Narsisizm, genellikle kendine hayranlık duyan, sürekli övülen ve dikkat çekmeye çalışan kişilerle ilişkilendirilir. Ancak narsistik kişilik bozukluğu, çok daha karmaşık ve çeşitlilik gösteren bir yapıya sahiptir.
Bilim insanları, bu durumu iki ana kategoriye ayırır: Büyüklenmeci narsistler, klasik olarak bilinen dışa dönük ve kendinden emin kişiliğiyle öne çıkarırken, kırılgan narsistler daha içe dönük, utangaç ve hassas bir profil çizerler.
Her iki durumda da temelde yatan sorun, kişinin kendisini aşırı değerli görmesi ve içten içe derin güvensizlik hissetmesidir. Farklılık, bu duyguları dış dünyaya nasıl yansıttıklarında ortaya çıkar.
Psikolog Dr. Susan Albers, "Açık narsistler, odaya girdiklerinde narsistik özelliklerini hemen belli ederler. Gürültülüdürler, agresiftirler ve kendilerini çok özel hissederler" derken, gizli narsistlerin ise radarın altında kalabileceğini vurgular.
Gizli veya kırılgan narsistler, sosyal etkileşimlerde daha dikkatli ve pasif bir tutum sergileyebilirler. Bu durum, onları çevrelerindeki insanlar için daha tehlikeli hale getirir. Çünkü narsistik özellikleri daha az belirgin olduğu için, bu kişilerin gerçek yüzlerini anlamak daha zor olabilir.
Narsistler genellikle sorunlarının farkında olmadıkları için tedaviye açık olmaktan kaçınırlar. Bu durum, özellikle kırılgan narsistlerde, ilişkilerin sağlıklı bir şekilde yürütülmesini güçleştirir.
KIRILGAN NARSİSTLERİ ANLAMAK İÇİN 9 İPUCU
Uzmanlar, kırılgan narsistleri tanımaya yardımcı olabilecek bazı belirtileri sıralar:
1. Belirli Sosyal Ortamlardan Kaçınma: Başarısız olabilecekleri durumlardan uzak dururlar. Klinik psikolog Dr. Michael Wusik, bunun nedeninin diğerlerinden daha kötü görünmekten korkmaları olduğunu belirtir.
2. Pasif Agresif Davranışlar: Açık narsistler öfkesini doğrudan ifade ederken, kırılgan narsistler daha sinsi yöntemlere başvurur. İş arkadaşlarına zarar verme veya arkadaşlarının sorunlarına duyarsız kalma gibi davranışlar sergileyebilirler.
3. Suçu Başkalarına Atma: Başarısızlık durumunda sorumluluk almak yerine, başkalarını suçlarlar. Bu durum, kendi imajlarını korumak için bir savunma mekanizmasıdır.
4. Kıskançlık: Başarılı olan kişilere karşı kıskançlık duyarlar, ancak bu duyguyu daha içe dönük bir şekilde yaşarlar.
5. Kendine Aşırı Düşkünlük: Başkalarının duygularını görmezden gelebilirler ve sürekli olarak kendilerine hayranlık duyulmasını beklerler.
6. Kendini Küçümseme: Dikkat çekmek için kendilerini eleştirirler ve başkalarından olumlu geri bildirim almaya çalışırlar.
7. Eleştiriye Aşırı Hassasiyet: Herhangi bir eleştiriyi kişisel algılarlar ve savunmaya geçerler.
8. Başkalarının Fikirlerini Fazla Önemseme: Başkalarının kendileri hakkında ne düşündüğüne büyük önem verirler ve bu nedenle yardımsever davranışlar sergileyebilirler. Ancak asıl amaçları, ilgi ve takdir görmektir.
9. Depresyon ve Anksiyete: Kırılgan narsistler, açık narsistlere göre daha sık depresyon ve anksiyete yaşarlar. Bu duyguları başkalarıyla paylaşmaktan çekinmezler.