Bursa’da beş gün önce Oyak Renault ile başlayan Tofaş, Coşkunöz ve Moka’ya yayılan iş bırakma eylemlerinde, “Onların şartlarıyla eşitlenmek istiyoruz” denilerek örnek gösterilen Bosch işçileri Hürriyet’trn Şehriban Oğhan'a konuştu.
Sendikalar arası yetki rekabetinin yargıya taşınması sonucu, 38 aylık mağduriyetten sonra geçen ay toplu sözleşme yapan Bosch işçileri “Aramızda 50 -350 liralık fark var. Söyledikleri 500 liralık farkı sadece 1-2 kişi alıyordur. Bu fark da sözleşmenin biteceği 2017 sonuna kadar alınacak yeni zamlarla zaten kapanacaktı. Başarılı bir sözleşme yaptığımız için sevinemedik bile. Sıkıntı yaşadığımız için biz mi suçluyuz” diyor.
2008’E KADAR İYİYDİ
Resmi tatil olmasına rağmen mesai almak için makinaları kapatmayan ve Bursa’nın şu an diken üstünde olmayan tek şirketi Bosch fabrikasındayız. Masanın etrafında başta Renault olmak üzere eyleme başlayan fabrikalardaki kardeşlerine, akrabalarına, arkadaşlarına seslerini duyurmak isteyen Bosch çalışanları var. Aralarındaki en eski çalışan Mete Bayrak, 16 yıldır Bosch’ta. 2008’e kadar Bosch’ta da herşeyin güllük gülistanlık olduğunu, maaşın enflasyona yenilmediğini anlatıyor.
Bosch’ta ne olduysa 2008’den sonra oluyor. O yıl kıdemi fazla 160 kadar kişinin işten çıkışı veriliyor. Üçüncü fabrikanın açılması ve diğer fabrikalardaki büyümeyle işe yeni alınanlar asgari ücretle işbaşı yapınca fabrikanın ortalama saat ücreti düşüyor. Bu arada Bosch 6 binden fazla çalışanıyla Bursa’nın en büyük işletmesi. Zam ortalama saat ücretine göre yapıldığı için Bosch maaşlarda Renault ve Tofaş’ın hep gerisinde kalıyor.
‘Bosch’da çalışana kız çok’ sloganı ‘Bosch’da çalışana kız yok’ sloganına döndüğünde kriz başlıyor. 7 yıllık Bosch çalışanı Hakan Koyun bunu tek cümleyle özetliyor: “İnsan ürkmesi hayvan ürkmesinden daha kötü. Türk Metal ile Birleşik Metal arasında yetki karmaşası yaşanıyor. Bu yargıya taşınınca 2012-2014 sözleşmesi 2015 Nisan’a kadar yapılamıyor. Bu süreçte eşinden boşanan ve borçlarını banka kredisiyle kapatmaya çalıştığını söyleyen Ertan Engin ise, “12 milyar liralık kredi borcum 32 milyara çıktı. Sözleşme sonrası aldığım toplu para 12 milyar. Hala 20 milyarlık borcum var” diyor.
ÇUKURDAN 3 YILDA ÇIKTIK
2013-2015 dönemi Bosch işçileri için düğüne, misafirliğe gitmeme, eve misafir kabul etmeme dönemi. Bin 200 işçi tazminatını almak için işten çıkıyor, bin 600 kişinin maaşına haciz konuyor. Bosch’ta çalışan için kefil bile istemeyen bankalar kredi başvurusunda bordronun yanı sıra maaşta haciz olup olmadığına ilişkin yazı istemeye başlıyor. “İçine düştüğümüz çukur büyük bir çukurdu; biz 3 senede çıktık, bazılarımız hala çıkamadı” diyen işçi uyarıyor: “Gelip bizimle konuşsunlar. Bu tecrübeyi yaşayarak edinmesinler.” Başka bir arkadaşı ekliyor: “Hangi çatı altında olursa olsun örgütlenmeyi bırakmasınlar.”
SENDİKAYA GÖRE SEBEBİ 191 KİŞİ
TÜRK Metal Sendikası yöneticileri Bosch çalışanlarının maaşlarının, eyleme giden diğer otomotiv çalışanlarından farklı görünmesine sadece 191 kişinin neden olduğunu vurguluyor. Bu farkı da şöyle açıklıyor: “38 aylık süreçte 6 bin çalışanı olan Bosch personelinin yarısı asgari ücret üzerinden maaş alıyordu. Dayanamayanlar istifa etmeye başlayınca Bosch yönetimi iyi personelini elinde tutmak için önce bin 200 çalışanına iyileştirme yaptı. Bunlar arasında kritik görevlerde olan 500 kişiye ikinci iyileştirme, sonrasında 191 kişiye üçüncü iyileştirme yapıldı. Bunun sendika sözleşmesiyle alakası yok. Bosch yönetiminin kendi taktiri. Yeni sözleşmeyle bu 191 kişinin saat ücreti ile diğer şirketlerin aynı kıdemdeki çalışanlarının saat ücreti arasında 1.20 ila 2 liralık fark oluştu. Kriz buradan çıktı. Diğerlerinin saat ücreti ya eşit ya Bosch çalışanı altta
