ANGAJMAN KURALLARI
Size bir itirafta bulunacağım. Ben düne kadar “angajman kuralları” ne demekmiş bilmiyormuşum. O kadar bilmiyormuşum ki; okuduklarımı kabullenmekte zorlandım. Ben, angajman kurallarını, futbolda “kırmızı kart gerektiren 7 kusurlu hal” gibi bir şey sanıyordum. Yani, dünyada her devletin bildiği ve kabul ettiği “angajman kuralları” diye bir uluslararası hukuk vardır; Rus uçağı da kurala uymadığı için kırmızı kart görmüştür sanıyordum. Meğer “angajman kuralları” böyle bir şey değilmiş. Meşru kabul edilen tek şey, bir ülkenin tecavüze uğraması halinde kendini savunmasıymış.
“ANGAJMAN” IN TÜRKÇESİ “TUTUŞMA”DIR
Bunun dışında “hava sahamı ihlal ettin” diye uçak düşürmek o ülkenin kendi takdirine kalmış bir hususmuş. Bu kurallar, her ülkenin kendi siyasi iktidarı tarafından saptanıp, kendi silahlı kuvvetlerine, “sürekli emir” olarak verilirmiş. Gerekirse de değiştirilebilirmiş.
“Angajman Kuralları”nın, İngilizcesi “Rules of Engagement”dir. Bu ibarede anlaşılması zor sözcük “engagement”tir. Abraham Lincoln’un ünlü Gettysburg söylevinin ikinci cümlesi “now we are engaged in a great civil war“ şeklindedir. Türkçesi “biz şimdi büyük bir iç savaşa tutuşmuş haldeyiz”dir. Bu yüzden “angajman”ın buradaki karşılığı “tutuşma”dır.
ANGAJMAN KURALLARI - SAVAŞA TUTUŞMA KURALLARIDIR
Bahçeşehir Üniversitesi hocalarından Dr. İsmail Pamuk’un “Angajman Kuralları” başlıklı uzun makalesini okudum. Makaleden şunu anladım: Bir ülkenin güvenliği için devriye gezen veya nöbet bekleyen kara, hava ve deniz kuvvetleri unsurları, düşmanca bir davranışla karşılaşınca, gecikmeden mukabele etmelidir. Ama düşmanca davranışın tanımı, tepkinin niteliği ve sınırları “siyasi iktidar”ca önceden belirlenmelidir. Bunu da kendi silahlı kuvvetlerine yazılı olarak bildirmelidir ki askerler ne tepki vermekte geç kalsınlar, ne de ülkeyi gereksiz bir harbe soksunlar.
Son söz: Bir iktidar, sadece kendi halkını kandırabilir.