Eskiden köpekler ve kediler, birbirinin zıttı varlıklar olarak görülürdü. Fakat bugün, bazı evcil hayvanların giderek daha benzer hale geldiği gözlemleniyor.
Bu tuhaf yakınlaşma, basit bir evrimsel süreçten daha fazlasını ifade ediyor. Washington Üniversitesi ve Cornell Üniversitesi'nden araştırmacılar, evcil hayvanlarımızın evrimsel şekillenişinin, insan tercihleri ve kararlarıyla nasıl derinlemesine şekillendiğini gösteren çarpıcı bulgulara ulaştı.
Köpekler ve kediler, 50 milyon yıldan fazla bir süre önce evrimsel olarak ayrılmış olsalar da, bugün bazı bireyler oldukça benzer özellikler taşıyor. Örneğin, Puglar ve İran kedileri, yuvarlak kafalar, büyük gözler ve düz yüzleriyle insan bebeklerine benziyor. Bu durum bir tesadüf değil. Bilim, insanların evcil hayvanlarının görünüşünü bilinçli olarak şekillendirdiğini gösteriyor. Araştırmacılar, yüzlerce evcil ve vahşi hayvanın kafataslarını 3D teknoloji ile analiz ederek, evcil hayvanlarda gözlemlenen belirgin özelliklerin evrimsel bir süreçle nasıl ortak hale geldiğini ortaya koydular.
Nedeni en temel psikolojik içgüdüler
Peki, neden bu şekilde görünen hayvanları tercih ediyoruz? Cevap, en temel psikolojik içgüdülerimizde yatıyor. İnsanlar, büyük gözler, küçük burunlar ve yuvarlak yüzler gibi çocuksu özelliklere içgüdüsel olarak tepki verirler. Bu tür özellikler, evrimsel olarak besleme ve bakım isteğimizi tetikleyen "bebek şeması" olarak adlandırılır. Farkında olmadan, bu dürtüyü evcil hayvanlarımıza da yansıtırız. Çalışma, bu özelliklerin sadece tek bir türde değil, farklı ırk ve türlerde de bağımsız olarak ortaya çıkmasının, "yakınsak evrim" adı verilen bir durumu işaret ettiğini gösteriyor. Kısacası, köpekler ve kediler, onlara bu şekilde görünmeleri için aktif olarak şekillendirildiği için birbirlerine benziyor.
Ancak, "sevimli" görünen bu tasarımlar, sağlık açısından ciddi sorunlara yol açabiliyor. Bilim insanları, aşırı düz kafatasına sahip hayvanların, solunum zorlukları, diş bozuklukları ve kronik ağrılar gibi sağlık problemleri yaşadıklarını belirtiyor. Bu nedenle uzmanlar, bu tür evcil hayvanların üretiminin sınırlanmasını, hatta yasaklanmasını öneriyor. Yani, evcil hayvanlarımızı daha sevimli hale getirme çabası, evriminin doğal sürecini yeniden şekillendiriyor ve beklenmedik sağlık sorunlarına yol açabiliyor.
Bu keşif, evcil hayvan tercihleriyle ilgili en mahrem kararlarımızın, evcil dostlarımız üzerinde olumlu olmayan etkilere neden olabileceğini bir kez daha gözler önüne seriyor. Sevimliliğin ardındaki karmaşık biyolojik süreç, hem evcil hayvanlarımız hem de sahipleri için derin ve uzun vadeli sonuçlar doğuruyor.
