Psikiyatrist Dr. Charles Sweet'e göre, bu durumun arkasında “ayna nöronlar” var. Başkalarının hareketlerini gözlemlediğimizde harekete geçen bu beyin hücreleri, birini esnerken gördüğümüzde de aktifleşiyor. Bu nöronlar sayesinde esneme, sosyal gruplarda hızla yayılabiliyor.
Johns Hopkins Üniversitesi'nden davranış biyolojisi uzmanı Andrew Gallup da, bulaşıcı esnemenin sosyal çevremize olan dikkatin bir sonucu olduğunu söylüyor. 2013’te yapılan bir araştırmada, köpeklerin sahipleri esnediğinde, yabancılara kıyasla daha sık esnediği gözlemlenmişti. Bu durum “aşinalık etkisi” olarak adlandırılıyor.
'TEHDİT ALGISINI ARTIRMAK İÇİN EVRİMLEŞMİŞ OLABİLİR'
Gallup’un öne sürdüğü bir diğer teoriye göre ise esneme, gruplarda tehdit algısını artırmak için evrimleşmiş olabilir. 2007’de yayımlanan bir çalışmada esnemenin beyni serinlettiği, bunun da zihinsel uyanıklığı artırdığı savunulmuştu. Esneme bir grup içinde yayılırsa, o grubun dikkat seviyesi artabilir.
Yeni araştırmalar da bu görüşü destekliyor. İnsanlar üzerinde yapılan deneylerde, başkasını esnerken gören bireylerin tehdit algılarının güçlendiği tespit edildi. Yani esnemek, sadece bir alışkanlık değil; aynı zamanda savunma mekanizması olabilir.
'GRUP İÇİNDE AYNI ANDA ESNENDİĞİNDE DAVRANIŞLAR SENKRONİZE OLABİLİR'
Başka bir hipoteze göre bulaşıcı esneme, grup içi senkronizasyonu sağlamak için evrimleşti. Esnemeler, biyolojik ritimlerle uyumlu olarak genellikle bir aktiviteden diğerine geçiş sinyali verir. Grup üyeleri aynı anda esnediğinde, hareket ve davranışlar senkronize olabilir.
Bu görüşü destekleyen etkileyici bir çalışma ise Afrika aslanlarıyla yapıldı. Araştırmada, bir aslanın esnemesini gören diğer aslanların, onun hareketlerini taklit etme ihtimalinin 11 kat daha fazla olduğu gözlemlendi.
HERKES AYNI DERECEDE DUYARLI DEĞİL
Ancak herkes bulaşıcı esnemeye aynı derecede duyarlı değil. Kontrollü deneylerde, deneklerin sadece yüzde 40 ila yüzde 60'ı başkasını izlerken esnedi. Duyarlılığı etkileyen faktörler arasında dikkat seviyesi ve duygusal bağ bulunuyor.
Gallup, psikopatik eğilimleri yüksek olan bireylerin bulaşıcı esnemeye daha az tepki verdiğini belirtiyor. Bu kişilerin empati kurma düzeyi düşük olduğu için, esneme gibi sosyal tepkilere daha az duyarlılar.
Son olarak Dr. Sweet, “Esnemek, yorgunluktan çok bağ kurmakla ilgilidir.Beynimizin sessizce çevremizdekilerle senkron olma biçimidir.” diyor. ”
