İzmir'in Gaziemir İlçesi Emrez Mahallesi'ndeki eski kurşun fabrikası bahçesinde gömülü radyoaktif ve tehlikeli atıklar hakkındaki sarsıcı gelişmeler,i Uğur Dündar'la Arena programı geçtiğimiz Eylül, Ekim ve Kasım aylarındaki kapsamlı haberlerle ekrana getirmişti. Gökmen Ulu, alanda yaptığı çekimler ve canlı yayınlarda, bir yandan halk sağlığının olumsuz etkilendiğini, diğer yandan da yeri satın alan Ekovar adlı şirketin hukuka ve bilime aykırı faaliyetlerini gözler önüne sermişti.
SÖZCÜ'NÜN DUYURDUĞU OLAYDA NİHAYET SUÇ ÜSTÜ YAPILDI
Bu çarpıcı olgulardan biri de alandaki radyoaktif ve tehlikeli madde yüklü toprakların gizlice taşınması hakkındaydı. Arena, radyasyon yüklü toprakların iş makineleriyle kamyon kasalarına yüklendiğini ve taşındığını kanıtlamıştı. SÖZCÜ'nün böylece belgelediği radyoaktif maddelerin nereye döküldüğü İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından tespit edildi. İklim Değişikliği ve Sıfır Atık Dairesi Başkanlığı'na bağlı Kent Temizliği Şube Müdürlüğü denetim ekipleri, atıkların Torbalı İlçesi Yoğurtçular Mahallesi'ndeki boş araziye izinsiz olarak döküldüğünü saptadı. Suç üstü yapan belediye, tutanak ve belgeleri Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı İzmir İl Müdürlüğü'ne bildirerek işlem yapılmasını talep etti. Bunun üzerine bakanlık, Ekovar şirketine 11 milyon 218 bin lira para cezası kesti.
STK'LAR SOLUĞU ALANDA ALDI
Kamuyounda yankı uyandıran olgu hakkında sivil toplum kuruluşları tepki gösterdi. Türk Mimar Mühendis Odaları Birliği (TMMOB) İzmir İl Koordinasyon Kurulu, İzmir Tabip Odası, İzmir Barosu, İzmir Yaşam Alanları, Ege Çevre Platformu (EGEÇEP) Gaziemir'deki radyoaktif alanında ortak basın açıklaması yaptı. Toplantıya Karabağlar Belediye Başkanı Helil Kınay ve Gaziemir Belediye Başkanı Ünal Işık da katıldı.
"ÇALIŞMALAR ACİLEN DURDURULMALI"
Açıklamada, "Bu durum yasadışı atık ticareti ve atıkların fabrika sahasına gömülmesiyle başlayan süreçte ilgili kurumların gözetiminde yapıldığı belirtilen temizlik çalışmalarında da yasa dışılığın ve kontrolsüzlüğün devam ettiğini göstermektedir" denildi. Sahadaki çalışmaların acilen durdurulması ve Ekovar'a temizlik için verilen yetki belgelerinin iptal edilmesini talep edildi.
"GAZİEMİR DÜNYANIN GÜNDEMİNDE OLMALI"
EGEÇEP Avukatı Arif Ali Cangı, "Gaziemir’de ortaya çıkan nükleer atıkların tüm dünyanın başının belası olduğunu gördük. Burası aslında Fukuşima ve Çernobil gibi dünyanın gündeminde olması gereken bir yer. Çünkü bu nükleer atıkların kaynağı bizde değil. Dışarıdan geldiği belli. Nasıl geldiği, hangi ülkeden geldiği, gönderen ülke, gönderen şirket ve getirenler hepsi sorumlu" dedi.
