American Journal of Preventive Medicine dergisinde yayımlanan çalışmada, ultra işlenmiş gıda tüketimindeki her yüzde 10’luk artışın, erken ölüm riskini yüzde 2,7 oranında yükselttiği belirtildi.
Araştırma, 30-69 yaş arası bireyleri kapsıyor ve Kolombiya, Brezilya, Şili, Meksika, Avustralya, Kanada, İngiltere ve ABD gibi ülkelerde yürütüldü. Tüketimin Kolombiya ve Brezilya'da daha düşük, Şili ve Meksika'da orta düzeyde, Avustralya, Kanada, İngiltere ve ABD’de ise oldukça yüksek olduğu gözlendi.
Çalışmanın başyazarı, Brezilya’daki Oswaldo Cruz Vakfı’ndan Eduardo Augusto Fernandes Nilson, yüksek gelirli ülkelerde tüketimin uzun süredir sabit kaldığını, ancak düşük ve orta gelirli ülkelerde artışın endişe verici boyutlara ulaştığını vurguladı.
Bununla birlikte, araştırmacılar ultra işlenmiş gıdalarla erken ölüm arasında doğrudan bir nedensellik ilişkisi kurmanın mümkün olmadığını belirtiyor. Cambridge Üniversitesi’nden istatistikçi Stephen Burgess, bu ilişkinin başka faktörlerden de kaynaklanabileceğini ifade etti.
Burgess, fiziksel uygunluk gibi başka değişkenlerin etkili olabileceğini ancak birçok ülkede benzer sonuçlar elde edilmesinin ultra işlenmiş gıdaların tamamen tesadüfi bir unsur olmadığını düşündürdüğünü söyledi.
DAHA ÖNCE DE ÇEŞİTLİ SAĞLIK SORUNLARIYLA İLİŞKİLENDİRİLMİŞTİ
Ultra işlenmiş gıdalar daha önce de çeşitli sağlık sorunlarıyla ilişkilendirilmişti. Dünya Sağlık Örgütü’nün kanser araştırma ajansı, bu yılın başlarında yayımladığı raporda, bu tür gıdaların kalp hastalıkları, anevrizma, sindirim sorunları ve Parkinson hastalığından kaynaklı ölümleri artırabileceğini açıkladı. Ancak kanser ve Alzheimer gibi hastalıklarla doğrudan bir bağlantı bulunamadı.
Bilim insanları, ultra işlenmiş gıdaların zararlarının besin içeriklerinden mi yoksa üretim sürecindeki endüstriyel işlemlerden mi kaynaklandığını henüz kesin olarak belirleyemedi. Ayrıca, bu gıdalar için net bir tanımın olmaması da araştırmaları zorlaştırıyor.
Oxford Üniversitesi’nden diyet ve obezite profesörü Nerys Astbury, ulusal beslenme kılavuzlarının henüz ultra işlenmiş gıdalar hakkında doğrudan bir uyarı içermediğini, ancak yüksek yağ ve şeker içeriğine sahip enerji yoğun gıdaların azaltılmasının uzun süredir tavsiye edildiğini hatırlattı.