Hazine ve Maliye Bakanlığı geçen hafta yaşanan krize nakit açısından hazırlıksız yakalanmış gözüküyor. Hazine salı günü kamu kurumlarına talimat göndererek, “vergi ve sosyal güvenlik prim ödemeleri dışında tüm ödemelerini yasakladı.” Hazine tek hesabından bunun dışında yapılacak ödemeler için nakit verilmeyeceği söylendi.
Bu talimat aynı zamanda önümüzdeki dönemde “kamu harcamaları konusunda mecburen sıkı yönetim ilan edileceğinin” de göstergesi. Geçen haftaki piyasa hareketleri ardından doları sabit tutup, faizleri yükselten kararlarla piyasaların sakinleştirilmesi amaçlandı. Bu tedbirlerle, kalıcı olup olmadığı belli olmasa da belirli bir sakinlik sağlandı. Yaşanan bu krizin sonucu olarak, bundan sonra harcamalarda önemli kesintiler yapılması söz konusu. Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, hafta sonunda iş insanlarına yaptığı konuşmalarda, “Önümüzdeki dönem ekonomi mecburen yavaşlayacak, vergi gelirleri azalacak. Bu nedenle bütçe açığını artırmamak için kamu harcamalarında önemli tasarruflara gitmemiz gerekecek” demişti.
Geçtiğimiz hafta yaşanan, tüm hesapları altüst eden piyasalardaki yargı kaynaklı krize, Hazine nakit açısından hazırlıksız yakalandı. Normal olarak 300-400 milyar TL civarında seyreden Hazine’nin Merkez Bankası’ndaki TL hesabının, geçtiğimiz salı günü itibarıyla 72 milyar TL’ye kadar düştüğü gözlendi.
12 Mart tarihi itibarıyla normal bir seviyede, 442 milyar TL olan Hazine’nin hesabı bu tarihten sonra hızla eridi. Geçen hafta piyasaların karıştığı gün olan 19 Mart günü ise Hazine’nin hesabında 120 milyar TL kalmıştı. 25 Mart Salı günü ise bu miktar 72 milyar TL’ye indi.
BUNDAN SONRASI
İşte Hazine hesaplarındaki bu olağandışı düşüş nedeniyle, Hazine’nin kamu bankalarına “vergi ve prim ödemeleri dışında ödeme yapmayın” talimatını gönderdiğine şahit olduk. Kamu kuruluşlarına salı sabahı gönderilen mesaj aynen şöyleydi:
T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığı Kamu Finansmanı Genel Müdürlüğü tarafından 25 Mart 2025 tarihi salı günü (bugün) kurumlar Tek Hazine Kurumlar hesabına gönderilecek olan Hazine nakit tutarları, kurumların Tek Hazine mevcut tutarları da dikkate alınarak, sadece Vergi ve Emekli Sandığı Kesenekleri ödemelerini gerçekleştirebilmeleri amacı ile gönderileceğinden, Hazine tarafından Kurumların Tek Hazine Kurumlar hesaplarına bugün aktarılacak olan nakit tutarlarının başka bir ödeme için kullanmamaları önem arz etmektedir. Kamu Finansmanı Genel Müdürlüğü tarafından Kurumlara Vergi ve Emekli Sandığı Kesenek ödemeleri için bunun haricinde hiç bir suretle ek bir nakit aktarımı yapılmayacaktır. Bilgilerinize sunarım.
VERGİ ÖDEMESİ ÖTELENECEK
Hazine’nin TL hesabındaki bu kadar düşüşün nedeni konusunda çeşitli tahminler var. Hazine’nin bu ay Eurobond ihracına çıkmayı planladığı ama yapılan nabiz yoklamasında alınan tekliflerin yüksek faiz içermesi nedeniyle, bu satışın yapılmadığı, bu nedenle bir boşluk doğmuş olabileceği belirtiliyor. İç borç programında ise Hazine bir değişiklik yapmadı. Bu sıkıntının geçici olduğu, Hazine’nin nisan başında ödenecek Gelir Vergisi ödemeleri nedeniyle, TL hesabındaki erimeye karşı harekete geçmemiş olabileceği belirtiliyor. Ancak, resmi bayram tatilinin 9 güne çıkarılması ardından, 2 Nisan olarak belirlenen Gelir Vergisi ödemelerinin bayram sonrasına ötelenmesi bekleniyor. Bugün ise KDV ödemeleri yapılacak. Yani nakit açısından Hazine ancak bayram sonrası rahatlayacak. Ancak rahatlasa bile, kamu kurumları harcamalarına bundan sonra fren koyulmasına kesin gözüyle bakabiliriz.
