Maymun çiçeği, genellikle Afrika kıtasında görülen bir hastalık olmaktan çıkıp dünya genelini tehdit ediyor. Bu yılın başından bu yana 16 bin 700 doğrulanmış veya şüpheli M çiçeği vakası tespit edildiği ve bunların 570'ten fazlasının hayatını kaybettiği belirlendi. Türkiye'de M çiçeği endişesi yaşanırken, son iki yıldır Türkiye'de görülmedi.
M ÇİÇEĞİ NASIL BULAŞIR?
M çiçeği cilt döküntüsü, kabuklar veya vücut sıvılarıyla doğrudan temas yoluyla kişiden kişiye bulaşabilir. Ayrıca uzun süreli, yakın temas veya cinsel temas (öpmek, sarılmak veya cinsel ilişki gibi) sırasında yayılabilir.
M çiçeği olan bir kişi, belirtiler başladıktan itibaren cilt döküntüsü tamamen iyileşene ve iyileşmiş temiz ve sağlam cilt görünümü oluşana kadar başkalarına virüsü bulaştırabilir. Bazı hastalar belirtileri başlamadan 1 ile 4 gün önce M-Çiçeğini bulaştırabilir. Ancak hiç belirti göstermeyen kişilerin virüsü bulaştırdığına dair bir kanıt bulunmamaktadır.
M ÇİÇEĞİ CİNSEL YOLLA BULAŞIR MI?
M Çiçeği, cinsel yolla bulaşabilen bir hastalık olarak tanımlanabilir. Diğer bir ifade ile, cinsel ilişki, M-Çiçeğinin bulaşma yollarından sadece biridir. Geçmişte M-Çiçeği salgınları enfekte hayvanlarla ve hayvan ürünleriyle doğrudan temas sonucu ortaya çıkmıştır, ancak kişiden kişiye bulaşma sınırlı olmuştur.
Günümüzdeki salgında, virüs esas olarak yakın temas yoluyla bulaşmaktadır. Cinsel temas sırasında lezyonlarla temas veya solunum sekresyonları ile yakın temas ile bulaş olabilir. Ancak cinsel ilişki olmaksızın M-Çiçeği olan biriyle yakın ve uzun süreli cilt temasında bulunmak da virüsün bulaşmasına neden olabilir.
M ÇİÇEĞİ TEDAVİSİ VAR MI?
M çiçeği için özel olarak geliştirilmiş bir tedavi yoktur. Ancak, virüsler arasındaki genetik benzerlikler nedeniyle, çiçek hastalığını tedavi etmek için kullanılan antiviral ilaçlar M-Çiçeği tedavisinde kullanılabilse de etkinliği tam olarak kanıtlanmış değil.
M ÇİÇEĞİ VİRÜSÜ BELİRTİLERİ
M çiçeği virüsü belirtileri arasında en belirgini yüz, eller, ayaklar ve vücudun diğer bölgelerinde görülebilen döküntüler oluyor.
İlk belirtiler virüsü kaptıktan sonraki 5 ila 21 günde ortaya çıkabiliyor.
Maymun çiçeği virüsü belirtileri arasında yüksek ateş, baş, sırt ve kas ağrısı, lenf bezlerinde şişlik, yorgunluk, üşüme, titreme de yer alıyor.
Özel bir tedavi yöntemi olmayan hastalığın tedavisi antiviral ilaçlarla yapılıyor.
Vakaların büyük bir kısmı hastalığı hafif geçiriyor ve birkaç hafta içinde sağlığına kavuşuyor.
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), "maymun çiçeği hastalığı (Monkeypox)" ismini, 2022'de ırkçılık ve ayrımcılık kaygısıyla "mpox" olarak değiştirdi.
M ÇİÇEĞİ TÜRKİYE'DE VAR MI?
Sağlık Bakanlığı, sosyal medya hesabından yapılan açıklamada, Dünya Sağlık Teşkilatı tarafından gerçekleştirilen Acil Durum Komitesi Toplantısı'nın ardından M çiçeği (mpox) hastalığının, "uluslararası öneme sahip bir halk sağlığı acil durumu oluşturduğu"nun ilan edildiği anımsatıldı.
Açıklamada, şunlar kaydedildi:
"Özellikle Afrika kıtasında görülen M çiçeği (mpox) hastalığı vakasına Türkiye’de 2024 yılında rastlanmamıştır. Ülkemizde henüz herhangi bir kısıtlama veya ek tedbir ihtiyacı bulunmamaktadır. Bakanlığımızca gerekli çalışmalar yürütülmekte, bilim kurulumuz ve sağlık altyapımızla süreç hassasiyetle takip edilmektedir."
Maymun çiçeği hastalığı Türkiye'de ilk kez 2022 yılında göründü. Dönemin Sağlık Bakanı Fahrettin Koca tarafından yapılan açıklamaya göre Türkiye'de bir hastada maymun çiçeği hastalığı tespit edildiğini, bağışıklık sistemi yetersizliği olan 37 yaşındaki hastanın tecrit edildiği bildirmişti.
M ÇİÇEĞİ NEDİR?
M çiçeği, insanları ve hayvanları etkileyen viral bir enfeksiyondur. “Ortopoksvirüs cinsi” olarak sınıflandırılan virüs grubuna aittir.
M çiçeği, "Monkeypox" olarak da bilinen, Orta ve Batı Afrika'da yaygın olan bir viral hastalıktır. Hastalık, Poxviridae ailesine ait olan Monkeypox virüsünden kaynaklanır. Virüs başlangıçta sadece hayvanlardan insanlara bulaşıyordu ama artık insandan insana da bulaşabiliyor.
İlk olarak 1958'de maymunlarda görülmesinden dolayı "maymun çiçeği" olarak adlandırıldı. 1970'te bildirilen ilk insan vakası, Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nde dokuz aylık bir erkek çocuk olmuştu.
VİRÜSÜN ADI DEĞİŞTİRİLMİŞTİ
M çiçeği virüsü insanlarda ilk kez 1970'de görülse de canlılarda ilk ortaya çıkışı 1958'deydi. Bir araştırma için kullanılan maymun kolonilerinde çiçek hastalığına benzer belirtilerin görülmesiyle tespit edilen virüs, 2022'ye kadar "maymun çiçeği (monkeypox)" olarak adlandırıldı.
DSÖ, 2022'de ırkçılık ve ayrımcılık kaygısıyla virüsün ismini "mpox" olarak değiştirdi.
Örgüt ayrıca virüsün "Batı Afrika", "Kongo Havzası", "Orta Afrika" ismini taşıyan alt türlerinin de yeniden adlandırılmasına karar verdi.
