New York Tıp Koleji’nden Prof. Dr. Allen Dozor, bir astım atağı sırasında vücutta iki ana fizyolojik değişiklik yaşandığını belirtiyor. Birincisi bronkospazm, yani akciğerlerdeki bronşların kasılması ve daralması. Bu durum, hava akışını zorlaştırarak nefes almayı güçleştirir.
İkinci değişiklik ise iltihaplanma. Vücut, solunan alerjenlere veya kirleticilere karşı bağışıklık tepkisi geliştirir ve hava yolları şişer. Astım hastalarının bazılarında hafif, bazılarında ise şiddetli iltihaplanma görülebilir.
Live Science'ta yer alan habere göre; bu süreçlere ek olarak, mukus üretimi de artar. Akciğerlerdeki kalın ve yapışkan mukus, zaten daralmış hava yollarını tıkar ve nefes almayı daha da zorlaştırır. Kronik olarak hava yolları iltihaplı olan astım hastalarında mukus üretimi sürekli olarak yüksektir, ancak kriz sırasında ani bir artış yaşanır.
Astım atağı sırasında bu üç faktör—bronş kasılması, iltihaplanma ve mukus üretimi—birleşerek hastada hırıltılı solunum, nefes darlığı, öksürük ve göğüste sıkışma hissine neden olur.
Solunum yolları kapandıkça oksijen seviyesi düşer. Hafif ataklarda nefes darlığı ve öksürük yaşanırken, ağır vakalarda baş dönmesi, bilinç bulanıklığı ve hatta bayılma görülebilir. Tedavi edilmezse, şiddetli astım atağı ölümcül olabilir.
Astım atağının en hızlı tedavisi kurtarıcı inhalerlerdir. Bu inhalerler, solunum yollarındaki kasları gevşeterek hava akışını hızla rahatlatır. Daha ciddi durumlarda, kortikosteroidler iltihabı baskılamak için ağızdan veya damardan verilebilir. Acil vakalarda oksijen tedavisi veya solunum cihazları kullanılabilir.
Astım krizlerini önlemenin en önemli yolu, tetikleyicilerden kaçınmaktır. Dr. James Lyons, astım hastalarının alerjenlerden, sigara dumanından, soğuk havadan ve güçlü kokulardan uzak durması gerektiğini vurguluyor.
Ayrıca, önleyici ilaçlar astım ataklarını büyük ölçüde azaltabilir. İnhale kortikosteroidler, iltihaplanmayı kontrol altında tutarken, uzun etkili beta-agonistler hava yollarını açık tutmaya yardımcı olur. Bazı inhalerler, bu iki tedaviyi birleştirerek atak riskini azaltır.
Astım hastalarının, doktorlarının önerdiği ilaç programına düzenli olarak uyması ve tetikleyicilerden kaçınması, hastalığın kontrol altında tutulması için kritik önem taşır.
