IFLScience’ın aktardığına göre tek eşlilik, hayvanlar aleminde farklı biçimlerde görülüyor. Bazı türlerde yalnızca tek bir eşle çiftleşmeyi ifade eden cinsel tek eşlilik öne çıkarken, bazı türlerde ise uzun süreli bağların kurulduğu sosyal tek eşlilik dikkat çekiyor. Sosyal tek eşlilikte çiftler yavruları birlikte büyütüyor, aynı bölgeyi paylaşıyor ve yiyecek arayışını birlikte sürdürüyor.
Uzmanlar, bu tür ilişkilerde zaman zaman eş değiştirme davranışlarının da görülebildiğini, dolayısıyla her sosyal bağın ömür boyu sürmediğini belirtiyor. Bu durum, seri tek eşlilik olarak tanımlanıyor.
TEK EŞLİLİK HANGİ ŞARTLARDA ORTAYA ÇIKIYOR
Araştırmalara göre tek eşlilik, eş bulma rekabetinin düşük olduğu ve yavru bakımında her iki ebeveynin katkısının avantaj sağladığı türlerde daha sık görülüyor. Bu türlerde erkek ve dişi hayvanların fiziksel olarak birbirine benzediği, dikkat çekici farklılıkların sınırlı olduğu ifade ediliyor. Tek eşli çiftleşmenin, üreme sürecini daha istikrarlı hale getirdiği belirtiliyor. Buna karşılık bazı türlerde çok eşliliğin üreme başarısını artırdığı, özellikle erkek bireylerin birden fazla eşle çiftleşerek daha fazla yavru sahibi olabildiği aktarılıyor.
MEMELİLERDE TEK EŞLİLİK ORANI DÜŞÜK
Bilim insanları, memeliler arasında tek eşliliğin oldukça nadir olduğunu vurguluyor. Yapılan araştırmaya göre memeli türlerinin yalnızca yüzde 3 ila 5’i tek eşli yaşam sürüyor. Buna rağmen bazı memeli türleri, ömür boyu aynı eşle yaşamalarıyla öne çıkıyor.
ÖMÜR BOYU TEK EŞLİ OLARAK BİLİNEN 6 HAYVAN TÜRÜ
Araştırmalarda genellikle tek eşli kabul edilen memeli türleri şu şekilde:
Kaliforniya fare geyiği (kançil),
Afrika yaban köpeği,
Damaraland köstebek faresi,
Bıyıklı tamarin,
Etiyopya kurdu(Habeş kurdu) ve
Avrasya kunduzu.
İNSANLAR BU LİSTEDE NEREDE DURUYOR
Cambridge Üniversitesi’nde yapılan bir çalışmada, kardeşlerin aynı ebeveynden dünyaya gelme olasılığına dayalı bir tek eşlilik ölçeği oluşturuldu. Bu ölçeğe göre insanlar, listenin üst sıralarına yakın bir yerde yer alsa da Kaliforniya fare geyiği, Afrika yaban köpeği, Etiyopya kurdu ve Avrasya kunduzu gibi türlerin gerisinde kaldı. Araştırmada, insanların gri kurtlar, şişe burunlu yunuslar, siyah gergedanlar ve aslanlara kıyasla daha tek eşli kabul edilebileceği belirtildi.
KUŞLAR TEK EŞLİLİKTE ZİRVEDE
Bilimsel yayınlarda, ömür boyu süren eş bağları söz konusu olduğunda kuşların öne çıktığına dikkat çekildi. Kuş türlerinin yaklaşık yüzde 90’ının farklı derecelerde tek eşli yaşam sürdüğü tahmin ediliyor. Bu oran, kuşları hayvanlar aleminde tek eşliliğin en yaygın görüldüğü grup haline getiriyor.