Tahminen yüz yılı aşkın ömrü var ama sadece beş ila on yılda bir yumurtluyor. Slovenya'daki Postojna mağara-akvaryumunda yani kontrollü doğal ortamında yaşayan bir dişi, 50-60 yumurta bıraktı ve bunlardan üçünde büyüme işaretleri var. Hiç kimse bu kuluçka döneminin tam olarak ne kadar süreceğini ve kaç yumurtadan yavru çıkacağını bilmiyor. Mağarada görevli biyolog Saso Weldt "Şu anda üç güçlü yavru adayı var" dedi.
1950'DEN BERİ GÖRÜLMEDİ
Saso Weldt ve ekibi yumurtalarda embriyo gelişimini saptayabilmek için, karanlık mağarada özel bir teknikle çok detaylı fotoğraflar çekiyorlar. Anne proteus yaklaşık 60 yumurta yumurtladı. "30 Ocak'ta yumurtlamaya başladı. Hala her gün bir ya da iki tane daha yumurtluyor." diyen Weldt, bir yumurtadan yavru çıkabilmesi aşağı yukarı 120 gün gerektiğini belirtiyor.
Fakat kuluçka süresine ilişkin söyledikleri tahmini çünkü bu konudaki son veriler, 1950 yılında Fransa'daki Pirene dağlarında bir yeraltı laboratuarında yumurtlayan proteusa ait. Ama Weldt, oradaki suların sıcaklığının 11 derece Slovenya'dakinin ise 9 derece olduğunu hatırlatarak, bunun kuluçka dönemini uzatabileceğini söylüyor.
Bu hayvanlar milyonlarca yıldır bu mağaralarda yaşıyorlar ama haklarında çok az şey biliniyor. 200 milyon yıl boyunca yaşadıkları doğal çevre hiç değişmediğinden semenderler ve yumurtaları en küçük bir ısı değişikliğine karşı bile çok hassaslar.
BÜTÜN ÖNLEMLER ALINDI
2013 yılında Postojna mağaralarındaki proteuslardan biri daha yumurtlamıştı. Fakat bu yumurtaların hiç birinden yavru çıkmadı ve yumurtaların çoğunu da diğer semenderler yedi. Bu kez bütün önlemler alınmış. Biyologlar anne semender dışındakileri bu kısımdan uzaklaştırıp yumurtaları ışıktan korumak için gölgelikler yapmışlar.
Buna karşılık oksijen takviyesi yapılmış. Aynı zamanda karanlıkta gören bir kızılötesi kamera yumurtaların görüntüsünü mağarada görevli biyologlar ve turistlerin görebileceği şekilde canlı olarak bir ekrana yansıtıyor. Pek bir hareket yok ama zaman zaman dişi semender yumurtalarını kontrol ediyor, bir tane daha yumurtluyor ya da görmese de hareketlerinden algıladığı, sudaki küçük kabuklu hayvanları, yumurtalarının çevresinden kovalıyor.
ULUSAL BİR SEMBOL: EJDERHA
Slovenya kültüründe ejderhanın önemli bir yeri var ve proteus da bunun bir parçası. Ejderha yavrusu semender figürü hediyelik eşyalarda, buzdolabı mıknatıslarında. Bu semenderin sembolik önemi o kadar büyük ki, euro kabul edilmeden önce paraların üzerinde fotoğrafları bile vardı.
Yüzlerce yıl önce, seller yüzünden mağaralardan dışarı sürüklenen semenderleri, halk ejderha yavruları olarak kabullenmişti. O yüzden Postojna mağarasındaki anne semender ya da "ejderha anne" de ülkede ulusal bir üne sahip ve kaygan omuzlarında büyük bir sorumluluk taşıyor. Biyologlar da bu sorumluluğu derinden hissediyor ve heyecanla büyük günü bekliyorlar.
BBC
İLGİLİ HABER
İLGİLİ HABER
