Credit Suisse ile araştırma kuruluşu Nielsen uzmanlarının gözetiminde, 8 ülkede 14 bin kişiyle yüz yüze yapılan görüşmelere dayanan çalışmanın öncelikli tespiti, gelişen piyasalarda orta sınıfların genişlemesinin sanılandan daha hızlı olduğu yönünde. Son 3 yılda yüzde 10 artan orta gelirli aile nüfusu 8 ülkede 1.25 milyar kişiye ulaşırken, tüketici kültürü hızla gelişti.
BEKLENTİLER DE OLUMSUZ
Ana madde ticaretine dayalı Rusya, Güney Afrika ve Brezilya’da tüketiciler üzerindeki baskı azalırken, Türkiye’de terör olayları, darbe girişimi ve siyasi belirsizlik nedeniyle; Meksika’da ise ABD’de göçmen karşıtı ve korumacı söylemiyle Donald Trump’ın iktidara gelmesiyle tüketici güveni zayıfladı. Türkiye’de 2015 yılında hanehalkı gelirinin son 12 ay içinde arttığını söyleyenler ile azaldığını belirtenler arasındaki fark yalnızca yüzde 1 iken, 2016’da azaldığını söyleyenlerin oranı yüzde 55’e çıktı, arttığını söyleyenlerin oranı yüzde 45’e indi. Yani yoksullaşanlar ile zenginleşenler arasındaki makas açıldı.
YÜZDE 25’İ KONUTA GİDİYOR
Brezilya, Meksika ve Rusya’da toplumsal eşitsizlik nedeniyle bu makasın daha geniş olmasına rağmen, hiçbir ülkede tüketici güveni Türkiye’deki kadar düşmedi. Hanehalkı gelirinin önümüzdeki 12 ay içinde artmasını bekleyenlerin oranı 2015’te yüzde 57 iken, 2016’da yüzde 46’ya düştü. 12 ay içinde hanehalkı gelirinde azalış bekleyenlerin oranı ise 1 yıl içinde yüzde 43’ten yüzde 54’e çıktı.
Türk halkının gelirinin yüzde 25’inden fazlasını konut giderlerine harcadığı tespit edilirken, yüzde 55’i tasarruf yapacak kadar gelir elde edemediğini belirtti. Raporda, çoğu ithalata dayalı olan araba, akıllı telefon ve kozmetik ürünlerinin fiyat artışının 2017’de yüksek olmasının beklendiği belirtilerek, “Bu kalemlerin bazılarının satın alınması, döviz fiyatındaki artış beklentisi nedeniyle öne çekilerek 2016 sonunda gerçekleşti” denildi.
E-ticaret hızlı yükselişte
Credit Suisse uzmanları, 2025’e kadar internetten alışveriş hacminin bugünkü yıllık 1 trilyon dolar düzeyinden 2.5 trilyon düzeyine çıkacağını tahmin ediyor. İnternetten alışverişin 2015-2016 arasında en çok arttığı ülkeler ise oranın ikiye katlandığı Türkiye ve Hindistan. Türkiye’de e-ticaretteki artışta akıllı telefonla internete erişen tüketicilerin yüzde 80 gibi bir orana ulaşması önemli etken olarak gösteriliyor. Akıllı telefonlarını alışveriş için kullananların oranının yüzde 20, ürün arama için kullananların oranının yüzde 50 olduğu Türkiye’nin bu oranları dünya ortalaması düzeyinde seyrediyor. Ancak kişi başına internetten alışveriş miktarı İngiltere’de 1.500 dolar, Çin’de 659 dolarken, Rusya’da 146 dolar, Türkiye’de ise sadece 87 dolar düzeyinde.