"NÜKLEER DÜZENLEME KURUMU SINIFTA KALDI"
Önceki adı Türkiye Atom Enerjisi Kurumu şimdiki ismi Nükleer Düzenleme Kurumu ve TENMAK'ın bu işte sınıfta kaldığını belirten Cangı, "Şayet uluslararası sözleşmelere göre Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı'nı uyarsaydı, bilgilendirseydi ve yapacağı takiple bu atığın nereden gelmiş olduğu hakkında bilgi toplasaydı, gönderen ülkeye başvursaydı buradaki atıkların temizlenmesi uluslararası bir iş olarak yapılacaktı. Böylelikle de masraflar da gönderen ülke tarafından karşılanacaktı. Bu yapılmadı. Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu da bizim uyarılarımıza sessiz kaldı" diye konuştu.
ÇEVRE BAKANLIĞI DA DENETLEMEMİŞ
Bilimsellikten uzak işlemlere dikkat çeken Cangı, "Şimdi burada bir kendince bir çevresel iyileştirme ve atık temizliği işlemi yapılıyor. Baştan beri biz bu şekilde bu temizlik olmaz diyoruz. Mutlaka bağımsız denetime açık olmalı diyoruz ama görüyoruz ki bağımsız denetimi bir tarafa bırakın çevre il müdürlüğü de denetlememiş. Bu atıklar şu anda ortalıkta dolaşıyor. Nereye, ne döküldüğünü bilmiyoruz" ifadelerini kullandı.
"ATIKLAR ÇİMENTO FANRİKALARINDA YAKILIYOR"
Atıkların taşınma işleminin iptali için İzmir 5. İdare Mahkemesi'nde davanın devam ettiğine işaret eden Cangı, "O dava dosyasına gelen bilgilerden görüyoruz ki buradan çıkan atıklar çimento fabrikalarına götürülüyor. Oradaki yakma ünitesinde yakılıyor. Bir kısım atıklar nükleer atık olduğu gerekçesiyle nükleer araştırma merkezine götürülmüş. Ancak bu atıkların buradan çıkış tonajıyla, Çekmece Nükleer Araştırma Merkezi’nden teslim alınan tonajı farklı. Buradan daha yüksek çıkmış, Çekmece Nükleer Araştırma Merkezi’nden daha düşük miktarda alınmış. Bu aradaki fark nereye gitti? Döküldü mü, atıldı mı, kim aldı? Bunların hepsi soru işareti" dedi.
ADLİ YETKİLİLERE ÇAĞRI: "BU SORUMLULUK HEPİMİZİN"
Adli makamlara da çağrıda bulunan Cangı, "Ben buradan İzmir 5’nci İdare Mahkemesi'ne çağrıda bulunmak istiyorum. Lütfen daha fazla geciktirmeyin, olay mahaline bilirkişilerle keşfe gelin ve gereken iptal kararını verin. İzmir Cumhuriyet Başsavcılığı'nda bu atıkların yasa dışı yollarla getirilmesi hakkında soruşturma var. Başsavcılığa da sesleniyorum: Korktuğumuz başımıza geldi, kontrolsüz bir şekilde araziye boşaltıldı. Soruşturmayı derinleştirin ve hemen buraya el koyun. Gerekli tedbirlerin alınmasına yardımcı olun. Bu sorumluluk hepimizin. Herkesin sorumluluğunu bilmesi gerekiyor" diye konuştu.
IŞIK: "YAŞANANLAR HAKLI OLDUĞUMUZU ORTAYA KOYDU"
Yeri satın alan Ekovar adlı şirketin radyoaktif madde bertarafında hiçbir yetkinliği olmadığını belirten Gaziemir Belediye Başkanı Ünal Işık, "Başlıca talebimiz buranın bilim insanlarımızın gözetiminde temizlenmesiydi ve temizleyecek firmanın yetkinliğiydi. Taleplerimizin ne kadar haklı olduğunu yaşananlar ortaya koymuştur" derken, Karabağlar Belediye Başkanı Helil Kınay da radyasyon salınımından bütün İzmir'in olumsuz etkilendiğini vurgulayarak, "Bu bir çevre ve halk sağlığı mücadelesidir" dedi.
