Tarih 13 Haziran 1969.
Çorum’un Osmancık İlçesi’ne bağlı Alpagut Köyü. İl Özel İdaresi’ne bağlı kömür madeninde işçiler 34 gün boyunca yönetime el koydu. 16 Temmuz’da askeri operasyonla sona eren eylemde, 768 maden işçisi 73 gün ödenmeyen ücretlerinin ödenmesi talebiyle bu eylemi gerçekleştirdi.
55 yıl sonra.
Dün, Çorum’un Dodurga İlçesi’ndeki Alpagut Linyit Kömür İşletmesi’ndeki 88 işçi ‘sendikalı oldukları için işten çıkarılmaya çalışıldıklarını’ belirterek yer altında eylem başlattı. Maden, 25 Ağustos 2017’de yapılan tescille Odaş’a ait Yel Enerji şirketi bünyesinde çalıştırılmaya başladı. Eyleme geçen işçiler, işletmede yaklaşık yedi yıldır çalışıyor.
İddiaya göre, Yel Enerji isimli firma Hacettepe Üniversitesi’nden bir rapor aldı. Raporda, maden sahasında derin çatlakların oluştuğu, heyelan riski bulunduğu yazıyordu ve bu gerekçeyle madende çalışma durduruldu, işçiler 6 ay ücretsiz izne çıkarıldı.
Madenciler önceki gece yer altına indi ve eyleme başladı.
Dün...
Türkiye Kömür İşletmeleri (TKİ) kaynakları ve Maden Mühendisleri Odası’yla yaptığım görüşmelerde “raporu kimsenin görmediğini” öğrendim. Maden Mühendisleri Odası, Hacettepe Üniversitesi yetkililerinin hazırladığı bir rapor olduğu konusunda TKİ’nin bir beyanı olduğunu fakat raporu kendilerine göstermediklerini iletti.
İşçilerse raporun bahane olduğunu düşünüyor. Onlara göre süreç; ücretleri dışında yan haklarının verilmemesi üzerine Aralık 2023’te DİSK’e bağlı Maden-Sen’e üye olduklarından sonra başladı. Sendika, 2 Şubat’ta Çalışma Bakanlığı’ndan yetki belgesi aldı ve şirket mahkemeye itiraz etti. Bu süreçte de işçilere sendikadan istifa etmeleri konusunda baskı yapıldı. 11 Mayıs’ta da Dev Maden-Sen tarafından açıklama yapıldı. DİSK Genel Sekreteri Tayfun Görgün dedi ki:
“... Yel Enerji, Odaş şirketi bünyesinde ortaklıkla çalıştırılan bir şirkettir. Odaş grup şirketi bünyesindeki tüm çalışanlar için ücret ve yan haklar politikasını, ‘Ücret çalışmalarında, farklı iş kollarına ait pozisyonları değerlendirirken, alanında uzman bağımsız danışmanlık şirketlerinin araştırma ve çalışmalarından yararlanmaktayız. Bu doğrultuda yapılan düzenli piyasa analizlerini kullanarak adil ve piyasayla rekabet edebilir bir ücret ve yan haklar politikası uygulamaktayız’ diye açıklamaktadır.
Madenciler, şirketin sendikadan istifa etmeleri yönünde baskı kurduğunu iddia ediyor.
“Yel Enerji şirketi çalışanı 150’yi aşkın işçi kötü çalışma koşullarına, düşük ücret ve verilmeyen sosyal haklara isyan ederek anayasal hakları gereği sendikamıza üye olmuş, sendikamız ise Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na başvurarak işyerinde toplu iş sözleşmesi yapmak için yetki belgesi almış ardından işvereni toplu iş sözleşmesi görüşmelerine çağırmıştır.
“Yel Enerji işvereni kanunda emredici niteliği olan yetki belgemize yetkisiz mahkemede itiraz etmiştir. Bu süre zarfında da üyelerimize istifa etmeleri için baskı yapmıştır. Baskı yapan işveren vekillerine Sendikamız tarafından TCK’nın 118. Maddesi gereği suç duyurusunda bulunulmuştur.
“Üyelerimizi istifa ettirmeyi başaramayan işveren çeşitli bahaneler üretmeye başlamıştır. Son olarak Hacettepe Üniversitesi Teknoloji Transfer Merkezine yaptırdıkları bir çalışmayı gerekçe göstererek tamamına yakını sendika üyemiz olan 88 arkadaşımızı 6 aylığına ücretsiz izne çıkarmak istemektedir.
Madenciler aileleriyle birlikte nöbet tutuyor.
“İşveren işçi sağlığı ve iş güvenliği uygulamaları kötüye kullanılarak tasman adı verilen; yer üstünde meydana gelen çöküntü ve çatlama bahanesiyle, Çalışma Bakanlığı tarafından verilmiş bir durdurma kararı olmamasına rağmen işyeri 6 aylığına kapatılmaya, işçileri de ücretsiz izne çıkarmaya çalışmaktadır. Bu yapılan kanuna aykırıdır. İşçinin sendikalaşma hakkını engellemek için muvazaalı işlerle kamu malına zarar vermek ve rödevans gelirlerini engelleyerek TKİ ile imzalanmış rödavans sözleşmesi ihlali yapılmaktadır. Çalışma Bakanlığı, Enerji Bakanlığı ve TKİ’yi göreve çağırıyoruz.”
Ve dün Çorum İli Dodurga İlçesinde bulunan Maden Kömür Ruhsatına ilişkin olarak 15.03.2017 tarihinde KİAŞ ile YS Madencilik San. ve Tic. Ltd. Şti. arasında Rödovans Sözleşmesi imzalanmış. 25.08.2017 tarihinde yapılan tescil ile 25.08.2017 tarihinde yapılan tescil ile Alpagut Türkiye Kömür İşletmesi arasında imzalanan rödovans sözleşmesi ile Yel Enerji şirketi bünyesine dahil ederek kömür madenini çalıştırmaya başlamıştır... İşçiler yeraltına indi. Aileleri de maden ocağının önünde eylemlerini sürdürüyor.
