Dünyanın en yüksek zirvesi olan Everest Dağı'nın, tahmin edilenden daha fazla uzamasının ardındaki sebep, yeni bir araştırma ile aydınlatıldı.
Himalayaları oluşturan temel nedenin, Hint ve Avrasya levhalarının yaklaşık 40-50 milyon yıl önceki çarpışması olduğu biliniyordu. Ancak, Everest Dağı'nın büyümesinde civardaki bir nehrin etkisi ilk kez ortaya kondu.
Hint ve Avrasya levhalarının çarpışması gibi bilinen jeolojik süreçlerin yanı sıra, bölgedeki Arun Nehri'nin erozyon etkisi de dağın yükselmesinde önemli bir rol oynuyor.
Nehir Erozyonu Dağı Yükseltiyor
University College London (UCL) bilim insanları tarafından yapılan kapsamlı bir araştırma, Arun Nehri'nin dağın tabanındaki kaya ve toprağı aşındırarak Everest'in 15-50 metre daha yükseğe çıkmasını sağladığını ortaya koydu. Yaklaşık 89 bin yıl önce Kosi Nehri ile birleşen Arun Nehri, bu etkisiyle dağın yılda 2 milimetre yükselmesine katkıda bulunuyor.
Araştırmacılar, bu durumu bir gemiye benzetiyor. Gemiden yük indirildiğinde gemi su yüzünde yükselir. Benzer şekilde, dağın tabanından aşınan toprak ve kaya nedeniyle yer kabuğu hafifleyerek yukarı doğru hareket ediyor.
Everest Tek Değil
Bu etkiden sadece Everest değil, Lhotse ve Makalu gibi dünyanın en yüksek dördüncü ve beşinci zirveleri de etkileniyor. Nature Geoscience dergisinde yayımlanan araştırmaya göre, izostatik ayarlama adı verilen bu süreç, erozyonun yıpratıcı etkilerine karşı dağları koruyor.
Dünya'nın Dinamik Doğası
Çalışmanın başındaki isim olan Dr. Şu Han, "Everest Dağı'nın yüksekliğindeki değişim, Dünya yüzeyinin sürekli hareket halinde olduğunu gösteriyor. Arun Nehri'nin aşındırması ve yer mantosunun yukarı doğru baskısı, Everest'i daha da yükselten bir itme kuvveti oluşturuyor" şeklinde açıklıyor.
