Akciğer ödemi (pulmoner ödem), ciğerlerde aşırı sıvı birikmesi sonucu nefes almayı zorlaştıran ciddi bir sağlık sorunudur. Tedavi edilmediği takdirde ölüme yol açabilecek bu durum, çeşitli nedenlerle ortaya çıkabilir ve hem ani hem de kronik belirtiler gösterebilir. Akciğer ödemi hakkında bilinmesi gereken nedenler, belirtiler ve tedavi yöntemlerini sizler için derledik.
AKCİĞER ÖDEMİ (PULMONER ÖDEM) NEDİR?
Akciğer ödemi, ciğerlerde aşırı sıvı oluşmasından kaynaklanan bir durumdur. Bu sıvı, ciğerlerdeki çok sayıda hava kesesinde toplanır ve böylece nefes almayı zorlaştırır.
Normalde nefes aldığınızda, ciğerleriniz havayla doldurulur. Akciğer ödemeniz varsa, bunun yerine sıvıyla doldururlar. Bu olduğunda, havadaki oksijen ciğerlerden ihtiyaç duyulan kanı alamaz.
Birdenbire ortaya çıktığında akut pulmoner ödem denir ve hayatı tehdit edici olabilir.
AKCİĞER ÖDEMİ BELİRTİLERİ
Sebebe bağlı olarak, pulmoner ödem belirti ve semptomları aniden ortaya çıkabilir veya zamanla gelişebilir.
Ani (akut) pulmoner ödem belirti ve semptomları
- Aktivite ile ya da yatarken aşırı nefes darlığı
- Uzanırken kötüleşen boğulma hissi
- Nefes nefese kalmak
- Soğuk, nemli cilt
- Kaygı, huzursuzluk ya da endişe duygusu
- Kanla karışmış köpüklü balgam üreten bir öksürük
- Mavi renkli dudaklar
- Hızlı, düzensiz kalp atışı (çarpıntı)
Uzun dönem (kronik) pulmoner ödem belirti ve semptomları
- Fiziksel olarak aktif olduğunuzda normalden daha fazla nefes darlığı
- Zorlukla nefes almak
- Düz dururken nefes almakta güçlük çekmek
- Hırıltı
- Geceleri, oturduğunuzda kaybolan nefessiz bir hisle uyanmak
- Hızlı kilo alımı
- Vücudun alt kısmında şişlik
- Yorgunluk
Yüksek irtifa akciğer ödemi (HAPE) belirti ve semptomları
İrtifa hastalığı nedeniyle veya havada yeterince oksijen bulunmaması nedeniyle oluşan akciğer ödemi belirti ve semptomları akut pulmoner ödemle ortaya çıkanlara benzer ve şunları içerir:
- Egzersiz sonrası nefes darlığı, istirahatteyken bile nefes darlığı
- Öksürük
- Düz zeminde veya yokuş yukarı yürürken zorluk
- Ateş
- Yorgunluk
- Kanla karışmış köpüklü balgam üreten bir öksürük
- Hızlı, düzensiz kalp atışı (çarpıntı)
- Göğüs rahatsızlığı
- İlk belirti olabilecek baş ağrısı
AKCİĞER ÖDEMİ NEDENLERİ
- Konjestif kalp yetmezliği
- Kalp krizi veya diğer kalp hastalıkları
- Sızıntı yapan, daralmış veya hasarlı kalp kapakçıkları
- Ani yüksek tansiyon
- Zatürree
- Böbrek yetmezliği
- Ağır enfeksiyonun neden olduğu akciğer hasarı
- Kanın ağır sepsisi veya enfeksiyonun neden olduğu kan zehirlenmesi
Bazı dış faktörler ayrıca kalp ve akciğerlere fazladan baskı uygulayabilir ve akciğer ödemine neden olabilir. Bu dış faktörler şunlardır:
- Yüksek irtifa maruziyeti
- Uyuşturucu kullanımı
- Toksinlerin solunmasından kaynaklanan akciğer hasarı
- Şiddetli travma
- Ağır yaralanma
AKCİĞER ÖDEMİ TEDAVİSİ
Akciğer ödemi hızlı tedavi gerektiren ciddi bir durumdur. Oksijen her zaman bu durum için ilk tedavi yöntemidir. Hastanede, yüze oksijen maskesi takılmakta ya da burun içine küçük plastik tüpler takılmaktadır. Solunum borusuna bir solunum tüpü de yerleştirilebilmektedir. Böylece, hastanın kendi başına nefes alamaması durumunda, solunum cihazından yardım alınmaktadır.
Akciğer ödemini tedavi etmek için kullanılabilen ilaçlar şunlardır:
- Vücudun aşırı sıvıyı atmasını sağlayan diüretikler
- Kalp kasını güçlendiren, kalp atışını kontrol eden veya kalp üzerindeki baskıyı hafifleten ilaçlar