Dünyanın dört bir yanından 168 kültürü kapsayan geniş bir araştırma, insan toplumlarının sadece yarısının dudaktan öpüşmeyi romantik bir ifade olarak kullandığını ortaya koyuyor.
Nevada Üniversitesi'nden antropolog William Jankowiak'ın çalışmaları da bu bulguyu destekliyor. Jankowiak, insanların yüzde 46'sının dudaktan dudağa temas etmeyi romantik bir araç olarak gördüğünü belirtiyor.
Bebeklikten gelen bir refleks mi, yoksa kültürel bir öğrenme mi?
İnsanların öpüşme ihtiyacına ilişkin iki temel teori bulunuyor. Birinci teori, bebeklik döneminden gelen bir refleks olduğunu öne sürüyor. Bebeklerin doğuştan gelen dudak temasına olan düşkünlüğü, meme emmeyle ilişkilendiriliyor. Bu refleks, tüm insanlarda doğal olarak bulunuyor.
İkinci teori ise anne ve bebek arasındaki bağın, dudaktan öpüşme yoluyla güçlendiği görüşünü savunuyor. Bu teori, "ağızdan besin aktarımı" kavramına dayanıyor. Atalarımız, bebeklerini çiğnedikleri yiyeceklerle besliyordu. Bu davranış, şempanzeler gibi insana yakın türlerde de gözlemleniyor.
Giyim ve öpüşme arasındaki ilginç ilişki
Bir başka teori ise dudakların hassas ve genellikle giysilerle örtülü olmaması nedeniyle öpüşmenin önemli bir hale geldiğini öne sürüyor.
Jankowiak'a göre, "Ne kadar çok giyinilirse o kadar sık öpüşülür; aynı şekilde ne kadar az giyinilirse o kadar az öpüşme olur."
Yani, duyusal ihtiyaçlar, öpüşme dışında başka yollarla da giderilebiliyorsa, öpüşmenin önemi azalabilir.
Yazar Sheril Kirsenbaum da bu görüşe katılarak, dudaktan öpüşmeyen kültürlerde mahremiyet ihtiyacının farklı şekillerde karşılandığını belirtiyor. Örneğin, bazı kültürlerde koklama, bazı kültürlerde ise kirpikleri ağza alma gibi davranışlar, romantik bir ifade olarak kullanılıyor.
Öpüşmenin evrimsel amacı nedir?
Dudakları birleştirerek öpüşmek, hemen hemen sadece insanlara özgü bir davranış. Peki, öpüşmek evrimsel bir amaca hizmet ediyorsa, neden hayvanlar öpüşmüyor?
Partnerimizin yüzüne yaklaşmamızın en önemli nedenlerinden biri, onları koklama ihtiyacıdır. Koku, beslenme, sağlık durumu ve ruh hali gibi birçok bilgiyi taşır. Pek çok hayvanın koku alma duyusu insanlardan çok daha gelişmiş olduğu için, birbirlerine bizim kadar yaklaşmalarına gerek yoktur.
