Endometriozis, dünya çapında milyonlarca kadını etkileyen ve sıklıkla ağrı ve kısırlık sorunlarına yol açan kronik bir durumdur. Yaygın olmasına rağmen, sıklıkla yanlış anlaşılan veya yanlış teşhis edilen bir durumdur.
ENDOMETRİOZİS NEDİR?
Endometriozis, rahim içini kaplayan endometrium adı verilen dokuya benzer bir dokunun rahim dışında büyümeye başlaması durumudur. Bu doku, yumurtalıklarda, fallop tüplerinde, rahmin dış yüzeyinde ve pelvisteki diğer organlarda bulunabilir. Yer değiştiren endometrial doku, normal olarak davrandığı gibi kalınlaşır, parçalanır ve her adet döngüsüyle birlikte kanar. Ancak, bu dokunun vücuttan çıkış yolu olmadığı için hapsolur, bu da iltihaplanmaya, yara dokusu oluşumuna ve adezyonlara yol açar.
ENDOMETRİOZİSİN BELİRTİLERİ
Endometriozis belirtileri kadınlar arasında büyük ölçüde değişebilir, ancak en yaygın belirtiler şunlardır:
Zamanla kötüleşebilen şiddetli adet krampları.
Adet öncesi, sırasında veya sonrasında oluşabilen sürekli pelvik ağrı.
Cinsel aktivite sırasında veya sonrasında rahatsızlık veya ağrı.
Bu belirtiler, özellikle adet döneminde daha belirgin olabilir.
Endometriozis, yumurtalıklar, fallop tüpleri ve rahmin işlevini etkileyebileceği için kısırlığın önde gelen nedenlerinden biridir.
Diğer belirtiler arasında yorgunluk, ishal, kabızlık, şişkinlik ve özellikle adet dönemlerinde görülen mide bulantısı yer alabilir.
NEDENLER VE RİSK FAKTÖRLERİ
Endometriozisin kesin nedeni bilinmemekle birlikte, birkaç teori öne sürülmüştür:
Menstrüel kanın vücuttan çıkmak yerine fallop tüpleri aracılığıyla geriye doğru akması.
Östrojen gibi hormonlar, ergenlik döneminde embriyonik hücrelerin endometrial benzeri hücre implantlarına dönüşmesine neden olabilir.
Bağışıklık sistemindeki sorunlar, vücudun rahim dışındaki endometrial benzeri dokuyu tanıyamaması ve yok edememesi durumuna yol açabilir.
Risk faktörleri arasında hiç doğum yapmamış olmak, erken yaşta adet görmeye başlamak, menopozu daha ileri yaşlarda yaşamak, kısa adet döngüleri ve endometriozis aile geçmişi bulunması yer alır.
ENDOMETRİOZİSİN TEŞHİSİ
Endometriozisin teşhisi zor olabilir çünkü belirtileri genellikle pelvik inflamatuar hastalık (PID) veya irritabl bağırsak sendromu (IBS) gibi diğer durumları taklit eder. Teşhis için yaygın olarak kullanılan yöntemler şunlardır:
Bir doktor, pelvik bölgedeki anormallikleri manuel olarak kontrol eder.
Ultrason, MRI veya BT taramaları, endometriozis ile ilişkili kistleri tespit etmeye yardımcı olabilir.
Karın içine ince bir görüntüleme aracı sokularak rahim dışındaki endometrial dokunun doğrudan görülmesini sağlayan cerrahi bir prosedür.
ENDOMETRİOZİS İLE YAŞAMAK
Endometriozis ile yaşamak zor olabilir, ancak doğru tedavi ve destekle birçok kadın belirtilerini yönetebilir ve iyi bir yaşam kalitesini sürdürebilir. Düzenli doktor kontrolü, ağrı yönetim stratejileri ve güçlü bir destek sistemi önemli bir fark yaratabilir.
