Çin Yangzhou Üniversitesi, 2 yıl önce THE sıralamasında ilk bine giremezken, THE 2024’te 501-600’e girdi. ABD’deki dünyanın en iyi müzik okulu New York Juilliard School ilk binde yok. THE sıralamasına girmek için yılda 200 makale şartını, Hindistan-Türkiye-Pakistan üçgeninde bazı üniversiteler sahte yayınlarla aşıp, ilk bine girdi.

“STANFORD MEZUNUNA DENKLİK VERİLMEYEBİLİR”

Prof. Dr. Erhan Erkut: “YÖK’ün denklik için dünya üniversiteleri sıralamasında ilk binde yer alma şartını İstanbul, Çukurova, Ege, Gazi, Ankara, Marmara gibi en köklü üniversitelerimiz taşımıyor. Dünya sıralamaları, sürekli değiştiği için diploma denkliğinde sıralama kullanılması sorundur. Türkiye’deki lise diplomaları yurt dışında geçerli sayılmadığı için öğrenciler IB, ABİTUR gibi sınavlara hazırlanıp kabul aldı. Türkiye’deki üniversite sınavında derece yapmayı bırakın, sınava girmeyi bile  planlamadılar. IB’den yüksek not alıp Stanford’da mühendislik bitiren bir Türk öğrenciye, ‘Sen zamanında bizim yaptığımız üniversite sınavına girmemişin. Biz de senin diplomanı geçerli saymıyoruz. Denklik yok’ mu denilecek?” 

“ÇOCUKLARIMIZIN ÜLKESİNE DÖNMESİ ENGELLENEMEZ”

Öğrenci Velisi Bektaş Yılmaz, “Türkiye’de bir kesim, yurt dışında okuyanları zengin çocukları sanıyor. Büyük oğlum, LGS’de derece yaparak Robert Koleji burslu okudu. Dünya sıralamasında ilk 400’deki ABD Dartmouth College’de burslu okuyor. Yine Robert Koleji 11. sınıftaki küçük oğlum burslu okuyor. 12. sınıf derslerini seçip, uluslararası sınavların bir kısmına girdi, diğerlerine hazırlanıyor. Yurt dışında iyi bir üniversite hedefleyen özel ve devlet okulundaki bu çocuklar şu an SAT, AP, IB, ABİTUR gibi zorlu eğitimlerden geçip, sınavlara girerek dünyadaki akranlarıyla yarışıyor. O kadar donanımlı olmak zorundalar ki, ulusal ve uluslararası yarışmalardan, toplum hizmetine birçok konuda çalışıp projeler yaptılar. YÖK’ün bu kararı on binlerce başarılı Türk gencine ‘Gidersen dönme’ demektir. Çocuklarımızın okulu bitince ülkesine dönüp hizmet etme hakkı engellenemez” dedi.

ODTÜ’YE DENK DİPLOMA ARIYORLAR!

Türkiye’deki 208 üniversiteden yüzde 95’i, YÖK’ün ilk bin kriterini taşımıyor. QS 2024’te ilk 400’e giren tek Türk üniversitesi ODTÜ iken, THE 2024 sıralamasında ilk 400’e Koç, ODTÜ ve Sabancı girdi. ARWU 2023 ve CWTS 2023 dünya sıralamalarında ilk 400’deki Türk üniversite sayısı sıfır!

SURİYELİ DOKTORLAR İLK BİNDE Mİ?

Suriye’den gelen doktorların mezun olduğu üniversitenin dünyada ilk binde olup olmadığı bilinmiyor. YÖK denkliği alıp, Türkiye’deki hastanelerde çalışıyorlar. Yurt dışında tıp, mühendislik, mimarlık, eczacılık okuyan Türkler ise diploma denkliği zorlamasıyla okulları bitince ülkelerine dönemeyecek.

5.5 ASIRLIK İÜ BİLE YOK: THE 2024 Dünya Sıralaması’nda ilk binde ODTÜ, Koç, İTÜ, Sabancı, Bilkent, Boğaziçi, Çankaya, Hacettepe, Bahçeşehir, Özyeğin, YTÜ var. THE 2024’te 5.5 asırlık İÜ ilk 1001-1200 arasında kalıp, YÖK’ün ilk bin şartını yakalayamadı.

YKS SIRALAMALARI

Tıp:........................... 50 bin

Diş Hekimliği:............. 80 bin

Eczacılık::................... 100 bin

Hukuk:...................... 125 bin

Mimarlık:................... 250 bin

Mühendislik:.............. 300 bin

Öğretmenlik:.............. 300 bin

DÜNYA SIRALAMALARI

QS 2024 Dünya Sıralaması ilk bin 9 üniversite: ODTÜ, İTÜ, Koç, Boğaziçi, Sabancı, İÜ, Hacettepe, YTÜ, Ankara.

THE 2024 Dünya Sıralaması ilk bin 11 üniversite: Koç, ODTÜ, Sabancı, İTÜ, Bilkent, Boğaziçi, Çankaya, Hacettepe, Bahçeşehir, Özyeğin, YTÜ.

ARWU 2023 DÜNYA SIRALAMASI İLK BİN 7 ÜNİVERSİTE: İÜ, Sağlık Bilimleri, İTÜ, Hacettepe, Ankara, Ege, Gazi.

CWTS 2023 Dünya Sıralamasında ilk bin 18 üniversite: Hacettepe, Sağlık Bilimleri, İTÜ, İÜ, Ege, Ankara, Gazi, ODTÜ, YTÜ, Dokuz Eylül, Erciyes, Atatürk, Çukurova, Fırat, İstanbul Cerrahpaşa, Akdeniz, KTÜ, Koç.

SIRALAMALAR BOZULACAK!

Sınav barajıyla öğrenci alan bölümlerden yurt dışından kabul alanların, Türkiye’de diploma denkliği için üniversite sınavına girmeye zorlanması YKS 2024’te sıralamaları bozacak. Tıp, mühendislik ve hukukta boş kontenjan artacak.